Niszczyciele min typu Hunt
 HMS Atherstone (M38) | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia | |
| Wejście do służby |
1980-1989 (Royal Navy) |
| Wycofanie |
2005-? |
| Zbudowane okręty |
13 |
| Okręty w służbie |
12 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
685 t |
| Długość |
60,0 m |
| Szerokość |
10,0 m |
| Zanurzenie |
3,4 m |
| Prędkość |
15 węzłów |
| Zasięg |
1500 Mm |
| Załoga |
45 |
| Uzbrojenie |
• ostatnie: |
Niszczyciele min typu Hunt – typ trzynastu brytyjskich niszczycieli min zbudowanych dla Royal Navy w latach 80. XX wieku w stoczniach Vosper Thornycroft oraz Yarrow Shipbuilders. Okręty wykorzystywane są do wykrywania i zwalczania min morskich, a także do działań patrolowych.
Okręty weszły do służby w latach 1980-1989 i łączyły początkowo funkcje niszczycieli min oraz trałowców. W latach 90. trzy jednostki – HMS „Brecon” (M29), HMS „Cottesmore” (M32) i HMS „Dulverton” (M35), zostały przebudowane na okręty patrolowe i oddelegowane do służby w Irlandii Północnej. W 2005 roku wszystkie trzy okręty zostały wycofane ze służby a dwa z nich trafiły na przełomie lat 2010/2011 do litewskiej marynarki wojennej. W 2001 roku ze służby wycofano dwie inne jednostki (HMS „Bicester” (M36) oraz HMS „Berkeley” (M40)), sprzedane następnie greckiej marynarce wojennej. W ramach porozumienia ramowego MSDF (Maritime Support Delivery Framework) z 2014 o wartości 600 mln GBP przegląd naprawczy i modernizację przechodzą trzy okręty typu Hunt[1][2][3].
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Okręty przeciwminowe typu Hunt, nazwane tak po typach trałowców i niszczycieli eskortowych z czasów obu wojen światowych, były pierwszymi brytyjskimi seryjnymi niszczycielami min. W celu maksymalnego obniżenia pola magnetycznego okrętów, dla uniknięcia zagrożenia ze strony min magnetycznych, otrzymały kadłuby zbudowane z plastiku wzmocnionego włóknem szklanym (GRP), jako największe wówczas tak zbudowane okręty na świecie, oraz małomagnetyczne wersje silników Deltic[4]. Dla zwiększenia manewrowości na małych prędkościach i umożliwienia precyzyjnego utrzymywania pozycji zastosowano pomocniczy napęd hydrauliczny i ster strumieniowy na dziobie[4]. Klasyfikowane były jako MCMV – mine countermeasures vessel – okręty przeciwminowe, dysponując zarówno wyposażeniem do niszczenia min charakterystycznym dla nowej klasy niszczycieli min, jak i klasycznymi trałami kontaktowymi i niekontaktowymi dla trałowania min[4][5].
Kontrakt na budowę otrzymała stocznia Vosper Thornycroft w Woolston (część Southampton), a w 1979 roku dwa okręty zamówiono w drugiej stoczni Yarrow Shipbuilders w Scotstoun (część Glasgow)[4][5]. W każdej z nich zbudowano kompleks do formowania kadłubów z GRP, zdolny do budowy dwóch okrętów naraz[4]. Umowną stępkę pod budowę prototypowego okrętu „Brecon” położono 21 października 1975 roku, a wodowano go 21 czerwca 1978 roku[5]. Drugi okręt został zamówiony 31 marca 1977 roku, trzy 29 stycznia 1979 roku, cztery 19 czerwca 1980 roku, dwa 14 grudnia 1982 roku i jeszcze dwa 4 czerwca 1985 roku[4][5]. Zamówiono i zbudowano trzynaście okrętów, które wchodziły do służby od 1980 do 1989 roku[6]. Ujemną cechą był bardzo wysoki koszt budowy, który w połowie lat 80. wynosił ok. 35 mln funtów[a].
Okręty[edytuj | edytuj kod]
| Nr burtowy | Nazwa | Wodowanie[6] | Wejście do służby[6] | Uwagi, los |
|---|---|---|---|---|
 Royal Navy
| ||||
| M 29 | Brecon | 21. 06. 1978 | 21. 03. 1980 | wycofany ze służby w 2005[7] |
| M 30 | Ledbury | 05. 12. 1979 | 11. 06. 1981 | |
| M 31 | Cattistock | 22. 01. 1981 | 16. 06. 1982 | |
| M 32 | Cottesmore | 09. 02. 1982 | 24. 06. 1983 | wycofany w 2005, sprzedany Litwie → „Skalvis”[8] |
| M 33 | Brocklesby | 12. 01. 1982 | 03. 02. 1983 | |
| M 34 | Middleton | 27. 04. 1983 | 15. 08. 1984 | |
| M 35 | Dulverton | 03. 11. 1982 | 04. 11. 1983 | wycofany w 2005, sprzedany Litwie → „Kuršis”[8] |
| M 36 | Bicester | 04. 06. 1985 | 20. 03. 1986 | sprzedany 31. 07. 2000 Grecji → „Evropi”[9] |
| M 37 | Chiddingfold | 06. 10. 1983 | 10. 08. 1984 | |
| M 38 | Atherstone | 01. 03. 1986 | 30. 01. 1987 | |
| M 39 | Hurworth | 25. 09. 1984 | 02. 07. 1985 | |
| M 40 | Berkeley | 02. 12. 1986 | 14. 01. 1988 | sprzedany 28. 02. 2001 Grecji → „Kallisto”[9] |
| M 41 | Quorn | 23. 01. 1988 | 21. 04. 1989 | |
Opis[edytuj | edytuj kod]
Kadłub i architektura[edytuj | edytuj kod]
_transits_the_Arabian_Gulf_during_a_bilateral_training_exercise.jpg){kind=spacer}
Okręty miały kadłub formowany z plastiku wzmocnionego włóknem szklanym (GRP)[4]. Architektura była typowa dla pełnomorskich okrętów przeciwminowych, z kadłubem o wysokich burtach w części dziobowej, z podwyższonym pokładem dziobowym rozciągającym się na ok. 2/3 długości okrętu[10]. Dziobnica była klasyczna, wychylona do przodu[10]. Na pokładzie dziobowym znajdowała się armata przeciwlotnicza, dalej na śródokręciu zwarta nadbudówka z wyższym pomostem bojowym w przedniej części, pojedynczym masztem przed środkiem długości okrętu i kominem w tylnej części nadbudówki, zwężającym się ku górze[10]. Niższy pokład rufowy był roboczy, zajęty przez wyposażenie[10].
Wyporność standardowa wynosiła 615 ts, a pełna 725 ts[5]. Późniejsze źródła podawały wyporność pełną 750 ts[6][4]. Długość całkowita wynosiła 60 m, a na linii wodnej 57 m, a szerokość: 10 m[5]. Zanurzenie do stępki wynosiło 2,6 m, a maksymalne, razem ze śrubami: 3,4 m[5]. Załoga liczyła pierwotnie 45 osób, w tym 6 oficerów[5].
Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]
Uzbrojenie służyło tylko do samoobrony i stanowiła je pierwotnie automatyczna armata uniwersalna Bofors 40 mm[5][6]. Do połowy lat 90. armata była wymieniana na Oerlikon/BMARC DS30B kalibru 30 mm, o długości lufy 75 kalibrów (L/75) i kącie podniesienia lufy 65°[6]. Miała ona szybkostrzelność do 650 strz./min i strzelała pociskami o masie 360 g[6]. Donośność do celów nawodnych wynosiła 10 km, a do powietrznych 3 km[6].
Do połowy lat 90. dodawano także dwa działka kalibru 20 mm Oerlikon/BMARC GAM-C01 o kącie podniesienia 55° i szybkostrzelności 900 strz./min[6]. Uzbrojenie uzupełniały dwa karabiny maszynowe kalibru 7,62 mm[6]. Na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku działka 20 mm zastąpiono przez trzy sześciolufowe rotacyjne karabiny maszynowe 7,62 mm Dilon Aero M134 Minigun[7]. W latach 2014–2015 dodatkowo montowano karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm Browning[7].
Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Wyposażenie do poszukiwania min obejmowało sonar kadłubowy Plessey Type 193M o częstotliwości 100/300 kHz[6][b]. Sonar został do połowy lat 90. zmodernizowany do wersji Mod 1[4][6]. Ponadto okręty miały sonar wysokiej częstotliwości Mil Cross do unikania min na kursie i sonar Type 2059 do śledzenia pojazdów podwodnych[6]. W latach 2004–2005 osiem pozostających w służbie brytyjskich okrętów otrzymało nowy sonar 2193, który został też zamontowany na okrętach dla Grecji i Litwy[11][12].
Okręty przenosiły dwa zdalnie kierowane pojazdy podwodne PAP 104 do zwalczania min, a od 1988-89 roku także nowsze PAP 105 (tych ostatnich nabyto jedynie 10)[6]. Okręty ponadto miały trały magnetyczne MS 14, holowany trał akustyczny Sperry MSSA Mk 1 i klasyczne trały mechaniczne Oropesa Mk8[6]. Trały niekontaktowe zostały zdemontowane w 2005 roku[7]. Na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku pojazdy podwodne PAP 104/105 zastąpiono przez jednorazowe Seafox C[7].
Wyposażenie nawigacyjne obejmowało radar Kelvin Hughes Type 1006 lub 1007 (pasmo I)[6]. Okręty miały system informacji bojowej CAAIS DBA4[6]. Po 1990 roku okręty typu Hunt otrzymały system nawigacyjny Racal Mk 53 (zamówiony w sierpniu 1990)[6]. W latach 2004–2005 osiem brytyjskich okrętów otrzymało system dowodzenia NAUTIS 3[11][7].
Napęd[edytuj | edytuj kod]
Napęd stanowiły dwa silniki wysokoprężne Ruston-Paxman 9-59K Deltic o mocy po 1900 hp (łącznej 3800 hp), poruszające dwie śruby, pozwalające na osiąganie prędkości maksymalnej 15 węzłów[6]. Ponadto okręty miały pomocniczy napęd hydrauliczny pozwalający na osiąganie prędkości do 8 węzłów, napędzany przez silnik Deltic 9-55B o mocy 780 hp, napędzający też agregaty prądotwórcze[6]. Zasięg wynosił 1500 mil morskich przy prędkości 12 w[6]. Okręty były wyposażone w ster strumieniowy[6].
W drugiej dekadzie XXI wieku uruchomiono program wymiany podczas remontów silników na Caterpillar C-32 ACERT o mocy po 2000 hp (łącznie 4000 hp)[7]. Silniki te otrzymały także litewskie okręty, z kolei na greckich w latach 2004–2005 wymieniono silniki na MTU o mocy po 1900 hp[12].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 35 mln funtów wg Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 656, natomiast Gardiner, Chumbley (red.) 1995 ↓, s. 542 podają 25 mln za pierwszy „Brecon” i 15 mln za pozostałe, wskazując, że były to jedne z najdroższych okrętów w przeliczeniu na tonę.
- ↑ Starsze źródła podawały sonar Type 2093 (Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 656).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ PRZEGLĄD NAPRAWCZY HMS BROCKLESBY
- ↑ NOWE SILNIKI HMS BROCKLESBY
- ↑ MODERNIZACJA KOLEJNYCH OKRĘTÓW TYPU HUNT
- ↑ a b c d e f g h i Gardiner, Chumbley (red.) 1995 ↓, s. 542
- ↑ a b c d e f g h i Jane’s Fighting Ships 1986-87 ↓, s. 656
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 770
- ↑ a b c d e f g Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 908.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 506.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 312.
- ↑ a b c d Gardiner, Chumbley (red.) 1995 ↓, s. 542 (rysunek i fotografia)
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 2002–2003 ↓, s. 780.
- ↑ a b Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 312, 506, 908.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hunt Class. Royal Navy. [dostęp 2012-06-09]. (ang.).
- Hunt Class Minesweeper/Minehunter. Naval-technology.com. [dostęp 2012-06-09]. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2000–2001. Richard Sharpe (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2000. ISBN 0-7106-2018-7. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
- IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).