Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego
Ilustracja
Pałac Tyszkiewiczów, siedziba muzeum
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Krakowskie Przedmieście 32
00-927 Warszawa

Data założenia

1980

Wielkość zbiorów

1000[1]

Dyrektor

dr hab. Hubert Kowalski

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego”
Ziemia52°14′25″N 21°01′00″E/52,240278 21,016667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego – muzeum uczelniane w Warszawie, którego celem jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie obiektów związanych z dziejami Uniwersytetu Warszawskiego oraz popularyzowanie wiedzy o jego dokonaniach, wykładowcach i absolwentach. Ma siedzibę w pałacu Tyszkiewiczów przy ul. Krakowskie Przedmieście 32.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Muzeum odwołuje się do tradycji gabinetów naukowych i kolekcji artystycznych, organizowanych na potrzeby planowanego Uniwersytetu Warszawskiego (zał. 1816). W 1809 roku zainicjowano kupowanie dzieł z dawnych zbiorów króla Stanisława Augusta, a w roku 1817 - już po powołaniu nowej uczelni edyktem króla Aleksandra I - utworzono Wydział Nauk i Sztuk Pięknych wraz z jego muzeum. Przez pierwsze lata działalności mieściło się ono w Pałacu Kazimierzowskim. W 1820 roku zostało ulokowane w gmachu obecnego Wydziału Historycznego (stąd nazwa - Gmach Pomuzealny). W jego najpiękniejszym wnętrzu - Sali Kolumnowej - prezentowano odlewy gipsowe najwybitniejszych dzieł rzeźby antycznej i renesansowej. Nie udało się utworzyć planowanej galerii malarstwa, ale w przeznaczonej dla niej sali na pierwszym piętrze gmachu zorganizowano Gabinet Zoologiczny. Muzeum w tym kształcie przetrwało do 1831, kiedy w wyniku represji po powstaniu listopadowym władze rosyjskie zamknęły Uniwersytet Warszawski, a najcenniejsze zbiory skonfiskowano i jako łup wojenny wywieziono do Rosji.

Gabinet Wzorów Gipsowych oraz Gabinet Zoologiczny znajdujące się dalej w Gmachu Pomuzealnym działały także po zamknięciu uczelni pod opieką Dyrekcji Gabinetów Naukowych, która roztaczała opiekę nad pozostałymi kolekcjami uniwersyteckimi. W II połowie XIX w. podjęto próby ustanowienia na stałe instytucji muzealnej wykorzystującej dawne zbiory uniwersyteckie. W 1862 powołane zostało Muzeum Sztuk Pięknych, które było ściśle powiązane ze Szkołą Główną Warszawską mieszczącą się w budynkach dawnego uniwersytetu. Muzeum przejęło także część dawnych uniwersyteckich zbiorów z zamiarem ich powiększania i eksponowania[2]. W 1875 roku z powodu braku własnych pomieszczeń Muzeum Sztuk Pięknych zwróciło uniwersytetowi cały zbiór, gdzie pozostał aż do wybuchu II wojny światowej[3].

W 1869 r. podbibliotekarz Hipolit Skimborowicz urządził Muzeum Starożytności w Pałacu Kazimierzowskim. W muzeum prezentowane były obiekty z uniwersyteckich zbiorów związane tematycznie ze starożytnością, znaleziska archeologiczne, pamiątki historyczne i okazy etnograficzne, m.in. popiersia, modele architektoniczne i mumie egipskie[4]. Rozwój muzeum zahamowały zmiany instytucjonalne. Władze rosyjskie rozwiązały Szkołę Główną w 1869 r., a na jej miejsce powołały Cesarski Uniwersytet Warszawski. Muzeum Starożytności zostało w 1871 r. przemianowane na Gabinet Starożytności[5], a następnie Gabinet Archeologiczny[6]. Poszczególne jednostki Uniwersytetu posiadały różne zbiory o charakterze dydaktyczno-muzealnym, olbrzymią kolekcję minerałów w Gabinecie Mineralogicznym[7], czy wspomniane wcześniej kolekcję odlewów gipsowych i zoologiczną. Zbiory te służyły następnie Uniwersytetowi Warszawskiemu w okresie międzywojennym.

Działalność[edytuj | edytuj kod]

W 1980 r. muzeum uniwersyteckie otrzymało współczesną formę instytucjonalną. Początkowo zbiory eksponowane były w Pałacu Kazimierzowskim. W 2000 roku przeniesiono je do klasycystycznego pałacu Tyszkiewiczów przy Krakowskim Przedmieściu 32. Po remoncie budynku, od stycznia 2015 roku, w Sali Stołowej dostępna jest wystawa stała „Orzeł i pięć gwiazd Uniwersytetu. Wystawa z okazji jubileuszu 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego poświęcona narodzinom uczelni”[8]. Poza pałacem Tyszkiewiczów czasowe ekspozycje prezentowane są regularnie w holu budynku Starej Biblioteki UW. Najważniejsze wystawy czasowe:

  • Perła architektury Warszawy. Sala Kolumnowa – wczoraj – dziś – jutro (2012)[9]
  • Michał Anioł w Warszawie. Poetyka rysunku i odlewu gipsowego (2012)[10]
  • Uratowane z Potopu. Wisła 1655-1906-2009 - Interdyscyplinarne badania dna rzeki (2013)[11]
  • Krybar w powstaniu warszawskim (2014)[12]
  • W kręgu Quo Vadis (2017)[13]
  • Powrót orła. Rola Uniwersytetu Warszawskiego w budowaniu polskiej państwowości (1915-1921) (2018)[14]
  • Kolekcja DNA. Dwieście lat Gabinetu Zoologicznego UW (2018)[15]

Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego organizuje coroczne Imieniny Chopina. Prowadzi spacery po zabytkowym kampusie przy Krakowskim Przedmieściu, przygotowuje wykłady dotyczące historii uczelni oraz zajmuje się działalnością wydawniczą.

Zbiory[edytuj | edytuj kod]

Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego posiada kilkanaście tysięcy eksponatów - w tym rzeźby, obrazy, pieczęcie, odznaki, dyplomy, indeksy, medale, insygnia rektorskie i profesorskie, rękopisy, aparaturę naukową oraz inne przedmioty związane z uczelnią i postaciami ją tworzącymi. Część zbiorów udostępniana jest w formie cyfrowej na stronie internetowej[16]. Oddzielny dział Muzeum stanowi archiwum fotografii, na które składa się ponad 10 tysięcy zdjęć, ilustrujących fascynującą i niekiedy dramatyczną historię stołecznej uczelni.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zbiory. Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. [dostęp 2012-03-08].
  2. ↑ D. Folga-Januszewska, Uniwersyteckie początki Muzeum Narodowego w Warszawie, w: Ars et educatio. Kultura artystyczna Uniwersytetu Warszawskiego, J. Miziołek (red.), Warszawa 2003, s. 197-201.
  3. ↑ M. Korotaj, T. Mikocki, Odlewy gipsowe rzeźb starożytnych w Starej Pomarańczarni w warszawskich Łazienkach, Wrocław 1989, s. 16.
  4. ↑ Muzeum Starożytności w Warszawie, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 100, 27 listopada 1869, s. 264-265.
  5. ↑ Warszawa, zbiory Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869-1915): Muzeum Starożytności Słowiańskich Hipolita Skimborowicza | Muzeum w polskiej kulturze pamięci [online], muzeumpamieci.umk.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  6. ↑ Warszawa, zbiory Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869-1915): Gabinet archeologiczny | Muzeum w polskiej kulturze pamięci [online], muzeumpamieci.umk.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  7. ↑ Warszawa zbiory Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (1869-1915): Gabinet Mineralogiczny | Muzeum w polskiej kulturze pamięci [online], muzeumpamieci.umk.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  8. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2019-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-16)].
  9. ↑ Wystawa "Perła architektury Warszawy. Sala Kolumnowa - wczoraj - dziś - jutro". (22.02-14.03.2012) - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  10. ↑ Michał Anioł na Uniwersytecie Warszawskim! - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  11. ↑ Wystawa "Uratowane z potopu. Wisła 1655-1906-2009 Interdyscyplinarne badania dna rzeki" - budynek Starej Biblioteki UW 16.05-20.06.2013 - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  12. ↑ Wystawa plenerowa "Krybar w Powstaniu Warszawskim", Uniwersytet Warszawski, 1.08-05.09.2014. - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  13. ↑ Otwarcie wystawy "W kręgu Quo vadis" - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  14. ↑ Wystawa „Powrót Orła. Rola Uniwersytetu Warszawskiego w budowaniu polskiej państwowości (1915-1921)" - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  15. ↑ Wystawa "Kolekcja DNA. 200 lat Gabinetu Zoologicznego Uniwersytetu Warszawskiego" - Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego [online], www.muzeum.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  16. ↑ MUZEUM UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO – ZBIORY [online], MUZEUM UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO [dostęp 2019-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-16] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Muzeum_Uniwersytetu_Warszawskiego&oldid=72160232”