Korzenianka marcepanowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
korzenianka marcepanowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Phaeocollybia christinae (Fr.) R. Heim Encyclop. Mycol., 1 Le Genre Inocybe (Paris) 1: 71 (1931) | |
.JPG)
Korzenianka marcepanowa (Phaeocollybia christinae (Fr.) R. Heim) – gatunek grzybów należący do rodziny Hymenogastraceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phaeocollybia, Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozował w 1838 r. Elias Magnus Fries, nadając mu nazwę Agaricus christinae. Drugi człon nazwy utworzył od imienia swojej żony. Do rodzaju Phaeocollybia (korzenianka) przeniósł go w 1931 r. Roger Heim[2].
- Agaricus christinae Fr. 1838
- Hylophila christinae (Fr.) Quél.1886
- Naucoria christinae (Fr.) Sacc. 1887
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[4]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 1–3,5 cm, za młodu stożkowaty lub jajowaty ze spiczastym garbem, z czasem staje się dzwonkowaty, na koniec szeroko rozpostarty i nadal posiada wyraźny i spiczasty garb. Brzeg ostry i często popękany. Powierzchnia gładka i higrofaniczna; podczas wilgotnej pogody ma barwę od pomarańczowej do miedzianoczerwonej i jest śliska, podczas suchej jest ochrowożółta i często pokryta ciemniejszymi, promienistymi plamkami[5].
Szerokie i wąsko przyrośnięte. U młodych owocników są jasnoochrowe, później rdzawożółtawe, w końcu rdzawobrązowe. Ostrza blaszek są gładkie[5].
Wysokość 6–15 cm, grubość 3–7 mm, przy czym większa część trzonu tkwi pod ziemią. Jest kruchy i walcowaty, w dolnej części cieńszy i zakończony zaostrzonym końcem. Początkowo pełny, później rurkowaty. Powierzchnia nadziemna o barwie od pomarańczowej do rdzawoczerwonej, podziemna purpurowa lub winnoczerwona[5]. Osłona bulwy na jej obrzeżu jest zwykle żółtawa[5].
Białawy lub kremowy. Smak nieco ściągający, zapach niewyraźny[5].
O barwie od cynamonowej do czerwonobrązowej. Zarodniki szeroko jajowate, w płaszczyźnie bocznej eliptyczne, o rozmiarach 5–6 × 3,5–3,8 μm. Podstawki 4-zarodnikowe o rozmiarach 18-22 × 3,5–5 μm[6].
- Gatunki podobne
Od innych występujących w Polsce gatunków korzenianek różni się spiczastym garbem, barwą kapelusza oraz kolorem trzonu. Charakterystyczny długi, głęboko zagłębiony w ziemi i cieńszy dołem trzon odróżnia go od innych podobnych morfologicznie grzybów[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Europie oraz wschodniej części Ameryki Północnej[2]. W Polsce występuje głównie w górach[4] i jest rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – narażony na wyginięcie[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Czechach, Niemczech, Danii i Słowacji[4].
Grzyb naziemny rosnący w lasach iglastych i mieszanych, głównie na kwaśnych glebach, szczególnie pod świerkami. Jego trzon głęboko wnika pod ziemię[5]
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb saprotroficzny, ale podejrzewa się, że jest również grzybem mykoryzowym związanym ze świerkami[2]. Grzyb niejadalny[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2018-02-28] (ang.).
- ↑ a b c Peter Roberts, Shelley Evans, The Book of Fungi, Chicago, Illinois: University of Chicago Press, 2011, s. 259, ISBN 978-0-226-72117-0.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-20] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 497, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 358, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Alexander H. Smith, A contribution toward a monograph of Phaeocollybia, „Brittonia”, 9 (4), 1957, s. 195–217, ISSN 0007-196X.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 67, ISBN 83-89648-38-5.