Kościoły ewangelicko-reformowane w Słucku

Zbór i gimnazjum przy ul. Senatorskiej w 1914 r.

Zbory kalwińskie w Słucku (biał. Кальвінскія зборы ў Слуцку) – kościoły ewangelicko-reformowane istniejące od XVII do XX wieku w rządzonym przez rodzinę Radziwiłłów Słucku.

Budynek kościoła i gimnazjum kalwińskiego z początku XX wieku

Pierwszy kościół kalwiński (stary) miał powstać około roku 1615 rzekomo w wyniku przebudowy kościoła katolickiego. W 1709 roku ks. Mentecki z Słucka wytoczył gminie reformowanej proces o rzekomo zagarniętą świątynię. Był to pretekst, by zamknąć kościół ewangelicki - przed 1615 roku miastem władali prawosławni oraz ewangelicy i kościoła katolickiego w mieście nie było. Proces skończył się niepowodzeniem i kościół istniał dalej. Słuck był siedzibą jednej z prowincji Jednoty Litewskiej. W XVII wieku miało w nim urzędować trzech ministrów i często nazywano go „katedrą”.

Druga murowana świątynia kalwińska (tzw. „mały zbór”) powstała według projektu K. Chrzanowicza w połowie XIX wieku przy ul. Szerokiej (ob. Komsomolska) na miejscu drewnianego lub dwóch drewnianych zborów, obok budynku gimnazjum kalwińskiego. Na początku XX wieku miała się w niej znajdować tablica pamiątkowa poświęcona Leopoldowi Wannowskiemu (zm. 1849). W II połowie XIX wieku kaznodzieją w zborze był ks. Julian Bigiel.

Kres istnieniu gminy kalwińskiej w Słucku, a także jej filiałów w Kopylu i Kopysi, przyniosła władza radziecka na Białorusi, jednak sam budynek zboru przetrwał aż do lat czterdziestych XX wieku, kiedy go rozebrano.

Zobacz też

• Lista zabytków historii i architektury na Białorusi zniszczonych przez władze ZSRR

Bibliografia

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski & Władysław Walewski, 1880: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Wydawnictwo Wędrowiec, Warszawa.

Linki zewnętrzne

• I.Цiткоускi: Слуцк. Кальвінскі збор. [w:] Помнікі архітэктуры Слуцка [on-line]. 1997. [dostęp 2013-01-11]. (biał.).