Liviu Cornel Babeș
 Tablica pamiątkowa w miejscu spalenia Babeșa | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 września 1942 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 marca 1989 |
| Przyczyna śmierci |
samospalenie |
| Zawód, zajęcie |
elektryk |
| Narodowość |
rumuńska |
Liviu Cornel Babeș (ur. 10 września 1942 w Braszowie, zm. 2 marca 1989 tamże[1]) – rumuński elektryk i malarz, który dokonał aktu samospalenia w proteście przeciwko zbrodniom komunistycznym w Rumunii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył technikum elektryczne w Braszowie i podjął pracę w fabryce prefabrykatów w Braszowie na stanowisku elektryka[1]. Zajmował się także amatorsko malarstwem i rzeźbą, był członkiem Związku Artystów Amatorów[1]. Ostatni namalowany przez Babeșa obraz nosił tytuł Grota cu masti, a na jego odwrocie artysta umieścił napis Ende (Koniec)[1]. Był żonaty (żona Etelka), miał córkę.
Okoliczności śmierci[edytuj | edytuj kod]
2 marca 1989 ok. 16.00 Liviu Cornel Babeș oblał się benzyną i podpalił na stoku narciarskim Bradu w Poiana Brasov protestując przeciwko zbrodniom reżimu komunistycznego w Rumunii. Pozostawił po sobie tabliczkę w języku niemieckim i rumuńskim z napisem Stop Murder! Brașov = Auschwitz[1]. Przesłanie samobójcy mogło odnosić się do represji, które podjęły władze komunistyczne po stłumieniu strajku w fabryce samochodów w Braszowie, w listopadzie 1987. Babeș został przewieziony do szpitala powiatowego w Braszowie, gdzie zmarł po dwóch godzinach.
Pamięć[edytuj | edytuj kod]
Informacja o samospaleniu do grudnia 1989 była ukrywana przed rumuńską opinią publiczną. Nagłośniło ją dwóch turystów ze Szkocji, którzy jeździli na nartach po stoku i jako pierwsi podjęli próbę ratowania Babeșa. Ich relacja ukazała się w czasopiśmie The Sunday Times. 3 czerwca 1997 parlament rumuński uznał Liviu Cornel Babeșa za bohatera narodowego[2]. Jego imię nosi jedna z ulic w Braszowie. Czyn Babeș upamiętniono na kilku tablicach w Poiana Brasov. W marcu 2006 w Braszowie otwarto wystawę 26 obrazów Babeșa. Corocznie w dniu 2 marca odbywają się w mieście uroczystości upamiętniające postać Liviu Cornela Babeșa[2].
2 marca 2014 r. władze Braszowa zorganizowały sympozjum „Liviu Corneliu Babeș – prekursor upadku żelaznej kurtyny”. W obchodach rocznicowych wziął udział Szkot Douglas Wallace, który 2 marca 1989 jako pierwszy próbował ratować palącego się Liviu Corneliu Babeșa[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Povestea omului-torță. Liviu Cornel Babeș și-a dat foc pe pârtie în semn de protest față de comunism: „Braşov = Auschwitz!” [online], adevarul.ro [dostęp 2023-12-28] (rum.).
- ↑ a b c Liviu Cornel Babeș eoru martir [online], agerpres.ro [dostęp 2023-12-28] (rum.).