Malwina Nargielewicz
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
ziemianka, ochroniarka i kurierka w czasie powstania styczniowego |
Malwina Nargielewicz (ur. 1841 w Adamarynie w guberni mińskiej, zm. 1922 we Lwowie) – ziemianka, uczestniczka powstania styczniowego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Jana i Salomei z Przysieckich Dybowskich oraz siostrą Benedykta Dybowskiego[1].
Czynnie brała udział w przygotowaniach do powstania styczniowego na Białorusi, w czasie walk angażowała się w organizację powstania w majątku Tanwy. Była ochroniarką i sanitariuszką. Dostarczała żywność do oddziałów powstańczych działających w powiatach mińskim i nowogródzkim[2]. Punktem, z którego transportowano prowiant, był dwór w Derewnej. W tym zakresie Malwina współpracowała m.in. ze swoją siostrą Anną[1]. Również w należącym do Malwiny dworze w Wojnowie zorganizowała punkt zaopatrzenia dla powstańców[3].
Malwina została internowana przez Rosjan w Wojnowie, a po zwolnieniu przez dłuższy czas była pod nadzorem policyjnym[2].
Jej mężem był Jan Nargielewicz, w czasie powstania styczniowego pośrednik[1], bibliofil. W 1903 Malwina jako wdowa (mąż zmarł w 1886[4]) podarowała Bibliotece Ossolińskich we Lwowie 3684 dzieł w 8790 woluminach i kilkadziesiąt atlasów pochodzących z biblioteki dworskiej[5]. Mają ekslibris z napisem Nr... Z daru Jana i Malwiny Nargielewiczów (Wojnowo, Litwa)[6]. Malwinie udało się tego dokonać po tym, jak odkupiła bibliotekę z rąk Wróblewskiego, który sobie ją przywłaszczył[1]. Katalogowanie biblioteki ukończono w 1910[7]. Drugą, mniejszą część biblioteki, Nargielewiczowa planowała przekazać bibliotece Towarzystwa Naukowego w Wilnie, gdy budowa jego gmachu zostanie ukończona[8].
Była członkinią Kasy im. Józefa Mianowskiego[9].
W czasie I wojny światowej jej dwór w Wojnowie został zniszczony przez Niemców (murowany dwór spalono, wycięto sady i park). To doświadczenie oraz śmierć siostry Kamili Kotowicz wywołały u Nargielewiczowej chorobę nerwową. Zmarła w lwowskiej klinice[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Benedykt Dybowski, Wspomnienia z przeszłości półwiekowej objaśnione czterdziestu kilku rycinami, Lwów 1913.
- ↑ a b Jerzy Maliszewski, Powstanie styczniowe. Notatki biograficzne uczestników z oryginalnemi ilustracjami, Warszawa, 1932 [dostęp 2022-03-14].
- ↑ Światowy Szlak Powstania Styczniowego – punkty blisko Ciebie [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2022-03-16].
- ↑ Nekrologja, „Kurjer Warszawski” (305b), 1886, s. 4.
- ↑ Lilia Kowkiel, Prywatne księgozbiory na Grodzieńszczyźnie w pierwszej połowie XIX wieku, Kraków 2005 [dostęp 2022-03-16].
- ↑ Halina Kubicka, Olga Taranek (red.), Kody kultury. Interakcja, transformacja, synergia / Codes of culture. Interaction, transformation, synergy, Wrocław: Sutoris, 2009, ISBN 978-83-61101-15-4 [dostęp 2022-03-16] (pol.).
- ↑ Ossolineum, „Goniec Poranny” (326), 1911, s. 1.
- ↑ a b Ś.p. Malwina Nargielewiczowa, „Kurjer Warszawski”, 102 (40 (wyd. wieczorne)), 1922, s. 6.
- ↑ Kronika działalności kobiecej, „Bluszcz”, 30 (33), 1894, s. 7.