Miriam Orleska
 Od lewej: Noach Nachbush, Miriam Orleska i Alexander Stein w przedstawieniu Trupy Wileńskiej Dybuk Szymona An-Skiego, Polska, 1920 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
Miriam Orleska (ur. ok. 1900 w Warszawie, zm. 1943 w Warszawie lub Obozie zagłady w Treblince) – polska aktorka teatralna pochodzenia żydowskiego związana z Trupą Wileńską[1][2]; ofiara Holocaustu.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W ostatniej klasie gimnazjum rozpoczęła przygodę z aktorstwem w grupie Dawida Hermana i wystąpiła w spektaklu Mitn sztrom (jid. Z prądem) według utworu Szaloma Asza[1].
Uczyła się aktorstwa w Instytucie Pedagogicznym w Warszawie na kursach Heleny Hryniewieckiej, Antoniego Bednarczyka oraz Aleksandra Zelwerowicza. W 1919 związała się z Trupą Wileńską, z którą występowała w Polsce, Rumunii, Francji, Niemczech, Holandii, Belgii i Anglii[1][2].
Grała główną rolę w Czarnym getcie według sztuki Eugene'a O'Neilla All God's Chillun Got Wings, przetłumaczonej na jidysz przez J. Rotbauma, wystawianej na deskach warszawskiego teatru Scala[2]. Jej najbardziej znaną rolą była Leia w sztuce Dybuk Szymona An-Skiego, w inscenizacji Dawida Hermana[2].
Była żoną Mordechaja Mazo, sprawującego funkcję impresaria i kierownika administracyjnego w Trupie[1].
Po wybuchu II wojny światowej razem z mężem znalazła się w getcie warszawskim. Wraz ze współpracownikami z teatru organizowali życie kulturalne. Według Emanuela Ringelbluma pomagała kelnerkom w kuchni dla literatów przy ulicy Leszno 40. W Żydowskiej Samopomocy Społecznej badała sytuację materialną osób ubiegających się o pomoc[1][2].
Zginęła w trakcie akcji deportacyjnej w getcie lub w obozie zagłady w Treblince[1][2].