Przejdź do zawartości

Lynette Yiadom-Boakye

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lynette Yiadom-Boakye
Data i miejsce urodzenia

1977
Londyn

Narodowość

brytyjska

Alma Mater

Royal Academy of Arts

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

sztuka współczesna

Lynette Yiadom-Boakye (ur. w 1977 w Londynie) – brytyjska artystka pochodzenia ghańskiego. W swej twórczości zajmuje się przede wszystkim olejnym malarstwem portretowym. Uznawana za jedną z najważniejszych współczesnych twórczyń malarstwa figuratywnego[1]. Nominowana do Nagrody Turnera w 2013 roku. Jej prace znajdują się w kolekcjach czołowych muzeów światowych, m.in. Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Tate Modern w Londynie, Museum of Contemporary Art w Chicago czy National Museum of African Art w Smithsonian Institute. Mieszka i pracuje w Londynie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Lynette Yiadom-Boakye urodziła się w Londynie w 1977 roku jako córka pielęgniarzy-emigrantów przybyłych w latach 60. do Wielkiej Brytanii z Ghany[2]. W latach 1996–1997 studiowała na Central St. Martins College of Arts and Design w Londynie. W późniejszym czasie, zniechęcona atmosferą panującą w Central St. Martins, przeniosła się do Falmouth School of Art w Kornwalii[3]. W 2003 roku uzyskała tytuł magistra na Royal Academy Schools[4]. W 2006 roku wygrała nagrodę przyznawaną przez Arts Foundation, dzięki czemu mogła zacząć utrzymywać się wyłącznie z malarstwa[2]. W 2010 roku krytyk artystyczny Okwui Enwezor, który śledził twórczość Yiadom-Boakye od kilku lat, zorganizował wystawę jej obrazów w Studio Museum in Harlem w Nowym Jorku, co przyspieszyło jej karierę[3].

Yiadom-Boakye jest laureatką prestiżowych nagród i wyróżnień. W 2013 roku, dzięki wystawie Extracts and Verses, zorganizowanej w Chisenhale Gallery w Londynie, znalazła się na krótkiej liście Nagrody Turnera, przyznawanej co roku przez Tate Britain najwybitniejszym brytyjskim artystom, którzy nie ukończyli 50 lat[5]. Rok wcześniej, w 2012 roku, została laureatką Pinchuk Foundation Future Generation Prize[6]. W 2018 roku otrzymała Carnegie Prize – jedną z najstarszych i najbardziej prestiżowych nagród w świecie sztuki[7]. Była piątą kobietą i pierwszą nie-białą kobietą, która otrzymała to wyróżnienie[8]. W 2019 i 2020 roku umieszczona została na Powerlist – zestawieniu najbardziej wpływowych czarnoskórych osób pochodzenia afrykańskiego i afro-karaibskiego w Wielkiej Brytanii (w 2019 roku znalazła się w pierwszej setce, w 2020 roku – w pierwszej dziesiątce)[9][10].

Obrazy Yiadom-Boakye znajdują się w kolekcjach wielu muzeów na całym świecie, między innymi Museum of Modern Art w Nowym Jorku[11], Muzeum Wiktorii i Alberta[12] oraz Tate Modern w Londynie[13]. W Polsce jedna praca jej autorstwa – obraz zatytułowany Obserwatorka wiosny (Observer of Spring) – znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie[14]. Jej obrazy funkcjonują także w obiegu aukcyjnym – w 2019 roku praca zatytułowana Leave a Brick Under the Maple została sprzedana za 795 tysięcy funtów[15].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Yiadom-Boakye tworzy portrety w technice olejnej na lnianym płótnie, co stanowi odniesienie do tradycji sztuki europejskiej. Konwencja obrana przez artystkę nawiązuje do twórców takich jak Francisco Goya czy Edouard Manet[6]. Wśród inspiracji artystka wymienia także Edgara Degas[2], a komentatorzy zwracają uwagę na to, że atmosfera obrazów Yiadom-Boakye przywodzi na myśl twórczość Diego Velazqueza[7] i Waltera Sickerta[16]. Bohaterowie jej obrazów są niemalże wyłącznie osobami czarnoskórymi, które w historycznym malarstwie europejskim albo nie były przedstawiane w ogóle, albo odgrywały drugorzędne role[17]. Podkreśla się, że ze względu na przyjętą przez Yiadom-Boakye konwencję nawiązującą do tradycji malarstwa portretowego, jej obrazy prowokują do zadawania pytań o tożsamość, reprezentację[18] czy nieobecność ciemnoskórych postaci w sztuce europejskiej[19].

Na swoich portretach Yiadom-Boakye zamiast władców i możnych (czyli osób, które historycznie najczęściej były zleceniodawcami malarstwa portretowego) przedstawia postaci fikcyjne, będące wytworami jej wyobraźni[16]. Artystka nie korzysta z modeli – malowane przez nią postaci stanowią konglomerat powstały na bazie różnych inspiracji i różnych osób, zarówno realnych, jak i wymyślonych przez artystkę[2]. Jak wspomina sama artystka, wśród inspiracji dla malowanych przez nią postaci znajdują się między innymi „zwycięzcy nagród Grammy, rewolucjoniści, fanatycy antropolodzy i misjonarze, dzikusy, radykałowie i osoby ogólnie gniewne”[20].

Postacie portretowane przez artystkę przedstawione są zazwyczaj na jednolitym, nieokreślonym tle, przywodzącym na myśl pustkę[2]. Monochromatyczne tło uniemożliwia usytuowanie postaci w konkretnej epoce historycznej czy klasie społecznej oraz sprawia wrażenie, że znajdują się one poza czasem i przestrzenią[18]. Pozbawienie portretów kontekstu historycznego jest zabiegiem celowym – artystka rzadko umieszcza na obrazach elementy, które mogłyby świadczyć o przynależności do konkretnego okresu w historii. Z tego względu postaci malowane przez Yiadom-Boakye nie mają butów (chyba, że są to kapcie), ponieważ obuwie umożliwiałoby łatwe umiejscowienie portretowanej osoby w konkretnej epoce[3]. Niejednoznaczność prac potęgują także charakterystyczne dla twórczości Yiadom-Boakye enigmatyczne i rozbudowane tytuły, takie jak m.in. Any Number of Preoccupations (2010) czy A Passion Like No Other (2012)[2], które na pierwszy rzut oka zdają się nie mieć związku z przedstawianymi scenami i postaciami[18].

Artystka pracuje stosunkowo szybko – wskazują na to krótkie i ekspresyjne pociągnięcia pędzla[1]. Nie wykonuje wstępnych szkiców i zazwyczaj improwizuje. Zwykle ukończenie obrazu zajmuje jej jeden dzień[3]. W początkowej fazie jej twórczości używała przede wszystkim ciemnych i przytłumionych kolorów, jednak w późniejszych latach w jej palecie zaczęły pojawiać się także intensywne akcenty barwne[2]. Jej obrazy to studia postaci przedstawionych w ponadnaturalnej skali na jednolitym, nieokreślonym tle. Osoby ukazane na obrazach często nawiązują kontakt wzrokowy z widzem[3]. Artystka wykonuje zarówno portrety grupowe, jak i indywidualne, przy czym te drugie w trakcie wystaw często grupuje, przez co przywodzą na myśl monumentalne portrety rodzinne.

Yiadom-Boakye zajmuje się także pisaniem wierszy i krótkich form prozatorskich. Kilka z jej prac pisarskich zostało opublikowanych jako wstępy do katalogów jej wystaw indywidualnych[3].

Wystawy indywidualne[edytuj | edytuj kod]

  • 2010 – Essays And Documents, Jack Shainman Gallery, Nowy Jork
  • 2010 – Any Number of Preoccupations, Studio Museum Harlem, Nowy Jork
  • 2011 – Notes and Letters, Corvi-Mora, Londyn
  • 2012 – Extracts and Verses, Chisenhale Gallery, Londyn
  • 2012 – All Manner Of Needs, Jack Shainman Gallery, Nowy Jork[21]
  • 2013 – The Love Without, Corvi-Mora, Londyn[4]
  • 2014–2015 – The Love Within, Jack Shainman Gallery, Nowy Jork[22]
  • 2015 – Verses After Dusk, Seprentine Gallery, Londyn[18]
  • 2015–2016 – Capsule Exhibition: Lynette Yiadom-Boakye, Haus der Kunst, Monachium[4]
  • 2016 – Sorrow For A Cipher, Corvi-Mora, Londyn[23]
  • 2016–2017 – A Pasion To A Principle, Kunsthalle Basel[24]
  • 2017 – Under-Song For A Cipher, New Museum, Nowy Jork[19]
  • 2019 – In Lieu of a Louder Love, Jack Shainman Gallery, Nowy Jork[25]
  • 2020–2021 – Fly In League With The Night, Tate Britain, Londyn[1]

Wystawy zbiorowe[edytuj | edytuj kod]

  • 2011 – Secret Societies, Schirn Kunsthalle, Frankfurt
  • 2011 – A Terrible Beauty is Born, 11. Biennale w Lyonie
  • 2012 – The Ungovernables, New Museum Triennal, Nowy Jork[21]
  • 2014 – DISPLAYS – Three Women Painters: Phoebe Unwin, Clare Woods and Lynette Yiadom-Boakye, Contemporary Art Society, Londyn[26]
  • 2016 – Stranger, Museum of Contemporary Art, Cleveland[27]
  • 2019 – Ghana Freedom, Pawilon Ghany na Międzynarodowym Biennale w Wenecji[28]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Lynette Yiadom-Boakye: Fly In League With The Night – Press Release [online], Tate Britain [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g Rachel Cooke, Lynette Yiadom-Boakye: artist in search of the mystery figure [online], The Guardian, 31 maja 2015 [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Dodie Kazanjian, How British-Ghanaian Artist Lynette Yiadom-Boakye Portrays Black Lives in Her Paintings [online], Vogue [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  4. ↑ a b c Lynette Yiadom-Boakye - Biography [online], Artnet [dostęp 2021-03-21].
  5. ↑ Charlotte Higgins, Turner prize 2013: a shortlist strong on wit and charm [online], The Guardian, 25 kwietnia 2013 [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  6. ↑ a b Lynette Yiadom-Boakye [online], Art Fund [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  7. ↑ a b Piotr Orlov, Lynette Yiadom-Boakye's lovely, 'louder' new paintings [online], Afropunk, 16 stycznia 2019 [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  8. ↑ Andrew Russeth, 2018 Carnegie International’s Prizes Go to Lynette Yiadom-Boakye, Postcommodity [online], ARTnews.com, 13 października 2018 [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  9. ↑ Who are the influential Black Britons honoured in Powerlist 2019? [online], Melan Magazine, 27 października 2018 [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  10. ↑ Stormzy and Meghan Markle among most influential UK black people list [online], BBC News, 25 października 2019 [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  11. ↑ Lynette Yiadom-Boakye [online], The Museum of Modern Art [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  12. ↑ Siskin - Yiadom-Boakye, Lynette [online], Victoria and Albert Museum: Explore the Collections [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  13. ↑ Lynette Yiadom-Boakye [online], Tate Britain [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  14. ↑ Lynette Yiadom-Boakye - Obserwatorka wiosny [online], Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [dostęp 2021-03-21] (pol.).
  15. ↑ Lynette Yiadom-Boakye - Leave A Brick Under The Maple; 20th Century & Contemporary Art Evening Sale; London, Thursday, June 27, 2019 Lot 2 [online], Phillips [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  16. ↑ a b Nora McGreevy, Stunning Paintings of Fictitious Black Figures Subvert Traditional Portraiture [online], Smithsonian Magazine [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  17. ↑ Jonathan Jones, Lynette Yiadom-Boakye review – ‘she’s turned Tate Britain on its head’ [online], The Guardian, 2 grudnia 2020 [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  18. ↑ a b c d Lynette Yiadom-Boakye: Verses After Dusk [online], Serpentine Galleries [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  19. ↑ a b Lynette Yiadom-Boakye: Under-Song For A Cipher [online], New Museum [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  20. ↑ Lynette Yiadom Boakye [online], Saatchi Gallery [dostęp 2021-03-21].
  21. ↑ a b Lynette Yiadom Boakye [online], The Ruskin School of Art [dostęp 2021-03-20].
  22. ↑ Lynette Yiadom-Boakye: The Love Within [online], Contemporary And [dostęp 2021-03-20] (niem.).
  23. ↑ Our pick of this week’s art events: 9 – 15 September [online], Royal Academy of Arts [dostęp 2021-03-21].
  24. ↑ A Passion To A Principle [online], Kunsthalle Basel [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  25. ↑ Lynette Yiadom-Boakye « Artists « Jack Shainman Gallery [online], Jack Shainman Gallery [dostęp 2021-03-20] (ang.).
  26. ↑ DISPLAYS - Three Women Painters: Phoebe Unwin, Clare Woods and Lynette Yiadom-Boakye [online], Contemporary Art Society [dostęp 2021-03-21] (ang.).
  27. ↑ Stranger [online], MOCA Cleveland [dostęp 2021-03-21].
  28. ↑ Biennale Arte 2019 - Ghana [online], La Biennale di Venezia, 6 maja 2019 [dostęp 2021-03-21] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lynette_Yiadom-Boakye&oldid=72147186”