Koszary Grenadierów we Wrocławiu
51°06′26″N 17°01′22″E/51,107222 17,022778 nr rej. A/676/506/Wm z 25.01.1993
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Wrocław |
| Adres |
ul. Podwale 27-28 |
| Typ budynku |
koszary, użyteczności publicznej |
| Architekt |
Schubert |
| Rozpoczęcie budowy |
1828 |
| Ukończenie budowy |
1832 |
| Ważniejsze przebudowy |
70. XIX, 1906-09 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°06′26″N 17°01′22″E/51,107222 17,022778
| |
Koszary Grenadierów we Wrocławiu (Elfer Kaserne) – budynek położony we Wrocławiu przy obecnej ulicy Podwale pod numerami 27 i 28, wybudowany pierwotnie z przeznaczeniem na koszary. W budynku tym początkowo zlokalizowano koszary Kirasjerów, później Grenadierów. Po II wojnie światowej budynek stał się obiektem użyteczności publicznej, a także służył wielu instytucjom i firmom[1]. Budynek został wpisany do rejestru zabytków, jako obiekt z 1835 r., pod nr rej.: A/676/506/Wm, wpis z 25.01.1993 r.[2]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym krokiem do powstania w tym miejscu budynku i koszar był zakup gruntu w 1824 roku z przeznaczeniem na koszary 1 Śląskiego Pułku Kirasjerów Gwardii "Wielki Elektor" (Leib-Kürassier-Regiment Grosser Kurfürst)[1][3]. W latach 1828-1832 wzniesiono tu dwukondygnacyjny budynek[1][4]. Projekt opracował dyrektor budowy Schubert. Koszary zajmowały obszar w granicach obecnych ulic: Podwale, Piłsudskiego, Pawłowa i Tęczowa[1]. Pułk Kirasjerów został tu przeniesiony w 1835 roku z poprzednich koszar położonych na Kępie Mieszczańskiej[1][5][3][6].
W 1869 (1972) roku Kirasjerzy zostali przeniesieni do nowych koszar wybudowanych w latach 1867-72 przy obecnej Alei Generała Józefa Hallera. Koszary przy ulicy Podwale przeznaczono natomiast dla 2 Śląskiego Pułku Grenadierów "Król Fryderyk III nr 11 (Grenadier-Regiment 11 "König Friedrich III)[1][6]. Później Grenadierzy przeniesieni zostali do koszar przy obecnej ulicy Długiej[6].
W latach 70. XIX wieku nastąpiła wyprzedaż terenów koszar pod zabudowę mieszkalną. Sam budynek podlegał rozbudowie, nadbudowie i przebudowie. Po II wojnie światowej przeznaczony był na potrzeby użyteczności publicznej. Korzystała z niego między innymi Politechnika Wrocławska[1]. Po przemianach ustrojowych w Polsce znalazły tu swoje siedziby także równe firmy, między innymi Przedsiębiorstwo Zmechanizowanych Robót Budownictwa Przemysłowego "Zachód"[7]. W kolejnych latach zmieniało się także przeznaczenie obiektu, który zaczął być wykorzystywany przez Starostwo Powiatu Wrocławskiego[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pierwotny budynek powstał jako obiekt oparty na planie wydłużonego prostokąta, o 2 kondygnacjach i z krótkimi skrzydłami bocznymi, ryzalitem głównym i dwoma ryzalitami narożnymi. W latach 70. XIX wieku budynek rozbudowano między innymi nadbudowując go o jedną kondygnację oraz rozbudowując skrzydła boczne. W 1906-09 wykonano kolejną przebudowę budynku[1]. W latach 2019-2021 wykonano remont generalny budynku z zewnątrz i wewnątrz. Elewacja zmieniła kolor.[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Harasimowicz 2006 ↓, s. 407 (Koszary Grenadierów).
- ↑ Nid 2013 ↓, s. 218.
- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 878 (1 Śl. Pułk Kirasjerów...).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 682-683 (Podwale).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 407 (Koszary Kirasjerów).
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 878-879 (2 Śl. Pułk Grenadierów...).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 1006 (Zachód).
- ↑ https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,26842120,elewacja-budynku-prokuratury-okregowej-we-wroclawiu.html?disableRedirects=true , https://fotopolska.eu/Wroclaw/b9168,Prokuratura_Rejonowa.html?najnowsze , https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,blekitna-elewacja-prokuratury-gotowa-remont-przeniosl-sie-do-wnetrz-zdjecia-z-drona,wia5-3273-58942.html , https://www.wroclaw.pl/remont-budynku-prokuratury-odslonieto-fragment-elewacji
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Nid, Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie, www.nid.pl (Narodowy Instytut Dziedzictwa), 31 grudnia 2013 [dostęp 2014-11-21] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Prokuratura Rejonowa, ul. Podwale 27-28, [w:] Polska / woj. dolnośląskie / Wrocław / Stare Miasto [online], fotopolska.eu [dostęp 2017-09-25] (pol.).
- Prokuratura Rejonowa (dawne Koszary Kirasjerów), [w:] Dolny Śląsk / Wrocław / Stare Miasto [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2017-09-25] (pol.).
- Podwale 27, 28, wikimapia.org [dostęp 2017-09-25] (pol.).