Maria Zofia Russocka
| Data i miejsce urodzenia |
21 stycznia 1866 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
działaczka |
| Odznaczenia | |
 
| |
Maria Zofia Russocka (ur. 21 stycznia 1866 w Dębnikach, zm. 29 listopada 1947 w Katowicach) – ziemianka, działaczka gospodarcza i społeczna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Córka Józefa Kalasantego Russockiego (około 1807–1879) i Marianny z Żuławskich[1]. Po sprzedaniu w 1884 roku majątku Szyk Towarzystwu Zaliczkowemu zamieszkała wraz z matką w Limanowej. W 1894 współzałożycielka Towarzystwa Zaliczkowego i Ochrony Własności Ziemskiej, w latach 1905–1938 była jego dyrektorem[2]. Była to organizacja spółdzielcza, zajmująca się udzielaniem kredytów i propagująca wyższą kulturę rolną wśród chłopów. Wraz z Adamem Skaryszewskim-Żukiem i Zygmuntem Marsem założyła także w Limanowej Powiatową Centralę Spółdzielni Rolniczej „Kosa”[3]. Od grudnia 1904 roku była współzałożycielką i wiceprezesem Stowarzeszenia Pomocy Przemysłowej w Limanowej afiliowanego przy Lidze Pomocy Przemysłowej we Lwowie[4]. Działała także w Katolickim Stowarzyszeniu „Przyjaźń”.
Po wybuchu I wojny światowej założyła Koło Ligi Kobiet Galicji i Śląska któremu przewodniczyła. Była w latach 1915–1918 członkinią i wiceprzewodniczącą Naczelnego Zarządu LKGiŚ[5]. W Łososinie pod Limanową założyła, a następnie prowadziła, ochronkę dla dzieci po poległych legionistach. W lutym 1918 była współorganizatorką protestu obywatelskiego przeciwko postanowieniom traktatu brzeskiego[6].
W niepodległej Polsce, oprócz pracy w Towarzystwie Zaliczkowym i Ochrony Własności Ziemskiej, kierowała wraz z Eugenią Wolf Biblioteką Miejską Towarzystwa Szkół Ludowych w Limanowej[7]. W 1938 ze względu na stan zdrowia zrezygnowała i powróciła do odkupionego przez nią od Towarzystwa Zaliczkowego majątku Szyk, gdzie przeżyła wojnę.
Po 1945 majątek przejął Skarb Państwa, zabierając po parcelacji maszyny i sprzęt do PGR w Łososinie Górnej, samą zaś Russocką wysiedlono poza obręb województwa krakowskiego. Zmarła 29 listopada 1947 w Katowicach, pochowano ją w grobowcu rodziny Marsów na cmentarzu parafialnym w Limanowej.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (9 listopada 1932)[8]
- Medal Niepodległości (17 września 1932)[9]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Bogacz, Maria Zofia Russocka (1866–1947) – strona internetowa Banku Spółdzielczego w Limanowej [dostęp 18 czerwca 2019]
- ↑ Limanowa. Dzieje Miasta, Tom I. 1565–1945, pod red. Feliksa Kiryka, Kraków 1999, s. 373, 481
- ↑ Informacja przy biogramie Adama Skaryszewskiego-Żuka, Ziemianie polscy XX wieku. Słownik Biograficzny, część 11, Warszawa 2016, s.82,
- ↑ Tomasz Lenczewski, Russoccy herbu Zadora. Zarys monografii rodu, Warszawa 2005, s.127–131.
- ↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919, Toruń 2001, s. 173, 186, 304, 306–307, ISBN 83-7174-980-5
- ↑ Sprawozdanie z koła w Limanowej, „Na Posterunku” 1918, nr 28 z 8 lipca, s.7.
- ↑ Halina Matras, Stulecie biblioteki. Początki działalności biblioteki publicznej w Limanowej, „Almanach Ziemi Limanowskiej”, nr 1. Lato 2000, s.5.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tomasz Lenczewski, Russoccy herbu Zadora. Zarys monografii rodu, Warszawa 2005, s. 127–131, 167.