Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Sośnicy
 A/1211/1049 z dnia 24.01.1964
| |
| kościół parafialny | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Parafia | |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie gminy Kąty Wrocławskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego  | |
 51°01′57,07″N 16°46′57,04″E/51,032519 16,782511
| |
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Sośnicy – kościół katolicki zlokalizowany w centrum Sośnicy, w gminie Kąty Wrocławskie.
Pierwotnie kościół nosił wezwanie Matki Boskiej, co wymienione zostało w dokumencie biskupa Henryka. Obecny obiekt zbudowany u schyłku XIII w. w stylu romańskim. Prezbiterium przetrwało z tego okresu, nawę jednak przebudowano w stylu gotyckim w 1487 tworząc palmowe sklepienie, dodając także wieżę w 1507. W 1619 i 1776 dobudowano kolejno dwie kaplice i kruchtę. Wyposażenie wnętrza głównie barokowe, w tym seria obrazów J. Kynasta i Karla Kynasta. Ołtarz główny z 1700 (fundatorzy: hr. Mikoła von Latour i hr. Franciszek von Eicholz). Oprócz tego chrzcielnica (1580) i wewnątrz i na murze zewnętrznym rycerskie i szlacheckie (XVI w.) renesansowe epitafia[1]: dwie tablice epitafijne, jedenaście tablic nagrobnych, poza tym tablica fundacyjna z 1504 i trzy tarcze herbowe- barokowa i gotyckie: m.in.:
- Heinricha Schindel i jego żony Hedewig (Jadwigi) von Nimptsch (zm. 1586) z herbami:
- górny rząd, von: Schindel, Zeichnitz, Fither, Hoken, Lantzkronn, Mulheimer, Kreiselwitz, Seidlitz
- dolny rząd, von: Nimptsh, Zedlitz, Zedlitz, Schwienkuhl, Gregersdorf, Nimpitz, Peterswald i Zeinitz[2], i ich dzieci:
- Anny (zm. 1564)
- Adama (zm. 1572(4) z herbami von:
- Schindel, Nimptsch
- Krzysztofa (zm. 1574)
- w nawie głównej tablica fundacyjna późnogotycka Hansa von Prockendorf i jego żony Katarzyny von Strönichen (1487). W nawie, w zwornikach ich herby: Prockendorf, Grundschreiber, Strönichen, Sachs.
- w fasadzie wieży tablica fundacyjna tej samej pary fundatorów.
- Frantza (Franciszka) von Waldau (zm. 1616), z herbami, von:
- Waldau, Schindel, X, Gersdorf.
- Henryka von Kreckwitz (zm. 1581)
- Hansa von Falckenhain (zm. w 1587) i jego żony Hedewig (Jadwigi) von Haugwitz[3] z herbami:
- Falckenhain, Sachs, Schweinichen, Niebelschütz, Haugwitz, Blissen, Brunner, Kottwitz
- Anny von Brockendorf (zm. 1619) z herbami von:
- Brockendorf, Stiebitz, Reibnitz, X,
- Magdaleny von Brockendorf (zm. 1619)
- Brockendorf, Stiebitz, Reibnitz, X,
- Hansa Gotthardta von Brockendorf (zm. 1621) z herbami:
- Brockendorf, Stiebitz, Reibnitz, X,
- Susanny Stiebitz, żony Gottharda von Brockendorf (zm. 1624), z herbami:
- Stiebitzów, Reibnitzów...
- Ludwiga Scholza (zm. 1918)[4]
Istotnym elementem kościoła są Święte Schody (Scala Sancta), wzorowane na rzymskich. Ufundowała je hrabina Józefa von Wurtz und Burg w 1776.
W obrębie cmentarza okalającego świątynię znajduje się wolnostojąca kaplica grobowa z przełomu XVIII i XIX wieku – murowana z dachem dwuspadowym, barokowa. Odnowiona w 1986 z dodaniem nowego wyposażenia i nadaniem wezwania Zmartwychwstania Pańskiego.
Dojście szlakiem zielonym z rynku w Kątach Wrocławskich – około 800 m.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 187
- ↑ Sośnica (Schosnitz). [dostęp 2023-09-17]. (pol.).
- ↑ Dorota Grygiel: Przewodnik po historii i zabytkach Gminy Kąty Wrocławskie. s. 127-128. [dostęp 2023-12-23].
- ↑ Sośnica (Schosnitz). [dostęp 2023-12-23].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987.
- Wrocław + 8, plany miast, wyd. Demart, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-7427-054-0
- tablice informacyjne i pamiątkowe przy obiekcie