Marsz ukraińskich nacjonalistów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Марш українських націоналістів
Marsz ukrajinśkych nacionalistiw
Marsz ukraińskich nacjonalistów
Ilustracja
Oryginalna partytura hymnu
Organizacja

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów
Ukraińska Powstańcza Armia

Tytuł alternatywny

Зродились ми великої години
Zrodyłyś my wełykoji hodyny
pol. Urodziliśmy się w wielkiej godzinie[1]
Марш Нової Армії
Marsz Nowoji Armiji
pol. Marsz Nowej Armii

Tekst

Ołeś Babij, 1929

Muzyka

Omelan Nyżankiwski, 1929

Marsz ukraińskich nacjonalistów

„Marsz ukraińskich nacjonalistów”[2] (ukr. Марш українських націоналістів, Marsz ukrajinśkych nacionalistiw), także „Marsz Nowej Armii”[3] (ukr. Марш Нової Армії, Marsz Nowoji Armiji) – ukraińska pieśń patriotyczna, która pierwotnie była oficjalnym hymnem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)[4]. Znana jest również po pierwszym wersie „Zrodyłyś my wełykoji hodyny” (ukr. Зродились ми великої години, tłum. Urodziliśmy się w wielkiej godzinie[1] – tu w znaczeniu: w ważnym czasie). Pieśń, napisana przez Ołesia Babija do muzyki Omelana Nyżankiwskiego w 1929 roku, została oficjalnie przyjęta przez kierownictwo OUN w 1932 roku[5]. Utwór jest często określany jako pieśń patriotyczna czasów powstania[6] i ukraińska pieśń ludowa[7]. Do dziś powszechnie wykonywany, zwłaszcza podczas wydarzeń upamiętniających Ukraińską Powstańczą Armię[8] oraz przez organizacje nacjonalistyczne[9].

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Mapa przedstawiająca maksymalne roszczenia terytorialne Ukraińskiej Republiki Ludowej na początku 1919 roku, rozciągające się od Sanu w dzisiejszej Polsce do Kubania obok gór Kaukazu w dzisiejszej południowej Rosji (jak to jest wspomniane w pieśni)

W 1919 r. wraz z zakończeniem wojny polsko-ukraińskiej, która doprowadziła do aneksji ziem Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej przez państwo polskie, wielu byłych przywódców republiki ukraińskiej zostało wygnanych[10]. W miarę jak w okresie międzywojennym nasiliły się prześladowania Ukraińców ze strony polskich władz, wielu z nich (a zwłaszcza młodzież, która odczuwała, iż nie ma przyszłości dla Ukraińców) straciło wiarę w tradycyjny sposób pojmowania praworządności, w starszyznę, w zachodnie demokracje, które postrzegano jako zdrajców, odwracających się plecami wobec sprawy ukraińskiej. Ten okres rozczarowania zbiegł się w czasie ze wzrostem poparcia dla Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Szacuje się, że do początku II wojny światowej OUN liczyła 20 tys. aktywnych członków i wielokrotnie więcej sympatyków[11]. Pieśń została napisana w 1929 roku, w toku tych procesów polityczno-społecznych i przyjęta za hymn OUN przez jej kierownictwo 3 lata później[5][12].

Marsz ukraińskich nacjonalistów jest napisany i wykonywany jako marsz wojskowy oraz jako wezwanie do broni. Pierwszy werset pieśni mówi o „bólu utraty Ukrainy”[13], nawiązując do krótkotrwałej niepodległości Ukraińskiej Republiki Ludowej w latach 1917–1921. Republika została podzielona między Związek Radziecki i II Rzeczpospolitą[14]. Utwór wspomina również popularne ukraińskie motto narodowe „zjednoczone państwo ukraińskie... od Sanu aż po Kaukaz”[15]. Jest to zgodne z ówczesnym postrzeganiem granic Ukrainy przez ukraińskich działaczy narodowych, wedle której, zachodnia granica Ukrainy przebiega nad rzeką San, we współczesnej Ukrainie zachodniej i południowo-wschodniej Polsce, a jej wschodnia granica na Kaukazie, w dzisiejszej południowej Rosji[16].

Współczesność[edytuj | edytuj kod]

Marsz ukraińskich nacjonalistów ponownie zdobywa popularność po 2014 roku z powodu rozpoczęcia wojny w Donbasie i rosnącej popularności ruchów nacjonalistycznych na Ukrainie. Pod koniec 2017 roku w serwisie YouTube pojawiło się uroczyste wykonanie tej pieśni (o nieco zmienionym tekście) zatytułowane Marsz Nowej Armii (ukr. Марш Нової Армії, Marsz Nowoji Armiji)[3]. Za oprawę muzyczną odpowiada orkiestra wojskowa Pułku Prezydenckiego pod batutą Mychajło Rjabokonia, a za wokal popularni artyści ukraińskiej sceny rozrywkowej: Serhij Fomenko z zespołu Mandry, Iwan Łenio z grupy Kozak System, Taras Czubaj, wokalista Płacz Jeremiji, Taras Kompanczenko z zespołu Chorea Kozacka, Serhij Wasyljuk z grupy Tiń Soncja, Ołeh Skrypka, lider zespołu Wopli Widoplasowa i pomysłodawca projektu oraz Serhij Tanczyneć, wokalista grupy Bez Obmeżeń[3]. W teledysku do nowego wykonania hymnu OUN uczestniczy Kompania Reprezentacyjna Sił Zbrojnych Ukrainy, wykonująca skomplikowany układ paradno-marszowy[3]. Pieśń wykonuje także Zoriana Konowalec, była wolontariusza Pułku „Azow”[17], znana ze skrajnie nacjonalistycznych i otwarcie antypolskich poglądów[18]. Środowisko kresowe związane z portalem Kresy.pl skrytykowało te działania i uznało rosnącą popularność pieśni za nawrót i gloryfikację zbrodniczej ideologii ukraińskiego nacjonalizmu we współczesnej Ukrainie[19].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Zrywamy więzy, które łączyły nas z imperium rosyjskim i Związkiem Sowieckim. tvn24.pl, 2018-08-24. [dostęp 2019-02-26].
  2. ↑ Defilada z okazji Dnia Niepodległości Ukrainy odbędzie się przy dźwiękach hymnu OUN » Kresy. kresy.pl, 2018-08-07. [dostęp 2019-02-27].
  3. ↑ a b c d Vopli Vidopliassova / Воплі Відоплясова: Марш Нової Армії. YouTube, 2017-12-05. [dostęp 2020-08-28]. (ukr.).
  4. ↑ Swiatosław Łypowecki: Eight Decades of Struggle. Газета «День», 2009-02-17. [dostęp 2019-02-26]. (ang.).
  5. ↑ a b Символіка Українських Націоналістів. Віртуальний музей української фалеристики, 2010-06-22. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-25)]. (ukr.).
  6. ↑ За волю України. Повстанські пісні. /нотне видання, друге, доповнене/.. umka.com. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
  7. ↑ „Зродились ми великої години” – Вогневир – Українські пісні. pisni.org.ua. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
  8. ↑ Святкове співоче дійство «Зродились ми великої години» з нагоди 70-ї річниці створення УПА. zaxid.net, 2012-10-12. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
  9. ↑ Serhij Bahriany: Зродились ми великої години…. ukrnationalism.com, 2012-02-03. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
  10. ↑ Christopher Gilley, A Simple Question of ‘Pragmatism’? Sovietophilism in the West Ukrainian Emigration in the 1920s, Koszaliński Instytut Europejskich Studiów Porównawczych, 2006, ISSN 1895-0450 (ang.).
  11. ↑ Orest Subtelny: Ukraine: A History. Toronto: University of Toronto Press, 1988, s. 441–446. ISBN 978-0-8020-5808-9. (ang.).
  12. ↑ Розбудова Нації. Praga: 1932, s. 30. (ukr.).
  13. ↑ НАШЕ (тексти пісень) – Зродились ми великої години. nashe.com.ua. [dostęp 2019-02-26]. (ukr.).
  14. ↑ Serhij Jekelczyk: Ukraine: Birth of a Modern Nation. Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-530546-3. (ang.).
  15. ↑ Kyryło Hałuszko: Народження країни. Від краю до держави. Назва, символіка, територія і кордони України. Харків: Клуб Сімейного Дозвілля, 2015. ISBN 978-617-12-0208-5. (ukr.).
  16. ↑ Piotr Eberhardt, Twórcy ukraińskiej geopolityki [online], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN, 2009.
  17. ↑ Правий Сектор: Зоряна – Гімн Українських Націоналістів. YouTube, 2015-05-21. [dostęp 2020-08-28]. (ukr.).
  18. ↑ Michał Gąsior: Napisała, że “Polska zginąć musi, a Polak Ukraińcowi buty czyścić”. Młoda Ukrainka na celowniku internautów. Natemat.pl, 2015-08-22. [dostęp 2020-08-28].
  19. ↑ Marek Trojan: „Marsz Nowej Armii” – oficjalna premiera nowej wersji hymnu OUN [+VIDEO]. Kresy.pl, 2017-12-07. [dostęp 2020-08-28].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marsz_ukraińskich_nacjonalistów&oldid=73713353”