Maciej Vorbek-Lettow

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciej Vorbek-Lettow
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1593
Wilno

Data i miejsce śmierci

7 czerwca 1663
prawdopodobnie Słuck

Zawód, zajęcie

lekarz
pamiętnikarz

Wyznanie

luterańskie

Maciej Vorbek-Lettow, także Maciej Littau, Maciej Litauer oraz Maciej Lettow (ur. 12 lutego 1593 w Wilnie, zm. 7 czerwca 1663 najprawdopodobniej w Słucku) – pamiętnikarz i lekarz, działacz luterański[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z lekarskiej rodziny ewangelickiej, jego ojciec był lekarzem Zygmunta III Wazy.

Maciej Vorbek-Lettow odebrał staranne wykształcenie: uczył się m.in. w Gimnazjum Akademickim w Elblągu, Gdańskim Gimnazjum Akademickim, na Akademii Wileńskiej (1608-1610), studiował prawo na Uniwersytecie w Lowanium (1611-1612). W r. 1612 podjął studia medyczne na Uniwersytecie Padewskim i w 1614 r. jako pierwszy Polak-ewangelik uzyskał stopień doktora medycyny i filozofii. Następnie w latach 1614-1616 studiował medycynę na Uniwersytecie Bolońskim[2].

Kiedy studiował medycynę w Padwie, wziął udział w wojnie między Republiką Wenecką a arcyksięciem Ferdynandem, namiestnikiem Tyrolu[1].

W 1616 zaczął własną praktykę lekarską w Wilnie, a dwa lata później został osobistym lekarzem hetmana polnego litewskiego Krzysztofa Radziwiłła. W latach 1635-1648 pracował jako medyk dla króla Władysława IV Wazy, piastował też funkcję sekretarza królewskiego, a od 1636 dworzanina skarbowego litewskiego. W 1635 uzyskał urząd burmistrza Wilna. W międzyczasie powierzano mu misje dyplomatyczne mniejszej wagi. Był także działaczem luterańskim, od 1652 pełnił rolę seniora zboru w Wilnie[1].

Z małżeństwa z Elżbietą, pochodzącej z mieszczańskiej wileńskiej rodziny Isfeld miał jedenaścioro dzieci, z których przeżyło go trzech synów[3].

Jest autorem pamiętnika pt. Skarbnica pamięci... (wydanego przez Ossolineum we Wrocławiu, po raz pierwszy w 1968, wznowionego w 2006)[4][5], będącego zbiorem wspomnień z okresu 1593-1644 oraz bieżącą kroniką wydarzeń do roku 1660[1].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Lettow Maciej, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-09-30].
  2. Olga Kucharczyk: Herby przedstawicieli nacji polskiej na Uniwersytecie Padewskim. Katalog znaków heraldycznych. 2023, s. 346. ISBN 978-83-66172-60-9.
  3. Olga Kucharczyk: Herby przedstawicieli nacji polskiej na Uniwersytecie Padewskim. Katalog znaków heraldycznych. 2023, s. 348. ISBN 978-83-66172-60-9.
  4. Maciej Vorbek-Lettow [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2021-10-06].
  5. Skarbnica pamięci. Maciej Vorbek-Lettow [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2021-10-06].
  6. Skarbnica pamięci: pamiętnik lekarza króla Władysława IV. Maciej Vorbek-Lettow; oprac. Ewa Galos i Franciszek Mincer; pod red. nauk. Władysława Czaplińskiego [online], Katalog Bibliotek Uniwersytetu Warszawskiego [dostęp 2021-10-06].
  7. Skarbnica pamięci: pamiętnik lekarza króla Władysława IV. Maciej Vorbek-Lettow; oprac. Ewa Galos i Franciszek Mincer; pod red. nauk. Władysława Czaplińskiego [online], Katalog Bibliotek Uniwersytetu Warszawskiego [dostęp 2021-10-06].