Maria Swolos
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
urzędniczka, działaczka społeczna, posłanka |
| Małżeństwo |
Maria Swolos (gr. Μαρία Σβώλου) (ur. ok. 1892 w Atenach, zm. 3 czerwca 1976) – grecka feministka i działaczka socjalistyczna.
Urodziła się w Atenach jako jedna z pięciu córek (Eleni, Annika, Alkitsi i Nika) bankowca Georga Desyprosa i jego żony Sophii Emmanuel. Przez 2 lata mieszkali w Pireusie, a następnie rodzina przeprowadziła się do Larisy, gdzie 28 grudnia 1899 Georg otrzymał posadę dyrektora oddziału Narodowego Banku Grecji[1]. W 1907 ukończyła tam szkołę średnią. Po śmierci ojca w 1915 rodzina powróciła do Aten. W 1916 ukończyła studium języka francuskiego i w 1919 otrzymała licencję na nauczanie go od Ministerstwa Oświaty Religijnej i Powszechnej. W 1921 rozpoczęła pracę jako Inspektor Pracy w Ministerstwie Gospodarki Narodowej, gdzie poznała swojego przyszłego męża, profesora prawa konstytucyjnego Aleksandrosa Swolosa. Para wzięła ślub w 1923[2][3].
Była członkinią komitetu założycielskiego, a później Zarządu, Ligi Praw Kobiet. Walczyła o równouprawnienie kobiet i mężczyzn i angażowała się w walkę z faszyzmem w ramach Panhelleńskiego Komitetu Kobiet[3][4].
W 1925 stworzyła pierwszą szkołę wieczorową dla kobiet. W 1932, według projektu Nikosa Mitsakisa, zbudowano budynek, w którym szkoła działała aż do okupacji niemieckiej. Po wojnie szkoła powróciła na swoje miejsce i działała do 1961. Obecnie w budynku znajduje się szkoła podstawowa[4].
Po wprowadzeniu dyktatury Joanisa Metaksasa (tzw. Reżim 4 sierpnia) w latach 1936-1940 jej mąż został po raz kolejny pozbawiony możliwości wykładania na Uniwersytecie i zesłany na wyspę Anafi, a następnie Milos, Naksos i do Chalkidy na wyspie Eubea. Maria podążyła na wygnanie za nim[3].
W 1940 powróciła na kontynent i zgłosiła się na ochotnika jako sanitariuszka w Wojnie grecko-włoskiej. W późniejszym okresie okupacji niemieckiej organizowała dożywianie dzieci wraz z Czerwonym Krzyżem. W 1941 odpowiadała za zaopatrzenie Aten w mleko[2].
Wstąpiła do partyzantki ELAS powołanej przez Komunistyczną Partię Grecji. W kwietniu 1944 na terenach kontrolowanych przez „rząd z gór” miały miejsce wybory do Rady Narodowej, w których wzięło udział ok. 1,8 mln osób, w tym, po raz pierwszy w historii Grecji, kobiety. Została w nich wybrana do Rady Narodowej. Pierwsze posiedzenie tego Parlamentu odbyło się w dniach 14–17 maja 1944. Jej mąż został przewodniczącym Politycznego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, czyli rządu na terenach wyzwolonych przez partyzantów[3][5].
Po zakończeniu wojny, w maju 1946, wraz z Rosą Imvrioti, zorganizowała pierwszą ogólnokrajową konferencję kobiet[3].
Z powodu swoich lewicowych sympatii została aresztowana w trakcie Wojny domowej w Grecji i osadzona na rok bez wyroku w więzieniu Averoff[3].
Po śmierci męża w 1956 wstąpiła do lewicowej partii EDA, z ramienia której została dwukrotnie, w 1958 i 1961, wybrana posłanką do Parlamentu Grecji[1][4].
Zmarła 3 czerwca 1976. Została pochowana na Pierwszym cmentarzu w Atenach[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Alexandros Ch. Grigoriou: Προσωπογραφία της Λάρισας Γεώργιος Δεσύπρης (1851–1913) Ο πρώτος διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας στη Λάρισα. eleftheria.gr, 2016-08-07. [dostęp 2021-04-22]. (gr.).
- ↑ a b Francisca de Haan, Krasimira Daskalova, Anna Loutfi: Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapeszt, Nowy Jork: Central European University Press, 2006-01-01, s. 552–557. ISBN 978-963-7326-39-4. [dostęp 2021-04-22].
- ↑ a b c d e f Svolou, Maria (1892-1976). Gedenorte Europa 1939-1945. [dostęp 2021-04-22]. (niem.).
- ↑ a b c Εσπερινή Σχολή Γυναικών Υπαλλήλων 1925 -1965 – Μαρία Σβώλου το γένος Δεσύπρη. [dostęp 2021-04-22]. (gr.).
- ↑ Paul Morris: Svolou, Maria (d. 1976). W: Anne Commire: Women in World History: A Biographical Encyclopedia. Waterford: Yorkin Publications, 2002. ISBN 0-7876-4074-3. [dostęp 2021-04-22]. (ang.).