Linia kolejowa Rimini – San Marino

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Linia kolejowa
Rimini – San Marino
Mapa przebiegu linii kolejowej
Dane podstawowe
Długość

31,5 km

Rozstaw szyn

950 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC

Zdjęcie LK
Wagon muzealny AB 03 na zachowanym odcinku przy tunelu Montale
Historia
Rok otwarcia

1932

Rok zawieszenia ruchu

1944

Linia kolejowa Rimini – San Marino – zlikwidowana kolej wąskotorowa, która łączyła Rimini we Włoszech i San Marino. Trasa została otwarta w 1932 roku po trzech i pół roku budowy. Była to zelektryfikowana linia kolejowa o długości 31,5 km, rozstawie 950 mm oraz zasilana prądem stałym 3000 V[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budowa linii została w całości sfinansowana z włoskiego kapitału publicznego przez faszystowski rząd Benito Mussoliniego po tym, jak sekretarz stanu do spraw zagranicznych hrabia Giuliano Gozi zawarł 26 marca 1927 roku umowę operacyjną pomiędzy dwoma państwami[2]. Na mocy dekretu królewskiego budowę i eksploatację trasy powierzono Società Anonima delle Ferrovie e Tramvie Padane. Prace przy budowie linii rozpoczęły się 3 grudnia 1928 roku. Niecałe trzy lata później, 12 czerwca 1932 roku trasa została oddana do użytku przez włoskiego ministra komunikacji Costanzo Ciano[3]. Codziennie kursowało od pięciu do sześciu par pociągów. Czas przejazdu między punktami końcowymi wynosił około 50 minut[1]. Flota składała się z czteroosiowych wagonów o oznakowaniu od AB 01 do AB 04, pięciu wagonów doczepnych tego samego typu, wagonu pasażerskiego dla „Capitani reggenti” i 18 wagonów towarowych[4].

Był to jak na swoje czasy zaawansowany system, będący kolejką elektryczną, zasilaną napowietrzną trakcją elektryczną. Pociągi pobierały energię z trakcji za pomocą systemu pantografów. Tory były wąskotorowe, co zapewniało korzyści pod względem kosztów i łatwości budowy, biorąc pod uwagę cechy geograficzne trasy, ale sprawiało, że kolej była niekompatybilna z siecią włoską. Wagony miały charakterystyczny wygląd, były pomalowane w barwy narodowe San Marino, niebiesko-białe pasy ułożone poziomo; składy oferowały miejsca w pierwszej i trzeciej klasie. Na trasie znajdowało się 17 tuneli, wszystkie zlokalizowane na terytorium Sammarinese, o długości od około 50 m do 800 m[4].

Trasa została częściowo uszkodzona podczas bombardowania San Marino 26 czerwca 1944 roku, a od 4 lipca tego samego roku przestała obsługiwać regularne połączenia. Ostatni kurs odbył się w nocy z 11 na 12 lipca 1944 roku[5].

Stan obecny[edytuj | edytuj kod]

Większość tuneli jest dobrze zachowana, a trzy z nich zostały sprawdzone pod kątem bezpieczeństwa, wyposażone w oświetlenie i otwarte dla pieszych. Większość innych albo została zamknięta ze względów bezpieczeństwa, albo zakupiona przez osoby prywatne. Wewnątrz ostatniego tunelu o długości około 500 m, znajdującego się najbliżej dawnej stacji San Marino, nadal zachowały się używane niegdyś wagony kolejowe.

Niektóre mosty i inne konstrukcje używane dawniej przez kolej stały się popularnymi punktami orientacyjnymi. Stacja Dogana znajduje się obecnie w centrum dużego parku miejskiego. Inne stacje zostały przekształcone w prywatne domy lub zburzone. Na torach kolejowych zbudowano ulice, drogi rowerowe i rezydencje.

Około 800-metrowy odcinek od stacji końcowej w stolicy San Marino został odrestaurowany i otwarty 21 lipca 2012 roku jako kolej muzealna[6]. Spośród tego 500 metrów biegnie w tunelu Montale. Badane jest, czy trasa ta może zostać przedłużona o trzy kilometry przez cztery kolejne tunele, w tym tunel spiralny, do Borgo Maggiore[7].

We wrześniu 2022 roku rozpoczął się proces przygotowania wstępnego projektu odbudowy odcinka pomiędzy Borgo Maggiore i stolicą San Marino[8]. 8 listopada tego samego roku ogłoszono, że inżynierowie Ferrovie dello Stato Italiane przeprowadzają inspekcję linii w celu zbadania możliwości jej ponownego otwarcia[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Breve storia della Ferrovia. libertas.sm. [dostęp 2023-02-18]. (wł.).
  2. Trenino Rimini-San Marino, pronti 2 milioni di euro dall’Italia. cittafuture.quotidiano.net. [dostęp 2023-02-18]. (wł.).
  3. Jitka Skalická: Majnova Trajneto. INTERNACIA FERVOJISTO 57-a eldonjaro. [dostęp 2023-02-03]. (wł.).
  4. a b StrassenbahnMagazin: Vergessene Internationale (12/2017, S. 64 ff.). München: GeraNova Bruckmann Verlagshaus GmbH, 2017.
  5. History of the railway line between Rimini and the Republic of San Marino. bytrainsanmarino.com. [dostęp 2023-02-03]. (ang.).
  6. Quel treno per San Marino. duegieditrice.it. [dostęp 2023-02-03]. (wł.).
  7. Paralleli - il Carro Fc22 di San Marino. siciliaintreno.org. [dostęp 2023-02-03].
  8. Treno Rimini - San Marino. Avviato l'iter, il ministero sostiene il progetto. newsrimini.it. [dostęp 2023-02-03]. (wł.).
  9. San Marino: i tecnici della Fondazione FS al lavoro per il ripristino del Treno Bianco Azzurro. chiamamicitta.it. [dostęp 2023-02-03]. (wł.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Atlas kolejowy Włoch i Słowenii / Atlante ferroviario d’Italia e Slovenia.. Schweers + Wall, 2010. ISBN 978-3-89494-129-1.
  • Rimini – San Marino in treno. ETR – Editrice Trasporti su Rotaie, 2000. ISBN 88-85068-12-X.