Mistrz Godzinek Marszałka Boucicaut
 Iluminacja z Brewiarza de Louis de Guyenne | |
| Dziedzina sztuki | |
|---|---|
| Epoka |
gotyk międzynarodowy |
iluminacja z Godzinek Marszałka Boucicaut
Mistrz Godzinek Marszałka Boucicaut (Mistrz Boucicaut) – flamandzki lub francuski iluminator czynny w Paryżu w latach 1400-1430.
Życie i działalność artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Anonimowy artysta, znany jako Mistrz Godzinek Marszałka Boucicaut, swój przydomek otrzymał od przezwiska Jeana II Le Meingre'a zwanego Boucicaut, który został marszałkiem Francji w 1391 roku. Dla niego malarz wykonał iluminacje do paryskich Godzinek[1]. Pierwsze nauki artysta pobierał w warsztatach iluminatorskich w Paryżu. Być może był związany z franko-flamandzkim warsztatem Mistrza z roku 1402. Niektórzy historycy sztuki identyfikowali go z brugijskim malarzem Jacques'em Coene’em (w zachowanych dokumentach archiwalnych z tego okresu występuje jako Jacobus Cona de Bruges), czynnym w Paryżu pod koniec XV wieku[2]. Mistrz Boucicaut prowadził warsztat i nadzorował prace artystów zlecone przez króla Francji Karola Szalonego, przedstawicieli arystokracji oraz zamożnej burżuazji[3].
Innowacyjność stylu[edytuj | edytuj kod]
Swój talent jako miniaturzysta Mistrz Boucicaut rozwinął w dekoracjach wykonanych do Godzinek Marszałka Boucicaut. Zastosował w nich całą gamę różnych rozwiązań artystycznych: od tradycyjnych schematycznych rozwiązań stosowanych w paryskich warsztatach do indywidualnych koncepcji związanych z formą i przestrzenią. Zdaniem Krystyny Secomskiej udało mu się połączyć plastyczny, italianizujący modelunek Jacquemarta de Hesdin z urokami linearnej, delikatnej maniery paryskiej. (...) Był pierwszym malarzem europejskim, który odkrył prawo perspektywy powietrznej[4]. Równie innowacyjne były sceny wewnątrz pomieszczeń. Poprzednicy Boucicauta ukazywali takie sceny od zewnątrz, bez ściany frontowej; on sam przesunął punkt perspektywy do przodu. Kolejny innowacyjny środek artystyczny zastosował w całostronicowej miniaturze pochodzącej z Godzinek Marszałka Boucicaut przedstawiającej marszałka Boucicaut klęczącego przed św. Katarzyną. Oś kompozycji ze środka została przesunięta ku prawej stronie; takie rozwiązanie zapowiadało, jak to ujęła polska historyk sztuki Krystyna Secomska, perspektywę ekscentryczną Jana van Eycka[5]. Historyk sztuki Erwin Panofsky w sztuce van Eycka (głównie w miniaturach Godzinek turyńsko-mediolańskich czy w Tryptyku Giustiniami) dostrzegał reminiscencje sztuki Mistrza Boucicauta[6][7].
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
- Godzinki Marszałka Boucicaut – 42 całostronicowe miniatury; 1405–1408, 27,4 x 19 cm, Musée Jacquemart-André, Paryż (ms.2)
- Mszał Lorenzo Trenta – 1409, Biblioteka Statale, Lucca (ms.3122)
- Godzinki Guise – miniatura Zwiastowanie (f.25); 1410, Musée Condé, Chantilly (ms.64)
- Godzinki – cykl szesnastu miniatur, przy współpracy z Jeanem Fouquetem: (1415-1417), Muzeum Brytyjskie, Londyn (Add.ms.16997, F.90)
- Brewiarz Louisa de Guyenne – niektóre miniatury w brewiarzu wykonane wraz z Mistrzem Bedfordem: 1413, Biblioteka Publiczna w Chateauroux (Ms.2)
- Des Cas des nobles hommes et femmes du Boccace – manuskrypt autorstwa Giovanniego Boccaccia wykonany dla Girarda Blancheta: 1415, J. Paul Getty Museum, Los Angeles (ms.63)[8]
- Livre des merveilles du monde – Kopia rękopisu Marco Pola; Mistrz Boucicaut wykonał portret Jana bez Trwogi (f. 226)[9]; pozostałe miniatury powstały przy współpracy z Mistrzem Bedfordem i pomocnikami: 1413, Biblioteka Narodowa Francji (ms.fr.2810)
- Réponses à Charles VI et Lamentation au Roi sur son état – karta tytułowa w rękopisie Pierre’a Salmona: 1412, Bibliothèque Publique et Universitaire, Genewa (Ms. Fr. 165)[10]
- Godzinki Jeanne Bessonneau – 1415-1417, Biblioteka Narodowa Francji (Lat. 1161)
- miniatury w Francuskiej Biblioteki Narodowej (N.A.Fr. 15987)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hourihane 2012 ↓, s. 399.
- ↑ Hipotezę tę wysunął Paul Durrieu (Le Maître des Heures du Maréchal de Boucicaut, „Revue d’art ancien et moderne” 1906, t. XXIX, s. 401-415), za: Krystyna Secomska: Mistrzowie i książęta. Warszawa: WAiF, 1989, s. 26, 208.
- ↑ Boucicaut Master. getty.edu. [dostęp 2014-09-06].
- ↑ Secomska 1989 ↓, s. 12.
- ↑ Secomska 1989 ↓, s. 13.
- ↑ Erwin Panofsky: Early Netherlandish Painting. Its Origins and Character. Cambridge 1953, za: Krystyna Secomska: Mistrzowie i książęta. Warszawa: WAiF, 1989, s. 13, 139.
- ↑ Christine Geisler Andrews. The Boucicaut Masters. „Gesta”. 41 (1), s. 29-38, 2002.
- ↑ Iluminacje do pracy Boccace. Getty.edu. [dostęp 2014-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)].
- ↑ Millard Meiss: The Boucicaut Master. T. II. London-New York 1968, s. 75-138, za: Krystyna Secomska: Mistrzowie i książęta. Warszawa: WAiF, 1989, s. 138-139.
- ↑ Pierre Salmon: Réponses à Charles VI et Lamentation au Roi sur son état. wga.hu. [dostęp 2014-09-06].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krystyna Secomska: Mistrzowie i książęta. Warszawa: WAiF, 1989. ISBN 83-221-0435-9.
- Colum Hourihane: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. T. I. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0195395365.
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500. Sztuka dworu burgundzkiego oraz miast niderlandzkich. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.