Kryzys na Morzu Czerwonym
 |
Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji. |
Kryzys na Morzu Czerwonym – konflikt wywołany przez jemeński Ruch Huti, który w październiku i listopadzie 2023 roku przeprowadził serię ataków na statki przepływające przez Cieśninę Bab al-Mandab, oraz cele w południowym Izraelu[1].
| Wojna Izraela z Hamasem | |||
 Ataki Ruchu Huti na statki w Bab al-Mandab | |||
| Czas |
październik 2023 – trwa | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Przyczyna |
Wojna Izraela z Hamasem, ataki Ruchu Huti na statki w zatoce | ||
| Wynik |
trwa | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Podczas Wojny Izraela z Hamasem, Ruch Huti wsparł Hamas i przeprowadził ataki za pomocą dronów, oraz rakiet na terenie południowego Izraela. Według służb izraelskich, część pocisków wystrzelonych przez rebeliantów została przechwycona nad Morzem Czerwonym. W grudniu 2023 roku rzecznik prasowy Ansar Allah Yahya Saree poinformował, że każdy statek skierowany do Izraela jest celem ataków i, że nie zaprzestaną swoich działań dopóki Strefa Gazy nie zostanie zaopatrzona w „żywność i lekarstwa”[2].
W wyniku ostrzeliwań przeprowadzonych przez rebelię wiele statków towarowych i tankowców zostało przekierowanych na trasę okrążającą Afrykę, tak aby uniknąć potencjalnych szkód[3][4]. W odwecie Stany Zjednoczone wraz z Wielką Brytanią dokonały ataków rakietowych na cele w Jemenie, oraz rozpoczęły Operację Prosperity Guardian mającej na celu zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi w rejonie[5].
Tło[edytuj | edytuj kod]
Ruch Huti to szyicka organizacja skupiająca w sobie plemiona zajdyckie zamieszkujące północny Jemen. W wyniku Rebelii Szyickiej, która wybuchła w 2004 roku ugrupowanie zajęło stolicę państwa Sanę, oraz przejęło władzę w zachodniej części kraju. Doprowadziło to do interwencji podjętej przez państwa arabskie pod przewodnictwem Arabii Saudyjskiej, która jednak nie przyniosła zamierzonych skutków[6]. Iran, który wspierał Hutich od czasu rebelii wyraził sprzeciw wobec działań koalicji[7]. Gdy w październiku 2023 roku wybuchła Wojna Izraela z Hamasem Huti, jako jedni ze wspieranych przez Iran grup militarnych w regionie opowiedzieli się po stronie Palestyńczyków i zapowiedzieli ataki na Izrael. Równocześnie rebelianci ostrzegli Stany Zjednoczone przed aktywnym włączeniem się w konflikt i zagrozili odwetem[8].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
19 października amerykański niszczyciel USS Carney zestrzelił pociski oraz drony wystrzelone przez Ruch Huti w stronę Izraela. Była to pierwsza akcja wojsk amerykańskich podjęta w celu obrony Izraela od początku wojny[8]. W następnych miesiącach IDF informował o kolejnych przypadkach ataków rakietowych w południowej części kraju.
Ataki na statki handlowe[edytuj | edytuj kod]
19 listopada 2023 roku statek transportowy Galaxy Leader został porwany przez Hutich wraz z 25 osobami na pokładzie[9]. Incydent poprzedziło oświadczenie rzecznika rebeliantów, Yahya Sarea na kanale Telegram, który oświadczył, że organizacja zamierza atakować statki należące do izraelskich firm lub pływające pod izraelską banderą. Sarea wezwał kraje do usunięcia swoich obywateli z załóg takich statków. Wcześniej przywódca ruchu, Abdul-Malik al-Huti zagroził kolejnymi atakami na statki, w tym potencjalnymi celami na Morzu Czerwonym i Bab-al-Mandab. Od października rebelianci dokonali ataków na statki handlowe oraz okręty z ośmiu krajów (Norwegia – Blaamanen[10], Gabon – Sai Baba[10], Liberia – MSC United VIII[11], Singapur – Maersk Hangzhou[12], Wyspy Marshalla – Gibraltar Eagle[13],Genco Picardi[14],Chem Ranger[15], Malta – Zografia[16], Wielka Brytania – HMS Diamond[17], Stany Zjednoczone – USS Dwight D. Eisenhower, USS Gravely, USS Laboon, USS Mason, USS Florida[18][19])
Operacja Prosperity Guardian i ataki rakietowe na Jemen (2024)[edytuj | edytuj kod]
W związku z kolejnymi atakami na statki handlowe na Morzu Czerwonym, 18 grudnia Sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych Lloyd Austin ogłosił utworzenie międzynarodowych sił, mających zapewnić bezpieczeństwo i odpowiedzieć na ataki Ruchu Huti[20]. Oprócz Stanów Zjednoczonych w skład koalicji weszła między innymi Wielka Brytania, Australia, Sri Lanka, Singapur, Bahrajn oraz Nowa Zelandia. Francja i Włochy odmówiły uczestnictwa w operacji, jednak wysłały na miejsce działań swoje fregaty[21].
10 Stycznia Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucje wzywającą Ruch Huti do zaprzestania ataków na statki handlowe[22]. Równocześnie jemeńscy rebelianci przeprowadzili zmasowany na stacjonujące na Morzu Czerwonym okręty koalicji[23]. W odpowiedzi dwa dni później Wielka Brytania i Stany Zjednoczone rozpoczęły serię ataków rakietowych na cele powiązane z Ansar Allah. Według szacunków w trakcie ostrzałów zostało zniszczonych około 60 obiektów[24].
Skutki[edytuj | edytuj kod]
Największe przedsiębiorstwa żeglugowe, w tym MSC i Maersk wstrzymały kursy przez Morze Czerwone[25][26]. Wiąże się to z dużym wydłużeniem czasu podróży, ponieważ druga najszybsza droga z Azji do Europy, prowadząca przez Przylądek Dobrej Nadziei, jest znacznie dłuższa, co wiąże się z podwyższeniem cen towarów[27].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Richard Partington, Richard Partington Economics, What is the Red Sea crisis, and what does it mean for global trade?, The Guardian, 3 stycznia 2024, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-01-28] (ang.).
- ↑ Heather Chen, Israel ready to act against Houthi rebels if international community fails to, official says [online], CNN, 10 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-28] (ang.).
- ↑ Red Sea crisis: What it takes to reroute the world’s biggest cargo ships [online], www.bbc.com [dostęp 2024-01-28].
- ↑ Kryzys na Morzu Czerwonym. Duże firmy rezygnują z tej trasy [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-01-28] (pol.).
- ↑ KKG, Specjalna operacja na Morzu Czerwonym. Szef Pentagonu ogłosił decyzję [online], finanse.wp.pl, 19 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-28] (pol.).
- ↑ The Saudi-led War in Yemen: Frequently Asked Questions | Friends Committee On National Legislation [online], www.fcnl.org, 17 października 2023 [dostęp 2024-01-28] (ang.).
- ↑ Jedynka – polskieradio.pl [online], Jedynka – Polskie Radio [dostęp 2024-01-28] (pol.).
- ↑ a b US military shoots down missiles and drones as it faces growing threats in volatile Middle East [online], AP News, 19 października 2023 [dostęp 2024-01-29] (ang.).
- ↑ Japan condemns Yemen’s Houthi rebels hijack of cargo ship in Red Sea [online], 20 listopada 2023 [dostęp 2024-01-29] (ang.).
- ↑ a b US says Houthi drones attacked warship, tankers in Red Sea [online], The Times of Israel, 24 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-29] (ang.).
- ↑ Houthi Rebels Attack Container Ship in Red Sea Conflict, „Bloomberg.com”, 26 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-29] (ang.).
- ↑ US sinks 3 ships, kills 10 after Houthi Red Sea attack [online], Reuters, 1 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-29] (ang.).
- ↑ Patrick Wintour, Patrick Wintour Diplomatic, Houthi attacks continue as US cargo ship hit in defiance of strikes on Yemen, „The Guardian”, 15 stycznia 2024, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Patrick Wintour, Patrick Wintour Diplomatic, Houthis hit US cargo ship with drone after redesignation as global terrorists, „The Guardian”, 17 stycznia 2024, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Faris Tanyos, Houthi rebels launch missile attack on yet another U.S.-owned commercial ship, Pentagon says – CBS News [online], www.cbsnews.com, 18 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Empty Malta-flagged ship hit by missile off Yemen [online], www.cbc.ca, 16 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ US and UK hint at military action after largest Houthi attack in Red Sea [online], 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Oren Liebermann i inni, US and UK carry out airstrikes against Iran-backed Houthis in Yemen | CNN Politics [online], CNN, 11 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Heather Mongilio, Ike’s Carrier Air Wing 3, USS Gravely, USS Philippine Sea and USS Mason Struck Houthi Target [online], news.usni.org, 12 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Jake Johnson, Biden Urged Not to Attack Yemen Over Houthi Blockade of Israel in Red Sea [online], Truthout, 23 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Angelo Amante i inni, Europe split over US, UK strikes on Houthis in Yemen [online], Reuters, 13 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Adopting Resolution 2722 (2024) by Recorded Vote, Security Council Demands Houthis Immediately Stop Attacks on Merchant, Commercial Vessels in Red Sea | UN Press [online], press.un.org [dostęp 2024-01-30].
- ↑ Eric Tegler, Destroyers Shot Down 24 Houthi Missiles And Drones: That’ll Be $17 Million [online], Forbes [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ U.S. Strikes Against Houthis in Yemen for Second Day, as Conflict Escalates [online], The New York Times, 13 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Lori Ann LaRocco, MSC, the world’s largest shipping carrier, joins shipping giants Hapag-Lloyd and Maersk in Red Sea travel pause amid attacks [online], CNBC, 15 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Maersk to pause all container ship traffic through the Red Sea [online], Reuters, 15 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-30] (ang.).
- ↑ Jacek Losik, Kryzys dociera do Europy. Strach podbija ceny, a najgorsze być może przed nami [online], www.money.pl, 28 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-30] (pol.).