Obierka
Obierka (także: obierzyna, strużyna[1], obierek[2]) – skórki pozostałe po obranych warzywach i owocach[2]; pozostałości po obranych ziemniakach[1].
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
W przypadku większości owoców i warzyw ich zewnętrzne części są jadalne i zdrowe, dostarczają organizmowi błonnika, witamin i minerałów, w wielu przypadkach w ilości większej niż ich części wewnętrzne. Są również źródłem przeciwutleniaczy. Z drugiej strony obierki mogą zawierać pozostałości pestycydów, metali ciężkich, drobnoustrojów, czy zanieczyszczeń różnego pochodzenia. Większość z nich jest usuwalna po dokładnym umyciu, a w przypadku pestycydów po wymoczeniu w wodnym roztworze sody oczyszczonej[3].
Wykorzystanie w kuchni[edytuj | edytuj kod]
W gastronomii z obierek ziemniaczanych można przyrządzać chipsy lub bulion[4], a także poddawać je pieczeniu (np. z rozmarynem)[5]. Na polskiej Liście produktów tradycyjnych znajduje się „babka wojenna z Gromca” – babka z obierków ziemniaczanych wytwarzana we wsi Gromiec w woj. małopolskim[6]. Skórki pomidorów nadają się do suszenia i zmielenia, skórki jabłek do mrożenia, a obierki warzyw korzeniowych do pieczenia (np. marchwi z kminem rzymskim)[5].
Z obierzyn z jabłek[7] lub gruszek wytwarza się domowe octy. W dawnych książkach kucharskich można znaleźć przepisy na powidła z obierzyn z jabłek lub gruszek[8]. Skórki pomarańczy i cytryn kandyzuje się i wykorzystuje np. jako dodatek smakowy lub dekoracyjny do ciast. Skórki bananów to bogate źródło minerałów, związków bioaktywnych i błonnika pokarmowego[9]. Można z nich np. upiec ciasto, przygotować ocet lub wykorzystać je do zmiękczania mięsa[10]. Od niedawna produkuje się mąkę ze skórek bananowych[9].
Wykorzystanie w przemyśle[edytuj | edytuj kod]
W budownictwie możliwe jest produkowanie biodegradowalnych, ekologicznych płyt MDF w wyniku zmieszania środka wiążącego z włóknami pochodzącymi z obierek ziemniaczanych (wynalazek, którego autorami byli Brytyjczycy: Rowan Minkley i Robert Nicoll we współpracy z biochemikiem Gregiem Cooperem, nazwano Chip[s] Board[11]). Po zużyciu można je kompostować. Podobne zastosowania pozwalają zapobiegać marnotrawstwu żywności[12].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Synonim.net, Synonim obierki
- ↑ a b Słownik Języka Polskiego PWN, Obierka
- ↑ Kukbuk, Obierki warzyw i owoców – jeść czy nie?
- ↑ Kuchnia.wp.pl, Obierki z ziemniaków
- ↑ a b Marta Dymek: Pieczone ziemniaczane obierki. [w:] Jadłonomia [on-line]. 2012-09-12. [dostęp 2024-05-12].
- ↑ Babka wojenna z Gromca. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. małopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2021-11-19. [dostęp 2024-05-12].
- ↑ Agnieszka Maciąg: Smak zdrowia. Kraków: Otwarte, 2017. Cytat: „Ocet [jabłkowy] można zrobić z pokrojonych jabłek lub z samych obierek (…)”.
- ↑ „Rozdział XII. Konserwy i marynaty”, przepis „387. Powidła z obierzyn”. W: Maria Śleżańska: Kucharz wielkopolski. Wyd. siódme, poprawione i powiększone. Poznań: Księgarnia J. Leitgebera i S-ki, 1932, s. 449.
- ↑ a b Khoozani, Birch, Bekhit. Production, application and health effects of banana pulp and peel flour in the food industry. „Journal of Food Science and Technology”. 56(2), s. 548–559, luty 2019. [dostęp 2020-09-05]. (ang.).
- ↑ Gretchen McKay: Why throw away peels when you can turn them into cakes, candies. [w:] Pittsburgh Post-Gazette [on-line]. Block Communications, 1 maja 2019. [dostęp 2020-09-05]. (ang.).
- ↑ Noizz.pl, Meble przyszłości będą tworzone z obierek ziemniaków - wszystko dzięki nauce i ruchom eko
- ↑ F5, Obierki z ziemniaków materiałem przyszłości?