Nawrocki (nazwisko)
Nawrocki (forma żeńska: Nawrocka, liczba mnoga: Nawroccy) – polskie nazwisko powszechnie notowane od około 1721 roku[1]. Znane są jednak nieliczne przypadki nadawania nazwiska „Nawrocki” już w latach 30. XVII wieku. Głównie w Wielkopolsce. Inaczej Nawrócony, Nawracający, Nowo nawrócony lub Przechrzczony albo Przywrócony. Wcześniejsze i dosyć częste brzmienie przed XVIII wiekiem Nawrot.
Etymologia nazwiska[edytuj | edytuj kod]
Prawdopodobnie utworzone zostało formantem od nazwiska Nawrot, gdzie t zamieniano na cki w celu uszlachetnienia lub od częstego w XVIII wieku przechrzczenia albo nawrócenia. Nazwisko Nawrocki i pokrewne jemu nazwiska, powstawały też od nazw folwarków i dawnych osad podobnie brzmiących jak: Nawra czy Nawry. Nowo nawróconych często chrzczono z nowo brzmiącym nazwiskiem Nawrocki. Rzadziej spotykana forma pochodząca od obrońcy wiary - inaczej Nawracający[2].
Rody szlacheckie[edytuj | edytuj kod]
Nazwisko Nawrocki nosiło kilka rodów szlacheckich. Byli to: Nawroccy (herbu Lubicz), Nawroccy (herbu Pobóg), Nawroccy (herbu Szaława) oraz Nawroccy (herbu Nawrocki), (wg Prażmowskiego)[3][4],a także rodziny Nawrockich które pieczętowały się mało znanymi herbami własnymi jak np. Nawry (przekazywane np. od Nawrotów). Zapewne istniały też rodziny nie należące do szlachty. Wzmianki o Nawrockich z tatarskim rodowodem zamieszcza w swym herbarzu np. Stanisław Dziadulewicz[5].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Na początku lat 90. XX wieku w Polsce mieszkało ponad 21 tys. osób o tym nazwisku, najwięcej jednak w województwie wielkopolskim[6]. W 2013 roku mieszkało w Polsce około 21728 Nawrockich, najwięcej w Wielkopolsce i w Warszawie (odpowiednik męski i żeński razem)[7].
Znani przedstawiciele[edytuj | edytuj kod]
- Irena Nawrocka (1917–2009) – sportsmenka, olimpijka, florecistka
- Jan Nawrocki (1913–2000) – sportsmen, polski szermierz, dwukrotny olimpijczyk
- Jerzy Nawrocki (1926–1990) – działacz państwowy w okresie PRL
- Władysław Nawrocki (1891–1940) – kapitan II RP (pośmiertnie major WP), kawaler VM, zamordowany w Katyniu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwiska Polaków, Słownik historyczno-etymologiczny, Kazimierz Rymut, t. 2, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
- ↑ genezanazwisk.pl
- ↑ Tadeusz Gajl , Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 486, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .
- ↑ Nieznana szlachta polska i jej herby, Wiktor Wittyg, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1908
- ↑ Herbarz rodzin tatarskich w Polsce, Stanisław Dziadulewicz, Wilno 1929
- ↑ Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, Kazimierz Rymut, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1992 – 1994
- ↑ Geograficzny podział nazwisk "Nawrocki" w Polsce » Moikrewni.pl [online], www.moikrewni.pl [dostęp 2017-11-19] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- http://www.sejm-wielki.pl/n/Nawrocki
- Genealogia dynastyczna. genealogia.grocholski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-23)].
- http://www.rzeczpospolitaobojganarodow.pl/forum/viewtopic.php?f=88&t=489&start=40
- [1]
- http://wmeritum.pl/rodzina-o-patriotycznych-korzeniach/87010
- [2]