Marian Grynberg
| Data i miejsce urodzenia |
11 kwietnia 1940 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 listopada] 2017 |
| prof. dr hab. nauk fizycznych | |
| Specjalność: fizyka ciała stałego, fizyka półprzewodników | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1966 |
| Habilitacja |
1973 |
| Profesura |
1980 |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
.JPG)
Marian Grynberg (ur. 11 kwietnia 1940 w Warszawie[1], zm. 19 listopada 2017[2] na Zanzibarze[3]) – polski fizyk, specjalizujący się w fizyce ciała stałego i fizyce półprzewodników, profesor nauk fizycznych, wieloletni nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Warszawie, w żydowskiej rodzinie Zygmunta (1903–1995), lekarza, i Rity ze Szlosbergów (1900–1977)[5]. Wkrótce po narodzinach trafił wraz z rodzicami do getta warszawskiego. W połowie 1942 udało im się przedostać na aryjską stronę, gdzie ukrywali się pod nazwiskiem Jastrzębscy do upadku powstania warszawskiego. Następnie trafili do Izabelina, gdzie schronienia udzieliła im Klara Neugebauer. Przebywali tam do stycznia 1945. Następnie powrócili do Warszawy[6].
W 1962 ukończył studia na Wydziale Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Od tego czasu pracował w Instytucie Fizyki Doświadczalnej UW, gdzie m.in. w latach 1976–1980 był wicedyrektorem, a w latach 1981−1984 dyrektorem[1]. W 1966 uzyskał stopień doktora, w 1973 habilitację, w 1980 tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1989 profesora zwyczajnego[7].
W latach 1971–1972 i 1980–1981 odbył staże naukowe na Sorbonie, a w latach 1987–1988 na Université Joseph Fourier w Grenoble[7].
Od 1982 był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (TNW), od 1984 członkiem, a następnie w latach 1987–1993 sekretarzem Komisji Fizyki Półprzewodników Międzynarodowej Unii Fizyki Czystej i Stosowanej (IUPAP). W latach 1990–1996 był przewodniczącym Zespołu Ekspertów ds. Nauk Ścisłych Ministerstwa Edukacji Narodowej[7]. W latach 1992–2005 był także wiceprezesem Zarządu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej[4][6].
Współredagował Encyklopedię fizyki współczesnej wydaną w 1983 roku przez PWN[8]. Od 1990 był jednym z edytorów czasopisma Solid State Communications oraz członkiem zespołu redakcyjnego czasopisma Materials Science & Engineering B Solid State Materials for Advanced Technology[7]. Był promotorem i recenzentem wielu prac doktorskich i habilitacyjnych[4].
Jego żoną była projektantka Daniela z Gutermanów (1940–2002)[9], z którą miał synów Mikołaja i Marcina[5].
Pochowany 30 listopada 2017[2] na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (sektor 2a-8-30)[10].
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- 1975: Dynamiczna funkcja dielektryczna w półprzewodnikach z zerową przerwą energetyczną.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (15 czerwca 2005)[11]
- Honorowe Odznaczenie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej[12]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Hübners blaues Who is Who, Zug 2007 (dodatek CD).
- ↑ a b Żegnamy prof. Grynberga [dostęp 2024-02-22].
- ↑ Fizykoteka - Wirtualne Muzeum Wydziału Fizyki UW. [dostęp 2024-02-13].
- ↑ a b c d Prof. dr hab. Marian Grynberg, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-05-01].
- ↑ a b Marian Grynberg [online], geni_family_tree, 9 listopada 2020 [dostęp 2024-02-22] (pol.).
- ↑ a b HK: A Survivor’s appeal – prof. Marian Grynberg meets with students. sprawiedliwi.org.pl, 2009-03-13. [dostęp 2017-11-20]. (ang.).
- ↑ a b c d Marian Grynberg. ifpan.edu.pl. [dostęp 2017-11-20].
- ↑ Praca zbiorowa 1983 ↓.
- ↑ Grób Danieli Grynberg w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
- ↑ Miejsca spoczynku osób związanych z Wydziałem Fizyki UW [dostęp 2024-02-22].
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 67, poz. 933 „za wybitne zasługi dla rozwoju nauki, za osiągnięcia w p[racy badawczej, za działalność społeczną”.
- ↑ Laureaci Honorowego Odznaczenia Fundacji na rzecz Nauki Polskiej [dostęp 2024-02-22].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Praca zbiorowa: Encyklopedia fizyki współczesnej. T. I. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 978-83-01-00391-3.
- Absolwenci Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Mieszkańcy getta warszawskiego
- Ocalali z Zagłady Żydów
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu żydowskim na Woli w Warszawie
- Polacy pochodzenia żydowskiego
- Polscy encyklopedyści
- Polscy fizycy XX wieku
- Polscy fizycy XXI wieku
- Urodzeni w 1940
- Wykładowcy Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Zmarli w 2017