Ksaweriw
50°57′46″N 29°09′15″E/50,962778 29,154167| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
2,524 km² |
| Wysokość |
162 m n.p.m. |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 4133 |
| Kod pocztowy |
11612 |
| Tablice rejestracyjne |
AM, КМ / 06 |
Położenie na mapie obwodu żytomierskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 50°57′46″N 29°09′15″E/50,962778 29,154167
| |
Ksaweriw (ukr. Ксаверів, hist. Ksawerów[1]) – wieś na Ukrainie w rejonie malińskim obwodu żytomierskiego, w hromadzie Malin[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość wzmiankowana w 1507 r. pod nazwą Litwinowicze w powiecie owruckim województwa kijowskiego[3], położona nad Kamionką[4], dopływem rzeki Uż. Wieś należała do rodziny Jelców[3].
Nazwa miejscowości z czasem została zmieniona na Ksawerów. Na mocy przywileju Władysława IV z 7 marca 1634 r. Ksawerów otrzymał prawa miejskie jako darowizna księdza Ignacego Jelca na rzecz kolegium jezuitów. Nowe miasteczko otrzymało przywilej na dwa jarmarki[1].
W okresie powstania Chmielnickiego i rosyjskiej interwencji dobra ksawerowskie przekazano monasterowi Objawienia Pańskiego w Kijowie.
W 1678 r. kolegium jezuickie zostało przeniesione do Owrucza[1]. W miasteczku znajdował się kahał w 1772 r. opłacający 192 zł pogłównego. Po kasacie zakonu jezuitów Ksawerów nabył Onufry Biedrzyński w 1774 r., a cztery lata później miejscowość należała do hrabiów Krasickich[1].
Po drugim rozbiorze (1793) miejscowość znajdowała się pod władzą rosyjską.
W XIX w. miejscowość leżała w powiecie owruckim guberni wołyńskiej[1], w gminie Bazar. Znajdowała się tu cerkiew prawosławna. Mniejszość katolicka posiadała kaplicę należącą do parafii w Narodyczach. W 1870 r. były tu 73 domy, w których żyło 401 mieszkańców, w tym 224 Żydów[1].
W czasie II pochodu zimowego 9 listopada 1921 r. w rejonie Ksawerowa operowały jednostki Armii Czynnej URL pod dowództwem Jurka Tiutiunnyka.
Od 1923 r. do 1959 r. (z przerwą na okupację niemiecką) miejscowość znajdowała się w granicach rejonu bazarskiego USRR.
Urodzeni w Ksaweriwie[edytuj | edytuj kod]
- Józef Dzierzkowski (1807-1865) – polski pisarz i publicysta
- Mykoła Prysiażniuk (ur. 1960) – ukraiński minister rolnictwa w l. 2010-2014 w obu rządach Mykoły Azarowa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Ksawerów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 824.
- ↑ Кабінет Міністрів України: Розпорядження від 12 червня 2020 р. № 711-р Про визначення адміністративних центрів та затвердження територій територіальних громад Житомирської області. zakon.rada.gov.ua. [dostęp 2021-12-17]. (ukr.).
- ↑ a b Aleksander Jabłonowski: Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów-Bracław). T. III. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1897, s. 593, seria: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. [dostęp 2021-12-17].
- ↑ Kamionka 11.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 792.