Marszał Woroszyłow

Marszał Woroszyłow
(Маршал Ворошилов)
	; „Marszał Woroszyłow”, 1990
Klasa	krążownik rakietowy
Projekt	1134A (Bierkut-A)
Oznaczenie NATO	Kresta II
	Historia
Stocznia	im. A.A. Żdanowa, Leningrad
Położenie stępki	29 października 1968
Wodowanie	8 października 1970
	MW ZSRR
Nazwa	Marszał Woroszyłow (1970); Chabarowsk (1991)
Wejście do służby	15 września 1973
	MW Rosji
Nazwa	Chabarowsk
Wejście do służby	1991
Wycofanie ze służby	13 lipca 1992
Los okrętu	złomowany
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 5600 t; pełna: 7535 t
Długość	159 m
Szerokość	16,8 m
Zanurzenie	6,3 m
	Napęd
	2 turbiny parowe o mocy łącznej 90 000 KM, 4 kotły, 2 śruby
Prędkość	33 w
Zasięg	5000 Mm przy 18 w
	Uzbrojenie
	• 4 działa uniwersalne 57 mm (2×II); • 4 działka plot 30 mm AK-630M (4×I); • 2×II wyrzutnie pocisków plot Sztorm-M (48 pocisków); • 8 wyrzutni rakietotorped Mietiel, następnie Rastrub-B (2×IV, 8 pocisków); • 2 miotacze rbg RBU-6000 (2×XII); • 2 miotacze rbg RBU-1000 (2×VI)
Wyrzutnie torpedowe	10 wt 533 mm (2×V), 10 torped
	Wyposażenie
	radary: Woschod, Angara-A, artyleryjskie, nawigacyjne; stacja hydrolokacyjna Titan-2
	Wyposażenie lotnicze
	1 śmigłowiec Ka-25PŁ
Załoga	343 (33 oficerów)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marszał Woroszyłow (ros. Маршал Ворошилов) – radziecki, następnie rosyjski krążownik rakietowy projektu 1134A (ozn. NATO Kresta II), klasyfikowany oficjalnie jako duży okręt przeciwpodwodny. W czynnej służbie od 1973 do 1992 roku. W 1991 roku przemianowany na Chabarowsk (Хабаровск). Wchodził w skład Floty Oceanu Spokojnego.

Budowa i skrócony opis[edytuj | edytuj kod]

Główny artykuł: Krążowniki rakietowe projektu 1134A.

„Marszał Woroszyłow” był piątym zbudowanym okrętem projektu 1134A (Bierkut-A)^[1], znanego też od pierwszego okrętu jako typ Kronsztadt^[2], a w kodzie NATO oznaczanego Kresta II^[3]. Okręt otrzymał nazwę na cześć marszałka Klimienta Woroszyłowa (1881-1969). Budowany był w im. A.A. Żdanowa w Leningradzie (numer budowy 725)^[4]. Stępkę położono 29 października 1968 roku (istnieją rozbieżności w publikacjach)^[a]. Okręt został wciągnięty na listę floty 7 marca 1970 roku^[5]. Wodowany został 8 października 1970 roku (według innych publikacji, 1971 roku)^[b]. Do służby wszedł 15 września 1973 roku^[c].

Okręty projektu 1134A były klasyfikowane jako duże okręty przeciwpodwodne (ros. bolszoj protiwołodocznyj korabl, BPK)^[4], niemniej na zachodzie powszechnie uznawane są za krążowniki^[3]. Ich zasadniczym przeznaczeniem było zwalczanie okrętów podwodnych, w tym celu główne uzbrojenie stanowiło osiem wyrzutni rakietotorped Mietiel, z ośmioma pociskami, wymienione następnie w trakcie modernizacji w połowie lat 80. na nowsze wyrzutnie Rastrub-B^[6]. Dodatkowo posiadały dziesięć wyrzutni torped kalibru 533 mm, z których można było wystrzeliwać torpedy przeciw okrętom podwodnym. Uzbrojenie przeciwpodwodne uzupełniały dwa dwunastoprowadnicowe miotacze rakietowych bomb głębinowych RBU-6000 (144 bomby kalibru 213 mm) i dwa sześcioprowadnicowe RBU-1000 (48 bomb kalibru 305 mm)^[4]. Możliwości w zakresie zwalczania okrętów rozszerzał jeden pokładowy śmigłowiec Ka-25PŁ^[4]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa podwójnie sprzężone działa uniwersalne kalibru 57 mm AK-725, umieszczone nietypowo w dwóch wieżach na burtach, oraz dwa zestawy artyleryjskie obrony bezpośredniej w postaci dwóch par sześciolufowych naprowadzanych radarowo działek 30 mm AK-630M (łącznie cztery działka)^[4]. Uzbrojenie rakietowe stanowiły dwie dwuprowadnicowe wyrzutnie przeciwlotniczych pocisków rakietowych średniego zasięgu Sztorm-M, na dziobie i na rufie, z zapasem 48 pocisków^[4].

Okręty wyposażone były w odpowiednie środki obserwacji technicznej, w tym stacje radiolokacyjne dozoru ogólnego Woschod (MR-600) na maszcie dziobowym i Angara-A (MR-310A) na maszcie rufowym, radary artyleryjskie oraz kompleks hydrolokacyjny Titan-2 (MG-332) z anteną w gruszce dziobowej^[7].

Sylwetka okrętów projektu 1134A

Okręty projektu 1134A miały wyporność standardową 5600 ton i pełną 7535 ton^[8]. Długość kadłuba wynosiła 159 m, a szerokość 16,8 m^[8]. Napęd stanowiły dwa zespoły turbin parowych TW-12 o łącznej mocy 90 000 KM, napędzające każdy po jednej śrubie^[8]. Parę zapewniały cztery kotły. Napęd zapewniał osiągnięcie prędkości maksymalnej 33 węzły, a ekonomicznej 18 węzłów^[8]. Załoga liczyła 343 osoby, w tym 33 oficerów^[8].

Służba[edytuj | edytuj kod]

„Marszał Woroszyłow” od 26 października 1973 roku wchodził w skład Floty Oceanu Spokojnego ZSRR^[2].

W połowie lat 80. przeszedł remont w stoczni Dalzawod we Władywostoku połączony z modernizacją, podczas którego okręt dostosowano do rakietotorped Rastrub-B^[9].

24 stycznia 1991 roku okręt przemianowano na „Chabarowsk”, od miasta^[9].

3 lipca 1992 roku okręt został wycofany ze służby^[2]^[10] (według innych publikacji, 29 października 1992)^[9]. 30 marca 1994 roku wyruszył na holu na złom do Indii^[10].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Data położenia stępki 29 października 1968 według Pawłow 1994 ↓, s. 78. Według Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15, data położenia stępki: 20 marca 1970, zaś według Apalkow 2005 ↓, s. 42: 7 marca 1970 (ta ostatnia jest zapewne pomylona z datą wciągnięcia na listę floty, a ponadto daty z marca 1970 roku są mało wiarygodne w kontekście podawanej przez tych autorów daty wodowania w październiku tego samego roku).
↑ ^a ^b Data wodowania 8 października 1970 według Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15 i Apalkow 2005 ↓, s. 42, natomiast Pawłow 1994 ↓, s. 78 podaje 8 października 1971.
↑ ^a ^b Wejście do służby 15 września 1973 według Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15 i Apalkow 2005 ↓, s. 42, natomiast Pawłow 1994 ↓, s. 78 podaje 15 października 1973.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Pawłow 1994 ↓, s. 78.
↑ ^a ^b ^c Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14-15.
↑ ^a ^b Robert Gardiner (red): Conway's All the world's fighting ships, 1947–1995. Maryland, 1996, ISBN 1-55750-132-7, s. 381 (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Apalkow 2005 ↓, s. 39-40.
↑ Bierieżnoj 1995 ↓.
↑ Apalkow 2005 ↓, s. 39-42.
↑ Apalkow 2005 ↓, s. 38-40.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Apalkow 2005 ↓, s. 36.
↑ ^a ^b ^c Apalkow 2005 ↓, s. 42.
↑ ^a ^b Pawłow 1997 ↓, s. 137.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Tom III. Protiwołodocznyje korabli. Czast 1. Bolszyje protiwołodocznyje i storożewyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2005. ISBN 5-8172-0094-5. (ros.).
Siergiej Bierieżnoj: Sowietskij WMF 1945-1995. Kriejsiera, bolszyje protiwołodocznyje korabli, esmincy. 1995, seria: Morskaja Kollekcyja. Nr 1/1995. (ros.).
Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli SSSR i Rossii 1945 – 1995 g. Wyd. III. Jakuck: 1994. (ros.).
Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997–1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).

[stepka-1] Data położenia stępki 29 października 1968 według Pawłow 1994 ↓, s. 78. Według Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15, data położenia stępki: 20 marca 1970, zaś według Apalkow 2005 ↓, s. 42: 7 marca 1970 (ta ostatnia jest zapewne pomylona z datą wciągnięcia na listę floty, a ponadto daty z marca 1970 roku są mało wiarygodne w kontekście podawanej przez tych autorów daty wodowania w październiku tego samego roku).

[wod-2] Data wodowania 8 października 1970 według Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15 i Apalkow 2005 ↓, s. 42, natomiast Pawłow 1994 ↓, s. 78 podaje 8 października 1971.

[sluzba-3] Wejście do służby 15 września 1973 według Bierieżnoj 1995 ↓, s. 15 i Apalkow 2005 ↓, s. 42, natomiast Pawłow 1994 ↓, s. 78 podaje 15 października 1973.

[CITEREFPawłow199478-4] Pawłow 1994 ↓, s. 78.

[CITEREFBierieżnoj199514-15-5] Bierieżnoj 1995 ↓, s. 14-15.

[conw-6] Robert Gardiner (red): Conway's All the world's fighting ships, 1947–1995. Maryland, 1996, ISBN 1-55750-132-7, s. 381 (ang.)

[CITEREFApalkow200539-40-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Apalkow 2005 ↓, s. 39-40.

[CITEREFBierieżnoj1995-8] Bierieżnoj 1995 ↓.

[CITEREFApalkow200539-42-9] Apalkow 2005 ↓, s. 39-42.

[CITEREFApalkow200538-40-10] Apalkow 2005 ↓, s. 38-40.

[CITEREFApalkow200536-11] Apalkow 2005 ↓, s. 36.

[CITEREFApalkow200542-12] Apalkow 2005 ↓, s. 42.

[CITEREFPawłow1997137-13] Pawłow 1997 ↓, s. 137.

[a]

[b]

[c]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

projektu 1134 (Kresta I)	„Admirał Zozula” „Wiceadmirał Drozd” „Władiwostok” „Siewastopol”
projektu 1134A (Kresta II)	„Kronsztadt” „Admirał Isakow” „Admirał Nachimow” „Admirał Makarow” „Marszał Woroszyłow” („Chabarowsk”) „Admirał Oktiabrski” „Admirał Isaczenkow” „Marszał Timoszenko” „Wasilij Czapajew” „Admirał Jumaszew”
projektu 1134B (Kara)	„Nikołajew” „Oczakow” „Kiercz” „Azow” „Pietropawłowsk” „Taszkient” „Tallin” („Władiwostok”)