Kwików
50°08′40″N 20°39′33″E/50,144444 20,659167| wieś | |
 Remiza OSP w Kwikowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
272[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
32-821[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KBR |
| SIMC |
0831557 |
Położenie na mapie gminy Szczurowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzeskiego  | |
| 50°08′40″N 20°39′33″E/50,144444 20,659167[1]
| |
Kwików – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Szczurowa[4].
Był wsią biskupstwa krakowskiego w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Wieś w Kotlinie Sandomierskiej, 22 km na północ od Brzeska, położona na prawym brzegu Uszwicy w okolicy całkowicie równinnej, niegdyś podmokłej.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0831563 | Bania | część wsi |
| 0831570 | Brzeziny | część wsi |
| 0831586 | Lipie | część wsi |
| 0831592 | Skotnik | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki Kwikowa sięgają XVI w. Z najstarszych źródeł historycznych wynika, że w poł. XVII w. istniała tu karczma, a wśród mieszkańców można było wyróżnić zagrodników, chałupników oraz przewoźników promowych. W 1697 odnotowano pierwszego rzemieślnika – był nim szewc Józef. Pierwszy pełny spis sołtysów szczurowskiej parafii pochodzący z 1794 zawiera informację, iż w Kwikowie był nim Marcin Tabor.
W latach 80. XIX w. wieś liczyła 307 mieszkańców, których całym majątkiem było 238 morgów roli ornej, blisko 90 morgów łąk oraz ogrodów i tyleż samo pastwisk.
W nocy z 12 na 13 lipca 1903 Kwików nawiedził największy w jego historii kataklizm – wieś została zniszczona przez powódź. Woda wdarła się na ten teren po przerwaniu nadwiślańskich wałów koło Zamłynia. Wychodźstwo zamorskie z Kwikowa rozpoczęło się w ostatniej dekadzie XIX w.
Jednak wspomniana klęska żywiołowa prawdopodobnie przyczyniła się do nasilenia tego zjawiska. W 1917 w Chicago była już tak znaczna grupa przybyszy z wioski, iż założyli oni Klub Kwikowian. Stowarzyszenie to skutecznie organizowało pomoc dla rodzinnych stron. W „Pamiętniku Jubileuszu 50-lecia Towarzystwa Ratunkowego Kwikowa” (Chicago 1967) napisano: Ponieważ w wiosce Kwikowie nie było szkoły, więc postanowiliśmy budować szkołę. Pierwsze 1235 dol. wysiano w okresie dewaluacji marki polskiej. Tutejsi kwikowianie zorientowali się, że pieniądz, przez nas wysłany, stopnieje do zera, gdy będzie leżał bezczynnie. Poleciliśmy rodakom w wiosce Kwikowie, ażeby natychmiast coś zaczęli robić, ażeby uratować wysiane przez nas dolary, co się da. Poleciliśmy więc zbudować cegielnię, w której wyrabiano cegle na budowę szkoły oraz na sprzedaż sąsiednim wioskom. (...) Później zaś w pewnych odstępach czasu wysyłaliśmy grosz w miarę możliwości i w miarę postępu budowy szkoły, a raczej Domu Ludowego, który został wykończony w r. 1926. Nie poprzestaliśmy jednak na tym (...). Kosztem naszego Klubu Kwikowian ogrodzono Dom Ludowy żelaznym płotem oraz zakupiliśmy sikawkę motorową dla straży pożarnej.
Polonia wspierała także powojenne inwestycje w rodzinnej wsi, m.in. budowę remizy strażackiej, a ostatnio gazyfikację i wodociągowanie. Obecnie Kwików liczy 233 mieszkańców. Funkcjonuje Koło Gospodyń Wiejskich oraz Ochotnicza Straż Pożarna z rozbudowaną remizą przy udziale środków z Towarzystwa Ratunkowego Kwikowa, gminy Szczurowa oraz pracy społecznej mieszkańców.
W 1944 przeprowadzono w pobliskich Jadownikach Mokrych akcję Most III. Do Kwikowa przywieziono wtedy przybyłego kuriera Leszka Starzyńskiego.
Podczas powodzi 17 maja 2010 pękły wały na rzece Uszwica w Kwikowie zalewając między innymi tę miejscowość.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zaborów.
Ludzie[edytuj | edytuj kod]
- Jan Ew. Rembacz (22 grudnia 1846, Kwików w pow. radłówskim – 12 grudnia 1897, Lubinka obok Tarnowa) – profesor C. K. Wyższego Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 66157
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 638 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 112.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. gimnazyum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu za rok szkolny 1898. Drohobycz: Nakładem funduszu naukowego, drukarnia J. Brosia, 1898, s. 78.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kwików (''z Kopaczem''), wś na prawym brzegu Uszwicy, w pow. brzeskim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 33.
- Strona gminy Szczurowa
- Strona Parafii Zaborów. zaborowparafia.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-28)].
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
