Mieczysław Węgrzyn (aktor)
.png) Mieczysław Węgrzyn (ok. 1935) | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 września 1909 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 maja 1942 |
| Zawód |
aktor |
Mieczysław Węgrzyn (ur. 28 września 1909 w Krakowie, zm. 27 maja 1942 w Oświęcimiu) – polski aktor teatralny i filmowy, autor tekstów piosenek.
.png)
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Józefa Węgrzyna uważanego za jednego z najwybitniejszych polskich aktorów pierwszej połowy XX w.[1] Jego stryj Maksymilian był również aktorem teatralnym i reżyserem.
Mieczysław zadebiutował na dużym ekranie jako ośmiolatek w filmie Kobieta (1917)[2]. Jako dziesięciolatek zagrał u boku ojca w filmie Przestępcy (1919)[3]. Po ukończeniu szkoły średniej studiował prawo na Uniwersytecie Warszawsikm, ale przerwał studia i zaczął przygotowywać się do zawodu aktorskiego pod kierunkiem Józefa Śliwickiego. W 1931 zdał egzamin eksternistyczny ZASP[4].
W latach 1931–33 występował w Teatrze Miejskim w Łodzi, w latach 1933–35 w Teatrze Miejskim w Wilnie, w latach 1935–38 w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie[4].
W roku 1937 wystąpił w filmie Płomienne serca (jako Witold Marewicz), do którego również stworzył teksty piosenek (Człek chociaż młody i Pan Wojciech ciągle woła)[5].
W latach 1938–41 występował na deskach Teatrów Miejskich we Lwowie (przekształconych w 1939 w Państwowy Polski Teatr Dramatyczny)[4].
Podobny do ojca, szybko zaczął grywać czołowe role i w ciągu swej krótkiej działalności artystycznej zyskał znaczną popularność[4]. Krytyk teatralny i filmowy Juliusz Kydryński mówił o nim[4]:
(...) pełen niespotykanej energii, zaraźliwej wprost radości życia, temperamentu i jakiejś trudnej do określenia wewnętrznej pogody, a poza tym obdarzony naprawdę wielkim talentem, podawał każdą rolę w sposób właściwy, intuicyjnie punktował odpowiednie fragmenty, niezrównanie cieniował inne, a wszystko ze swobodą i wdziękiem, którego można mu było zazdrościć.
Po zajęciu Lwowa przez Związek Radziecki we wrześniu 1939 nie przerwał pracy[6]. Jesienią 1941, po wkroczeniu do Lwowa wojsk niemieckich, wrócił do Krakowa.
Został zatrzymany 16 kwietnia 1942 w Kawiarni Plastyków, do której wtargnęło Gestapo i aresztowało wszystkich obecnych – w odwecie za zamach na wyższego oficera SS na lotnisku w Czyżynach[6]. Mieczysław Węgrzyn trafił najpierw do więzienia Montelupich, a następnie 25 kwietnia 1942 został wywieziony do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz i osadzony tam jako więzień polityczny. Został rozstrzelany w obozie 27 maja 1942.
Jego śmierć bardzo wpłynęła na kondycję psychiczną ojca. Aktor po stracie syna zapadł na poważne zaburzenia psychiczne, które rozwinęły się w schizofrenię i zakończyły śmiercią w szpitalu psychiatrycznym[1].
Role teatralne[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
.jpg)
- 1932: Krzyczcie, Chiny!, Siergiej Trietiakow – jako Mnich, reż. Leon Schiller, Teatr Miejski, Łódź
- 1936: Rozkoszna dziewczyna, Ralph Benatzky – jako Feliks, reż. Wacław Radulski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1936: Złota Czaszka, Juliusz Słowacki – jako Stanisław, reż. Ludwik Solski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Krawiec w zamku, Paul Armont, Leopold Marchand – jako Adolf Lortigan, reż. Wacław Radulski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Złoty wieniec, Christine Jope-Slade, Sewell Stokes – jako Fred, reż. Stanisława Wysocka, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Mały Woodley, John van Druten – jako Ainger, reż. Wiktor Biegański, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Bolesław Śmiały, Stanisław Wyspiański – jako Rycerz Bolesławowy, reż. Karol Frycz, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Lato w Nohant, Jarosław Iwaszkiewicz – jako Maurycy, reż. Zbigniew Ziembiński, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Jaskółka z wieży Mariackiej, Konstanty Krumłowski – jako Henryk Orwicz, reż. Wacław Radulski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Koletta, Ralf Benatzky – jako Andrzej, reż. Józef Karbowski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1937: Wielka miłość, Franciszek Molnar – jako Jan, reż. Józef Karbowski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1938: Pani ministrowa, Branislav Nušić – jako Czeda, reż. Józef Karbowski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
- 1938: Serce Balbiny, Ferdynand Crommelynck – jako Gabriel, reż. Wacław Radulski, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Agnieszka Czarkowska-Krupa Agnieszka Czarkowska-Krupa ma konto: Józef Węgrzyn – polski Rudolf Valentino. OldCamera.pl, 2020-11-21. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ Mieczysław Węgrzyn w bazie filmpolski.pl
- ↑ Przestępcy. Fototeka. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ a b c d e f Mieczysław Węgrzyn, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-01-18].
- ↑ Mieczysław Węgrzyn. StareMelodie.pl. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ a b Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939–1956: Mieczysław Węgrzyn. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. [dostęp 2021-01-18].