Mistrz Legendy św. Łucji
 Legenda św. Łucji z kościoła Św. Jakuba w Brugii | |
| Dziedzina sztuki | |
|---|---|
| Epoka |
gotyk międzynarodowy |
Mistrz Legendy św. Łucji – flamandzki malarz czynny w Brugii w latach 1480–1502.
Życie i działalność artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Przydomek anonimowemu artyście nadał niemiecki historyk sztuki Max Jakob Friedländer, który jako pierwszy przypisał mu autorstwo dwóch tablic ołtarzowych ukazujących epizody z życia św. Łucji (Legenda św. Łucji), powstałych ok. 1480 roku i znajdujących się w kościele św. Jakuba (Jacobskerk) w Brugii.
Styl mistrza nawiązywał do twórczości Rogiera van der Weydena. Głównym tematem w twórczości Mistrza Legendy św. Łucji była postać Madonny, a jego kompozycje bliskie były statycznej symetrii maryjnych obrazów Memlinga[1]. Na podstawie podobieństw szczegółów (elementów architektonicznych, roślinnych i kostiumologicznych) Mistrzowi Legendy św. Łucji przypisuje się autorstwo od 25 do 30 dzieł. Postacie ukazywane były przez niego na tle panoramy miasta Brugii, którą wprowadzał do większości swoich obrazów. Różne etapy budowy m.in. wieży dzwonniczej widoczne na obrazach pomogły Nicole Veronee-Verhaegen w datowaniu tablic powstałych w okresie 1483–1501[2].
Mistrz Legendy św. Łucji jest autorem kilku retabulów wykonanych dla zagranicznych zleceniodawców: do Tallinna trafił Ołtarz Matki Boskiej, zamówiony przez Bractwo Czarnogłowych (Bruderschaft der Schwarzhäupter)[3], dla zleceniodawców z Pizy wykonał Ołtarz św. Katarzyny, a dla hiszpańskiego donatora z Lekeitio Wniebowzięcie Marii[4][5][6].
Identyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Mistrz Legendy św. Łucji był identyfikowany z kilkoma innymi artystami. W 1954 roku Jacqueline Versyp łączyła go z Janem Fabiaenem[7]. Ann Michelle Roberts utożsamiała go z Janem de Hervym, czynnym w Brugii w latach 1472–1509[8]. W 2004 roku Albert Janssens próbował zidentyfikować Mistrza Legendy św. Łucji z François van den Pittem, malarzem brugijskim aktywnym w latach 1453–1456, zmarłym w 1508 roku[9].
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
- Legenda św. Łucji – 1480, kościół Św. Jakuba w Brugii
- Maria karmiąca Dzieciątko – Clark Art Institute, Williamstown (Massachusetts)
- Maria wśród świętych niewiast – ok. 1488, 108 x 171 cm, Królewskie Muzea Sztuk Pięknych, Bruksela[10]
- Maria Wniebowzięta – Królowa Niebios – ok. 1485–1500, 199 x 162 cm, National Gallery of Art, Waszyngton[11]
- Ołtarz św. Mikołaja – kwatera centralna: 1486–1493, 102 x 82 cm, Groeninge Museum, Brugia
- Opłakiwanie – 1490, 81 x 123 cm, Groeninge Museum, Brugia
- Pokłon Trzech Króli – Cincinnati Art Museum, Cincinnati
- Tryptyk Madonny z Dzieciątkiem i aniołami – 1483, Los Angeles County Museum of Art, Los Angeles[12]
- – Madonny z Dzieciątkiem i aniołami – kwatera centralna 84,46 x 69,22 cm
- – Donator z patronem św. Piotrem z Werony – skrzydło lewe 81,92 x 28,58 cm
- – Święty Hieronim z lwem – kwatera prawa 81,92 x 28,58 cm
- Tryptyk Opłakiwania – 1493–1501, Minneapolis Institute of Arts, Minneapolis[13]
- – Opłakiwanie Chrystusa – kwatera centralna 99,7 x 79,38 cm
- – Jan Chrzciciel – skrzydło lewe, 99,7 x 39,69 cm
- – Katarzyna Aleksandryjska – skrzydło prawe, 99,7 x 39,69 cm
- – Zwiastowanie – na rewersie, po zamknięciu, na jednym skrzydle znajduje się przedstawienie anioła Gabriela, na drugim Marii Dziewicy; technika grisaille
- Tryptyk Opłakiwania – 1475, Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt[14][15]
- – Opłakiwanie Chrystusa – kwatera centralna, 75 x 61 cm;
- – Donator Donas de Moor z patronem św. Donatem – skrzydło lewe, 75 x 27 cm
- – Donatorka Adrienne de Vos z patronem św. Adrianem – skrzydło prawe, 75 x 27 cm
- Tryptyk Opłakiwania – 1480–1490, 290 x 176 cm, kolekcja prywatna[16]
- – Opłakiwanie Chrystusa – kwatera środkowa
- – Donator Nicolás Ibáñez de Arteita z patronem św. Dominikiem – lewe skrzydło
- – Żona Nicolása Ibáñeza de Arteita z patronem św. Franciszkiem – prawe skrzydło
- – Święty Antonii i Święty Bernard – rewers tryptyku
- Tryptyk św. Katarzyny Aleksandryjskiej – Museo Nazionale di San Matteo, Piza
- Święty Sebastian – 1480–90, 70 x 27 cm, Gallery Robert Pintelon, Aalst
- Święty Hieronim – 46 x 32,5 cm, National Museum of Western Art, Tokio[17]
- Katarzyna Aleksandryjska – 1482, 66,7 x 27 cm, Philadelphia Museum of Art[18]
- Madonna w ogrodzie różanym – 1475–80, 79 x 60 cm, Institute of Arts, Detroit[19]
- Madonna z Dzieciątkiem i muzykującymi aniołami – ok. 1500, 59,69 x 53,3 cm, Carnegie Museum of Art, Pittsburgh[20]
- Ołtarz tzw. Schwarzhäupter – Ołtarz Matki Boskiej Bractwa Czarnogłowych, Muzeum Sztuk Pięknych, Tallinn
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Genaille 2001 ↓, s. 240.
- ↑ John Oliver Hand, Martha Wolff: Master of the Saint Lucy Legend (Early Netherlandish Painting). National Gallery of Art, 1986. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Anu Mänd: The Altarpiece of the Virgin Mary of the Brotherhood of the Black Heads in Tallinn: Dating, Donors, and the Double Intercession. Academia.edu. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Ziemba Tom II 2008 ↓, s. 386.
- ↑ Master of the Legend of St Lucy (The Concise Grove Dictionary of Art). Answers.com, 2002. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Aitzol Garcia: Una familia de Lekeitio subasta un tríptico de hace 500 años. Lekitxo, 2011. [dostęp 2014-09-15]. (hiszp.).
- ↑ Jacqueline Versyp: Geschiedenis van de tapijtkunst te Brugge. Brussel: Paleis der Academiën, 1954, s. 39.
- ↑ Ann Michelle Roberts: The Master of the Legend of Saint Lucy: A Catalogue and Critical Essay. University of Pennsylvania ScholarlyCommons, 1982. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Anu Mänd: Lucia legendi meister identifitseeritud? Lucia legendi meistrist, Tallinna mustpeade retaablist ja "Eesti kunsti ajaloo avapeatükist" (The Master of the St Lucy Legend identified? On the Master of St Lucy Legend, the altarpiece of the Tallinn Black Heads, and the 1st chapter of the "History of Estonian Art" (vol. 2). Academia.edu. [dostęp 2014-09-15]. (est.).
- ↑ Maître de la Légende de sainte Lucie. Virgo inter virgines (La Vierge parmi les vierges). Inv. 2576. Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique. [dostęp 2014-09-15]. (fr.).
- ↑ Mary, Queen of Heaven. National Gallery of Art. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Triptych of Madonna and Child with Angels; Donor and His Patron Saint Peter Martyr; and Saint Jerome and His Lion. LACMA Collections. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Lamentation with Saint John the Baptist and Saint Catherine of Alexandria. ArtsConnectEd, 2009-02-28. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-15)]. (ang.).
- ↑ Tríptico de la Piedad – Maestro de la Leyenda de santa Lucía. Museo Thyssen. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-15)]. (hiszp.).
- ↑ Colin T. Eisler: Early Netherlandish painting. The Thyssen Bornemisza Collection. London: Sotheby's Publications, 1989, s. 116, 118, 122.
- ↑ Triptych of the Master of the Legend of Saint Lucy sold. Flemish Primitives, 2011. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Master of the Legend of Saint Lucy. St. Jerome. The Independent Administrative Institution National Museum of Art – Collections. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Saint Catherine of Alexandria, with the Defeated Emperor. Philadelphia Museum of Art – Collections. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
- ↑ Master of the St. Lucy Legend Virgin of the Rose Garden (26.387). The Detroit Institute of Arts. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-15)]. (ang.).
- ↑ Madonna and Child with Musical Angels. Carnegie Museum of Art. [dostęp 2014-09-15]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Genaille: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
- Colum Hourihane: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. T. I. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0195395365.
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500. Sztuka dworu burgundzkiego oraz miast niderlandzkich. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380–1500. Niderlandzkie malarstwo tablicowe. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.
- Maryan Ainsworth, Keith Christiansen: From Van Eyck to Bruegel: Early Netherlandish Painting in The Metropolitan Museum of Art Hardcover. Metropolitan Museum of Art: 1998. ISBN 978-0300086096.