Lusina (województwo małopolskie)
49°58′10″N 19°55′51″E/49,969444 19,930833
| wieś | |
 Szkoła w Lusinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1343[2] |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
30-698[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0327014 |
Położenie na mapie gminy Mogilany  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 49°58′10″N 19°55′51″E/49,969444 19,930833[1]
| |
Lusina – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Mogilany.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Pod względem geograficznym miejscowość znajduje się na Pogórzu Wielickim[4]. Należy do aglomeracji krakowskiej. Usytuowana jest od południowej strony Krakowa, na wschodniej stronie trasy Kraków – Zakopane, na wzgórzu, z którego roztacza się panorama Krakowa. Dobrze widoczne są Łagiewniki i Kliny Borkowskie.
W 2002 roku w Lusinie zostały wprowadzone nazwy ulic.
Do Lusiny można dojechać autobusami MPK Kraków linii 255 (kończy bieg w Lusinie) i 265 (przejeżdża przez Lusinę i kończy bieg w sąsiednich Konarach).
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0327020 | Brzegi | część wsi |
| -|037 | Dobrzeczyny | część wsi |
| 0327043 | Działy | część wsi |
| 0327050 | Kapinoska | część wsi |
| 0327066 | Krzywica | część wsi |
| 0327072 | Przymiarki | część wsi |
| 0327089 | Wymysłówka | część wsi |
Opis miejscowości[edytuj | edytuj kod]
W Lusinie są dwie szkoły: podstawowa im. św. Jadwigi Królowej oraz prywatna, międzynarodowa szkoła International School of Kraków. Miejscowość dzielona jest na Lusinę Górną i Dolną.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
- Zespół dworski: dwór, spichlerz, park;
- dawne założenie folwarczne nr 38: rządcówka, ogród.
W dawnej kaplicy dworskiej w Lusinie został odkryty średniowieczny, późnogotycki poliptyk z rzeźbionymi i malowanymi przedstawieniami, składającymi się na trzy odsłony: codzienną, niedzielną i świąteczną. Na skrzydłach retabulum przedstawieni zostali święci, sceny Pasji oraz sceny z życia Marii i Chrystusa. Zabytek znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie jako Poliptyk z Lusiny pod numerem inwentarzowym MNK-I-80[8]. Wewętrzne skrzydła i szafa poliptyku zostały zdekompletowane w okresie II wojny światowej: do strat wojennych należą centralna płaskorzeźba, przestawiająca Świętą Rodzinę oraz scena z Legendy świętego Teofila z Adany[9].
Centralne, zaginione przedstawienie poliptyku zawierało przedstawienie Dzieciątka Jezus, Marii tkającej sukienkę Chrystusa oraz Józefa, ukazanego jako cieśla obrabiający drewno siekierą. Na zaginionej bocznej kwaterze widoczna była scena, gdy Maria wyzwala pokutnika z cyrografu, w którym wcześniej zaparł się Chrystusa i Matki Bożej, przebaczając mu winy i pomagając w ten sposób przygotować się do śmierci.
Pomimo, że niekompletny, poliptyk z Lusiny stanowi jeden z ważnych przykładów małopolskich rzeźby i malarstwa pierwszych dekad XVI wieku, którego układ kompozycyjny i detale zdradzają między innymi wpływy sztuki Wita Stwosza[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 70765
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 684 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-30].
- ↑ Cyfrowy katalog zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie: Nr inw: MNK I-80.
- ↑ Obiekt [online], www.dzielautracone.gov.pl [dostęp 2024-01-22].
- ↑ W. Walanus, Wit Stwosz a późnogotycka rzeźba w Małopolsce - zarys problematyki, [w:] Wokół Wita Stwosza, red. Horzela, Dobrosława, Adam Organisty, Katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie 2005, s. 110-113.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Lusina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 483.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
