Makleja

Makleja
	; Makleja drobnoowockowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	makowate
Rodzaj	Makleja
	Nazwa systematyczna
	Macleaya R. Brown; Obs. Pl. Denham Clapperton 218. 1826
	Typ nomenklatoryczny
	Macleaya cordata (Willdenow) Rafinesque
Synonimy
	Marzaria Rafinesque;
	Marzaria Rafinesque;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Makleja (Macleaya) – rodzaj roślin z rodziny makowatych. Obejmuje dwa gatunki występujące w Japonii i Chinach^[4]. Rodzajowa nazwa naukowa upamiętnia szkockiego botanika i entomologa – Alexandra Macleaya (1767-1848). Rośliny w naturze występują na polanach leśnych, na stokach i przydrożach. Uprawiane są poza tym jako ozdobne^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Byliny kłączowe z pędami drewniejącymi u nasady, tworzącymi okazałe kępy. Łodygi wyprostowane osiągają do 4 m wysokości^[4]^[5].
Liście: Skrętoległe i ogonkowe. Blaszka liściowa sina, zielona lub niebiesko-zielona, u nasady sercowata, poza tym wcinana i podzielona na 7–9 zaokrąglonych lub zaostrzonych łatek^[4]. Od spodu owłosiona^[5].
Kwiaty: Drobne, skupione są w gęstych i mocno rozgałęzionych kwiatostanach wiechowatych wyrastających na końcach pędów. Okwiat jest zredukowany do czterech^[4] lub dwóch^[5] działek kielicha, szybko odpadających. Płatków korony brak. Kwiaty są żółte lub kremowe. Pręciki liczne, w liczbie od 8 do 30, wydłużone, produkują wielkie ilości pyłku. Zalążnia z 2 owocolistków jednokomorowa. Słupek o krótkiej szyjce zakończony jest dwudzielnym znamieniem^[4].
Owoce: Owalne torebki^[4] zawierające kilka czarnych nasion z niewielką, białą osnówką^[5].

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Rośliny zawierają pomarańczowy sok mleczny. Kwiaty zapylane są przez wiatr^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj z plemienia Chelidonieae, podrodziny Papaveroideae^[6], rodziny makowatych Papaveraceae, zaliczanej do rzędu jaskrowców (Ranunculales) i wraz z nim do okrytonasiennych^[2]. W niektórych ujęciach gatunki z tego rodzaju włączane bywają do blisko spokrewnionego rodzaju bokkonia (Bocconia)^[7]

Gatunki^[8]

makleja sercowata Macleaya cordata (Willd.) R.Br.
makleja drobnoowockowa Macleaya microcarpa (Maxim.) Fedde

Liść maklei sercowatej
Kwiatostan maklei sercowatej
Owoce maklei sercowatej

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Oba gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne^[7], jednak najbardziej rozpowszechniony w uprawie jest sterylny mieszaniec między nimi – M. × kewensis Turill^[5]. Rośliny są mrozoodporne, choć zalecana jest ochrona przed zimnymi wiatrami. Rosną na stanowiskach słonecznych, na glebach średnio żyznych, wilgotnych i przepuszczalnych. Rozmnaża się je przez wysiew nasion lub przez podział^[7].

Sok mleczny stosowany jest w tradycyjnej medycynie chińskiej jako antyseptyk^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Macleaya. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-04]. (hiszp.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 66. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 552, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Macleaya. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-03-03] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).

[china-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Macleaya. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-03-04]. (hiszp.).

[philips-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 66. ISBN 0-333-74890-5.

[grin-6] Family: Papaveraceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-02-24]. (ang.).

[burnie-7] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 552, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[tpl-8] Macleaya. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-03-04]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]