Oberon (poemat)
Oberon – poemat epicki osiemnastowiecznego niemieckiego poety Christopha Martina Wielanda[1][2][3], opublikowany w 1780. Utwór, choć powstał u schyłku oświecenia, ma cechy typowo romantyczne[3], jak fascynacja średniowieczem i orientem.
Forma[edytuj | edytuj kod]
Epos Wielanda jest dziełem obszernym. Składa się z dwunastu pieśni. Jest napisany strofą ośmiowersową. Zwrotki są rymowane w różny sposób, na przykład ababcdcd albo ababcddc.
- Noch einmahl sattelt mir den Hippogryfen, ihr Musen,
- Zum Ritt ins alte romantische Land!
- Wie lieblich um meinen entfesselten Busen
- Der holde Wahnsinn spielt! Wer schlang das magische Band
- Um meine Stirne? Wer treibt von meinen Augen den Nebel
- Der auf der Vorwelt Wundern liegt?
- Ich seh', in buntem Gewühl, bald siegend, bald besiegt,
- Des Ritters gutes Schwert, der Heiden blinkende Säbel[4].
Treść[edytuj | edytuj kod]
Utwór ma charakter awanturniczego eposu rycerskiego. Jego akcja jest osadzona w czasach cesarza Karola Wielkiego. Bohaterem poematu jest rycerz Huon. Za popełnione przestępstwo, którym było nieumyślne spowodowanie śmierci cesarskiego syna, został przez potężnego władcę wysłany z niebezpieczną misją na wschód. Miał ściąć mieczem osobę, która będzie siedziała po lewej stronie kalifa Bagdadu, trzy razy pocałować jego córkę, imieniem Recja, i to tak, aby wszyscy to zobaczyli, a na dodatek wyrwać mu cztery zęby i garść włosów z brody. Wyprawa wydawała się skazaną z góry na porażkę i zapewne skończyłaby się tragicznie, gdyby nie pomoc tytułowego bożka Oberona. Oberon pokłócił się ze swoją żoną Tytanią i złożył przysięgę, że się z nią nie pogodzi, dopóki nie odnajdzie pary, która będzie wolała śmierć niż rozstanie. Przewidywał, że Huon i córka kalifa będą taką właśnie parą. Obdarował rycerza cudownym rogiem, którego dźwięki miały wyjątkową moc oddziaływania na ludzi. Kiedy francuski wojownik przybył na dwór bagdadzkiego monarchy, zgodnie z poleceniem swojego suwerena obciął głowę dostojnikowi towarzyszącemu kalifowi, skądinąd narzeczonemu Recji, którą zresztą bynajmniej nie pałała do niego sympatią. Dzięki cudownemu rogowi zaczarował żołnierzy kalifa. Tymczasem Oberon zadbał o trofeum dla cesarza, czyli zęby i brodę kalifa. Po wielu perypetiach Huon i Recja szczęśliwie przybywają na dwór władcy Franków, a Oberon godzi się z Tytanią[5].
Przekład[edytuj | edytuj kod]
Na język polski poemat Wielanda przełożył Wiktor Baworowski. Fragmenty dzieła zostały przedrukowane w antologii Piotra Chmielowskiego i Edwarda Grabowskiego Obraz literatury powszechnej w streszczeniach i przykładach z 1896[6]. Na angielski epos przetłumaczył (strofą dziewięciowersową) William Sotheby[7].
Do utworu Wielanda nawiązali w swojej operze Oberon Carl Maria von Weber (muzyka) i James Robinson Planché (libretto)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Christoph Martin Wieland. PoetryFoundation.org. [dostęp 2017-01-25]. (ang.).
- ↑ Wieland Christoph Martin, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-01-26].
- ↑ a b Christoph Martin Wieland, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-01-26] (ang.).
- ↑ Christoph Martin Wieland: Oberon. gutenberg.spiegel.de. [dostęp 2017-01-25]. (niem.).
- ↑ Christoph Martin Wieland: Oberon (fragmenty), tłum. Wiktor Baworowski, w: Piotr Chmielowski, Edward Grabowski, Obraz literatury powszechnej w streszczeniach i przykładach. T. 2, Czasy Nowożytne. polona.pl, 1896. s. 422. [dostęp 2017-01-26]. (pol.).
- ↑ Piotr Chmielowski, Edward Grabowski (red.): Obraz literatury powszechnej w streszczeniach i przykładach. T. 2, Czasy Nowożytne. polona.pl. [dostęp 2017-01-25]. (pol.).
- ↑ William A. Colwell: The First English Translation of Wieland's Oberon. jstor.org. [dostęp 2017-01-26]. (ang.).
- ↑ Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 2. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne (PWM), 2008. ISBN 978-83-224-0901-5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Christoph Martin Wieland: Oberon, a Poem, from the German of Wieland. By William Sotheby. Archive.org, 1798. [dostęp 2017-01-25]. (ang.).
- Werner W. Beyer: Coleridge, Wieland's Oberon, and The Ancient Mariner. jstor.org. [dostęp 2017-01-26]. (ang.).