Lipnik (powiat staszowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lipnik
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

staszowski

Gmina

Osiek

Sołectwo

Lipnik[2]

Wysokość

148,8 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

89[3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

28-221[4]

Tablice rejestracyjne

TSZ

SIMC

0802076[5]

Położenie na mapie gminy Osiek
Mapa konturowa gminy Osiek, po prawej znajduje się punkt z opisem „Lipnik”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Lipnik”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lipnik”
Położenie na mapie powiatu staszowskiego
Mapa konturowa powiatu staszowskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Lipnik”
Ziemia50°30′02″N 21°28′39″E/50,500556 21,477500[1]

Lipnik – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek[5][6].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława w Osieku.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego. Przez wieś biegnie droga powiatowa nr 42339 (0811T – Osiek – Lipnik) oraz dwie drogi gminne nr 4233028 (002677T – Osieczko – Lipnik – wał wiślany); nr 4233041 (002690T – Długołęka obok wału wiślanego do Lipnika)[7], w tym inne drogi gminne niezewidencjonowane. Poza tym (w niewielkim fragmencie) w bezpośrednim sąsiedztwie wsi przebiegają wały wiślane.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Wieś Lipnik położona jest ok. 16 km na wschód, północny wschód od Połańca; 17 km na zachód, południowy zachód od Tarnobrzega; 22 km na zachód, północny zachód od Nowej Dęby i 23 km na wschód, południowy wschód od Staszowa leżąc na wysokości 149 m n.p.m.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

LIPNIK, wieś włościańska, nad Wisłą, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek, od Sandomierza wiorst 32. Gruntu mórg 29, domów 15, mieszkańców 91[8].

Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego..., t. V.

Na podstawie ww. informacji z 1884 roku – Lipnik, to wieś włościańska nad rzeką Wisłą, w ówczesnym powiecie sandomierskim, w ówczesnej gminie i parafii Osiek. Leży w odległości 32 wiorst od Sandomierza. Ma 15 domów, 91 mieszkańców i 29 mórg rozległości ogółem[8].

W 1886 roku parafia Osiek należy do dekanatu sandomierskiego i liczy 3 895 dusz. Z kolei ówczesna gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, miała 6 070 mieszkańców (w tym, aż 39,9% pochodzenia żydowskiego, tj. 539 żydów) i 17 916 mórg rozległości ogółem (w tym ziemi dworskiej 6 525 mórg). Sądem okręgowym dla gminy był III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły jeszcze takie oto wioski: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Łęg, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola[9].

W latach 90. XX wieku jeden z okolicznych mieszkańców podczas swoich prac polowych odkrył na swojej posesji szczątki (łupki, kawałki dawnych naczyń, groty narzędzi bojowych itp.) z zamierzchłych sobie czasów. Po dostarczaniu fragmentów owego znaleziska do UMiG Osiek, ówczesne władze zleciły przeprowadzenie badań archeologicznych w opisanym miejscu. Wstępnie oszacowano wiek znaleziska na IV do IX w. n.e.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Współczesna struktura demograficzna wioski Lipnik na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku[10]:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. 		POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80+
I. OGÓŁEM os. 126 15 13 21 14 19 12 9 17 6
– odsetek % 100 11,9 10,3 16,7 11,1 14,9 9,6 7,2 13,5 4,8
1. WEDŁUG PŁCI
A. Mężczyzn os. 66 9 8 13 9 8 5 5 7 2
– odsetek % 52,4 7,1 6,3 10,4 7,1 6,3 4 4 5,6 1,6
B. Kobiet os. 60 6 5 8 5 11 7 4 10 4
– odsetek % 47,6 4,8 4 6,3 4 8,6 5,6 3,2 7,9 3,2


Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski
Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. 		POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w grupach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM Mężczyzn Kobiet
I. OGÓŁEM os. 126 66 60
– odsetek % 100 52,4 47,6
1. W WIEKU
A. Przedprodukcyjnym os. 26 15 11
– odsetek % 20,6 11,9 8,7
B. Produkcyjnym os. 72 41 31
– odsetek % 57,1 32,5 24,6
a. mobilnym os. 44 26 18
– odsetek % 34,9 20,6 14,3
b. niemobilnym os. 28 15 13
– odsetek % 22,2 11,9 10,3
C. Poprodukcyjnym os. 28 10 18
– odsetek % 22,3 8 14,3

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne[edytuj | edytuj kod]

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Lipnika zawarty w tabeli 1[11].

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych
Nazwa wsi – miasta Nazwy części wsi
– miasta 		Nazwy obiektów fizjograficznych
– charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
  1. Lipnik

–

  1. Błonie – pole,
  2. Dąbrówki – pole
  3. Dół – pole
  4. Kąpaniec – jezioro
  5. Kępa – krzaki
  6. Zajezierze – pole
  7. Zamienne – pole
  8. Zawalna Ziemia – pole, łąki

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 68905
  2. ↑ Przemysław Rękas: Wykaz jednostek pomocniczych Gminy Osiek. [w:] Władze / Miasto Osiek i sołectwa [on-line]. Osiek, 2013-01-16, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy Osiek [dostęp 2013-04-30]. (pol.).
  3. ↑ Wieś Lipnik w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-22], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 656 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Dz. Urz. Woj. Świętokrzyskiego Nr 202 poz. 1855, s. 20, 10744.
  8. ↑ a b Lipnik (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 274.
  9. ↑ Osieck (11), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 626.
  10. ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS, 2011, demografia.stat.gov.pl [dostęp 10 marca 2011 r]. (pol.).
  11. ↑ Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 28, 77-96.
Gmina Osiek (1867–1954)
Osady miejskie
Wsie
obecne
dawne
Kolonie
dawne
Osady młyńskie
  • Bukowa
  • Grobla
  • Wiązownica
Folwarki

Gromada Osiek (1954-1972)
Wsie

Gmina Osiek
Miasto
Wsie
Kolonie
Części miasta
Części wsi
Pozostałe
miejscowości

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lipnik_(powiat_staszowski)&oldid=72571957”