Ludwik Bałos

Ludwik Bałos

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1897 Grzechynia
Data śmierci	17 lipca 1990
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza Wojska Ochrony Pogranicza
Jednostki	12 pułk piechoty 81 pułk strzelców Brygada KOP „Grodno” (batalion KOP „Orany”) 16 pułk piechoty 20 pułk piechty 9 Krakowski Oddział WOP 32 pułk piechoty Dowództwo Okręgu Wojskowego Nr V
Stanowiska	dowódca oddziału WOP dowódca pułku piechoty szef wydziału
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Ludwik Bałos (ur. 9 lutego 1897 w Grzechyni, zm. 17 lipca 1990) – pułkownik Wojska Polskiego.

Życiorys

Ludwik Bałos ukończył Gimnazjum im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się jako ochotnik do Legionów Polskich, został jednak wcielony do armii austriackiej. Walczył na frontach rosyjskim i włoskim. 21 listopada 1918 roku wstąpił jako ochotnik do 12 pułku piechoty, w stopniu kaprala. Awansowany do stopnia plutonowego w marcu 1919 roku, został dowódcą kompanii. 15 stycznia 1920 roku przeniesiono go do 81 pułku Strzelców Grodzieńskich im. króla Stefana Batorego, 1 kwietnia tegoż roku otrzymał promocję do stopnia podporucznika. Wziął udział w Bitwie Warszawskiej.

W listopadzie 1924 został przydzielony z 81 pp do Oddziału Ogólnego Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie na stanowisko referenta. 12 kwietnia 1927 roku został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 134. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1931 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i skierowany do dowództwa Brygady KOP „Grodno”. Następnie przeniesiono go do batalionu KOP „Orany”, co zostało zatwierdzone rozkazem Dowództwa KOP-u nr 20 z dnia 8 maja 1931 roku. W latach 1933–1934 odbywał kursy w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W 1935 roku został przeniesiony z KOP do 16 pułku piechoty w Tarnowie. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 60. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W 1939 roku pełnił funkcję komendanta kursów podchorążych rezerwy w 6 Dywizji Piechoty. Bezpośrednio przed agresją niemiecką objął dowodzenie I batalionu 20 pułku piechoty Ziemi Krakowskiej.

1 i 2 września 1939 roku uczestniczył w walkach pod Pszczyną i Ćwiklicami, organizując odwrót rozbitego 20. pułku i jego przeprawę przez Przemszę 3 września. W dniach 7 i 8 września uczestniczył w bitwie w obronie przeprawy przez Dunajec w Biskupicach Radłowskich. Po wydostaniu się z okrążenia uczestniczył w dalszych walkach aż do kapitulacji 21 września. Dostał się do niewoli niemieckiej, wojną spędzając w Oflagu XI B Braunschweig oraz II C Woldenberg.

1 lipca 1945 roku został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego i wyznaczony na stanowisko wykładowcy, a następnie zastępcy komendanta Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 1 w Krakowie. Od 1 września 1945 roku w stopniu podpułkownika pełnił służbę w Wydziale Wojsk Ochrony Pogranicza przy Dowództwie Okręgu Wojskowego Nr V w Krakowie. Od sierpnia 1946 roku dowodził 9 Krakowskim Oddziałem WOP w Krakowie, a od 1 września 1947 roku 32 Budziszyńskim pułkiem piechoty. Od 21 stycznia 1948 roku do 1 listopada 1949 roku był szefem wydziału w Dowództwie Okręgu Wojskowego Nr V w Krakowie. W kolejnych opiniach służbowych zarzucano mu między innymi formalny stosunek do władzy ludowej i ZSRR oraz brak politycznej aktywności. Odnotowano także, że został usunięty z PZPR za „przeszłość w KOP, niezwiązanie z partią i obcość ideologiczną”. W lutym 1950 roku został przeniesiony w stan spoczynku.

Na emeryturze zaangażował się w działalność kombatancką, odtwarzając dziennik bojowy 20 pułku oraz publikując artykuły upowszechniające wiedzę na temat działań pułku w kampanii wrześniowej, między innymi w „Dzienniku Polskim”. W 1976 roku przekazał swoją szablę oficerską w miejsce skradzionej z Wieńca Wojska Polskiego przy sarkofagu Józefa Piłsudskiego w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów. W 1979 roku został awansowany do stopnia pułkownika. Zmarł w 1990 roku.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1948) za kampanię wrześniową 1939 roku
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”
• Srebrny Krzyż Zasługi (14 października 1934)

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Józef Trytek, Pułkownik Ludwik Bałos (1897–1990), w: Tarnowskie Studia Historyczne, tom I, Tarnów 2009, ISSN 2080-6906.
• Artur Ochał, Sprawdzić KOP! Opinie o byłych oficerach Batalionu KOP „Suwałki” w świetle materiałów weryfikacyjnych z wojskowych teczek akt personalnych, w: Politycznie obcy! Żołnierze Wojska Polskiego w zainteresowaniu komunistycznego aparatu represji i propagandy w latach 1944–1956, red. Bogusław Polak, Paweł Skubisz, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie, Szczecin 2016, ISBN 978-83-61336-25-9.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.