Kluski czarne

Kluski czarne
	danie główne, dodatek
	; Ugotowane kluski czarne
Inne nazwy	kluski polskie, tarte, szare, żelazne
Rodzaj	kluski
Kuchnia	polska, śląska
Miejsce powstania	Polska; Śląsk
Składniki
	ziemniaki (gotowane i starte surowe); opcjonalnie: mąka

Kluski czarne (kluski polskie^[1], tarte, szare, żelazne) – rodzaj klusek przygotowanych z surowych i gotowanych ziemniaków^[1], formowane w mocno spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku. Są potrawą charakterystyczną dla kuchni Górnego Śląska. Znane są również w innych regionach Polski – stąd różnorodność nazw regionalnych.

Kluski czarne najczęściej występują jako dodatek do mięs i sosów, mogą jednak stanowić także samodzielne danie. Wówczas podawane są np. z wysmażonym wędzonym boczkiem^[2].

Przyrządza się z ugotowanych i tartych surowych ziemniaków w proporcji (przed ugotowaniem i starciem) 1:1^[3]. Opcjonalnie dodaje się mąkę^{[potrzebny przypis]}. Tradycyjnie do odcedzania wody z utartych ziemniaków służy specjalnie przygotowana ścierka (woreczek), do której się je wkłada a następnie wykręca z nich wodę do jakiegoś naczynia^[3]. Po odstaniu wody, delikatnie wylewa się ją i przylegającą do dna naczynia skrobię (krochmal) dodaje się do ciasta^[2]^[3]. Ugotowaną część ziemniaków przeciska się przez praskę gdy są jeszcze gorące^[3].

Aby uzyskać jak najciemniejszą barwę klusek, stosuje się takie zabiegi jak pozostawienie utartych ziemniaków na kilka godzin aż ściemnieją (tempo zmiany barwy zależy od gatunku ziemniaka) lub pozostawienie już uformowanych klusek nawet na cały dzień przed ugotowaniem.

Kluski czarne najczęściej podawane są do obiadu razem z kluskami białymi na osobnych półmiskach. Często okraszone są stopioną słoniną ze skwarkami. Można je również odgrzewać na patelni, co powoduje powstanie na nich rumianej skórki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Kluski śląskie (tzw. biołe kluski). [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. opolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-01-22]. Cytat: „Znane są również kluski polskie (zwane też czornymi kluskami) z ziemniaków gotowanych i tartych na surowo (...) (Stare i Nowe Siołkowice, cz. I., s. 156-157)”
↑ ^a ^b Czarne kluski, [w:] LidiaL. Przymuszała LidiaL., DorotaD. Świtała-Trybek DorotaD., Leksykon dziedzictwa kulinarnego Śląska, Wydanie I, Opole: Uniwersytet Opolski, 2021, s. 137, ISBN 978-83-7395-919-4 [dostęp 2024-02-01] .
↑ ^a ^b ^c ^d „419. Kluski czarne (mieszane)”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Wyd. I, dodruk. Katowice: Videograf II Sp. z o.o., październik 2009, s. 222. ISBN 978-83-7183-667-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Aneta Majkowska, Polszczyzna mówiona mieszkańców Częstochowy, WSP, Częstochowa 2000, ss.149-158

[lpt_biołe-1] Kluski śląskie (tzw. biołe kluski). [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. opolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-01-22]. Cytat: „Znane są również kluski polskie (zwane też czornymi kluskami) z ziemniaków gotowanych i tartych na surowo (...) (Stare i Nowe Siołkowice, cz. I., s. 156-157)”

[:0-2] Czarne kluski, [w:] LidiaL. Przymuszała LidiaL., DorotaD. Świtała-Trybek DorotaD., Leksykon dziedzictwa kulinarnego Śląska, Wydanie I, Opole: Uniwersytet Opolski, 2021, s. 137, ISBN 978-83-7395-919-4 [dostęp 2024-02-01] .

[Łabońska-3] „419. Kluski czarne (mieszane)”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Wyd. I, dodruk. Katowice: Videograf II Sp. z o.o., październik 2009, s. 222. ISBN 978-83-7183-667-1.

[1]

[2]

[3]