Madonna Łokietkowa
 Ołtarz z rzeźbą Madonny Łokietkowej | |
| Sanktuarium | |
|---|---|
| Styl | |
| Koronowany |
17 lipca 1966 |
Madonna Łokietkowa (lub Pani Wiślicka, Matka Boża Uśmiechnięta) – otoczona kultem wczesnogotycka płaskorzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus na rękach. Znajduje się na ołtarzu bazyliki Narodzenia NMP w Wiślicy.
Tradycja mówi o sprowadzeniu płaskorzeźby z Węgier przez Andrzeja Świerada[1]. Miało to mieć miejsce w I poł. XI w. Jednakże badania naukowe zaprzeczają temu, określając czas powstania Madonny na koniec XIII w.[1]
Według tradycji przed rzeźbą modlił się o zjednoczenie kraju Władysław Łokietek. Pobożny książę spędzał przed posągiem całe godziny pogrążony w modlitwie. Zwracał się przy tym do Madonny jako Matki (Okaż się Matką), prosząc o pomoc dla narodu. Pewnego dnia wyczerpany książę zasnął w kościele, a wtedy, we śnie przemówiła do niego Maryja: Władysławie, wstań, idź, a zwyciężysz[1]. Od tego czasu wiślicka Madonna nazywana jest Łokietkową[1].
Przed posągiem modliła się królowa Jadwiga z królem Jagiełłą[1]. Do figury Madonny pielgrzymowały pokolenia wiślickich parafian oraz rzesze pielgrzymów, zostawiając liczne wota[1].
17 lipca 1966 Madonna została ukoronowana przez kardynała Stefana Wyszyńskiego. W uroczystości brało udział 36 biskupów, 400 księży oraz ok. 40 tysięcy wiernych[1]. Wśród biskupów obecni byli arcybiskup krakowski Karol Wojtyła (późniejszy papież Jan Paweł II) oraz biskup kielecki Jan Jaroszewicz[1].
Płaskorzeźba umieszczona jest w półkolistej apsydzie prezbiterium. Pierwotnie była ona częścią kamiennego retabulum. W późniejszym okresie znajdowała się w ołtarzu na filarze, a jeszcze później (XVII w.) w ołtarzu bocznym[1].
W 2017 zostały przeprowadzone w Krakowie prace konserwatorskie głównego ołtarza z płaskorzeźbą Madonny Łokietkowej[2].
Rzeźba przedstawia smukłą postać Matki Bożej ubranej w suknię i płaszcz. Matka Boża lekko się uśmiecha. Na lewym ramieniu trzyma Dzieciątko Jezus, także uśmiechnięte. Dzieciątko unosi prawą rękę w geście błogosławieństwa. W lewej natomiast trzyma jabłko królewskie[1].