Kościół Świętego Krzyża w Dalby
| katedra (1060-1066) kościół klasztorny (w okresie średniowiecza) | |||||||||||||
 Kościół Świętego Krzyża w Dalby | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Imię | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Skanii  | |||||||||||||
Położenie na mapie Szwecji  | |||||||||||||
 55°39′51,23″N 13°20′38,08″E/55,664231 13,343911
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Kościół Świętego Krzyża w Dalby (szw. Dalby Heligkorskyrka) – kościół położony w Dalby, region Skania, ok. 10 km na południowy wschód od Lund.
Jeden z najstarszych, kamiennych kościołów Skandynawii.
Kościół ma status zabytku sakralnego według rozdz. 4 Kulturminneslagen (pol. Prawo o pamiątkach kultury) ponieważ został wzniesiony do końca 1939 (3 §)[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kamień węgielny pod budowę kościoła uważanego za najstarszy zachowany kamienny kościół na Półwyspie Skandynawskim, położono w 1060. Pozostałości tego najwcześniejszego kościoła zachowały się w południowej części nawy środkowej w filarze wmurowanym w niszę. Potężna wieża zachodnia z pomieszczeniem wejściowym na parterze, sklepionym krzyżowo wzniesiona została na pocz. XII w.
Diecezja w Dalby została założona w 1060 kiedy król Danii Swen II Estrydsen otrzymał zgodę z Rzymu na podział diecezji Roskilde na 9 nowych diecezji, z których 2 miały być w Skanii, w Lund i w Dalby. Powody, dla których powstały nowe diecezje w Skanii, w miastach położonych blisko siebie nie są do końca jasne. Być może król w ten sposób chciał podkreślić swoją pozycję wobec cesarza Niemiec oraz zaakcentować duńskie ambicje wobec Wysp Brytyjskich, które zaatakował w 1069. Drugim powodem mogła być chęć uczynienia z Dalby centrum misyjnego dla pierwszego biskupa tej diecezji, pochodzącego z Niemiec Egino, który po 1060 schrystianizował pobliską krainę Blekinge oraz współdziałał przy chrystianizacji środkowej Szwecji z punktem wypadowym w Skarze. Według kronikarza Adama z Bremy zamierzał również zniszczyć pogańską świątynię w Gamla Uppsala.
Na zachód od kościoła w Dalby znajdowały się również dobra królewskie. Ich resztki odkryto podczas prac wykopaliskowych.
W 1066 biskup Egino objął biskupstwo w Lund po zmarłym biskupie Henryku, po czym obie diecezje uległy połączeniu w jedną, z siedzibą w Lund; tym samym kościół w Dalby utracił status katedry.
Kościół w Dalby został następnie kościołem klasztornym augustianów i był nim przez cały okres średniowiecza.
W kościele spoczął syn Swena II Estrydsena, król Danii Harald Hein, który zmarł 17 kwietnia 1080.
-
Ołtarz główny -
Biskup Egino – pierwszy biskup Dalby
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sveriges riksdag: Svensk författningssamling (SFS) Lag (1988:950) om kulturminnen m.m.. [dostęp 2012-02-25]. (szw.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Siegrud Fernlund, Kyrkor i Skåne: en kultur Historia, Bokförlaget Signum, Lund, 1980, ISBN 91-85330-26-4.
- Rasmus Wærn, Claes Caldenby, Olof Hultin, Gunilia Linde Bjur, Johan Mårtelius, Guide till Sveriges arkitektur: [byggnadskonst under 1000 år], wyd. Arkitektur Förlag AB, Stockholm, 2001, ISBN 91-86050-55-9.