Kopalnia otworowa
Kopalnia otworowa – rodzaj zakładu górniczego[1], w którym złoże kopaliny użytecznej eksploatuje się z głębi ziemi za pomocą specjalnie przygotowanych i uzbrojonych odwiertów wiertniczych[2].
Proces eksploatacji złoża odbywa się przez wcześniejsze udostępnienie złóż otworem wiertniczym z powierzchni. Czynnik wydobywczy stanowią media technologiczne (rozpuszczalniki, nośniki ciepła, bakterie, itd.) migrujące przez eksploatowane złoże. Wtłaczanie do złoża mediów i odprowadzanie kopaliny na powierzchnię odbywa się bardzo często tym samym odwiertem. Odwiertami eksploatuje się m.in. złoża siarki (przy użyciu metody Frascha), soli kamiennej i potasowej, gazu ziemnego, wód mineralnych, ropy naftowej.
Eksploatację złoża prowadzi się metodami opartymi na procesach:
- chemicznych: ługowanie, zgazowanie.
- fizycznych; termiczne wytapianie, wibracyjne urabianie.
- biochemicznych: bakteryjne ługowanie.
Procesy zmieniają stan skupienia kopaliny lub składnika użytecznego na ciekły lub gazowy.
Kopalnie otworowe w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Polskie otworowe kopalnie soli:
- czynne
- Inowrocławskie Kopalnie Soli Solino[3]:
- Kopalnia Soli Mogilno w Przyjmie[4]
- Kopalnia Soli Góra w Radojewicach[4]
- Inowrocławskie Kopalnie Soli Solino[3]:
- historyczne
- Otworowa Kopalnia Soli Łężkowice w Łężkowicach, działająca w latach 1968–1987; należała do Kopalni Soli Bochnia[5][6]
- Kopalnia Otworowa Barycz działająca w latach 1924–1998; należała do Kopalni Soli Wieliczka[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Technologia otworowej eksploatacji złóż. [dostęp 2012-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-18)].
- ↑ kopalnia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2012-11-10].
- ↑ Solino ↓.
- ↑ a b Cyran 2008 ↓.
- ↑ Poborska-Młynarska 2009 ↓.
- ↑ Zięba 2009 ↓.
- ↑ Mazurek 2009 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Katarzyna Cyran, Aleksander Garlicki: Złoża soli kamiennej w Polsce i możliwości ich wykorzystania. W: Przemiany środowiska naturalnego a rozwój zrównoważony. Maciej J. Kotarba (red.). Kraków: Wydawnictwo TBPŚ „Geosfera”, 2008, s. 234. ISBN 978-83-915765-7-1.
- Köhsling J.; Wykorzystanie specjalnych metod w otworowej eksploatacji soli; Zeszyty Naukowe: Górnictwo;AGH; Kraków; 1989 r.; 148, 201–212.
- Jakub Mazurek. „Górnictwo i Geoinżynieria”, s. 409, 2007. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. ISSN 1732-6702.
- Katarzyna Poborska-Młynarska. Techniki eksploatacji ługowniczej w złożu solnym Łężkowic - z historii produkcji solanki na Podkarpaciu. „Geologia”. 35 (3), s. 394, 2009. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.
- Smalcerz W; Poradnik górnika; Wyd. P.P.U.H. "Marttom"; Sosnowiec;2008 r.; ISBN 978-83-923277-2-1
- IKS Solino. O firmie. Orlen. [dostęp 2016-12-18].
- Krzysztof Zięba, Wiesław Kowalczyk: Urządzenia transportowe w Kopalni Soli Bochnia. W: Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. T. 2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2009, s. 368. ISBN 978-83-7493-459-6.