Odruchy nosowe

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Odruchy nosowe (ang. nasal reflexes) - zespół odruchów fizjologicznych, których wspólną cechą jest występowanie podrażnienia śluzówki nosa, co wywołuje kichanie[1].

Odruch nosowo-nosowy[edytuj | edytuj kod]

Przy odruchu nosowo-nosowym (ang. nasonasal reflex) za podrażnienie śluzówki nosa odpowiadają zanieczyszczenia, dostające się do dróg oddechowych podczas wymiany gazowej.

Bodźce generujące klasyczny odruch nosowy[edytuj | edytuj kod]

  • stymulacja zęba (np. na fotelu dentystycznym)[2]
  • nagłe przejście z obszaru ciemnego do jasnego[3]

Bodźce zmieniające prawdopodobieństwo wystąpienia[edytuj | edytuj kod]

Zmiana prawdopodobieństwa wystąpienia odruchu nosowego jest związana ze zmianą drożności dróg oddechowych na odcinku nosowym[4].

Sytuacje fizjologiczne[edytuj | edytuj kod]

Drożność nosa, a tym samym prawdopodobieństwo wystąpienia odruchów nosowych, rośnie w następujących sytuacjach:

  • ćwiczenia fizyczne[5]
  • zmiana pozycji ciała[6]
  • zmiana temperatury otoczenia (ekspozycja skórna)[7]
  • ekspozycji ciała na punktowe światło w ciemnym otoczeniu[4]
  • spożycie alkoholu etylowego, zwłaszcza win[8]

Spada natomiast w sytuacjach:

  • zwiększonego nacisku na dół pachowy[9]
  • hiperwentylacji[4]
  • strachu[4]
  • bólu[4]

Sytuacje patologiczne[edytuj | edytuj kod]

  • patologie związane z przebiegiem i czynnością nerwu trójdzielnego (w tym klasterowe bóle głowy) mogą znieść występowanie odruchu nosowego[10]
  • choroby neurodegeneracyjne (np. zespół Parkinsona) mogą wywoływać zniesienie odruchu nosowego[11]

Odruch nosowo-oskrzelowy[edytuj | edytuj kod]

Odruch nosowo-oskrzelowy (ang. nasobranchial reflex) jest elementem odruchów związanych z nurkowaniem. Jego przyczyną jest nagła ekspozycja głowy na zimną wodę. Wywołuje to m.in. zwężenie światła oskrzeli i zwężenie światła dróg oddechowych w nosie. Odruch ma za zadanie zmniejszyć prawdopodobieństwo dostania się wody do płuc[4].

Udało się powiązać przebieg drogi eferentnej odruchu nosowo-oskrzelowego z nerwem trójdzielnym, a konkretnie z nerwem szczękowym[4].

Odruch oskrzelowo-nosowy[edytuj | edytuj kod]

Odruch oskrzelowo-nosowy (ang. bronchonasal reflex) jest elementem odpowiedzi alergicznej i jest związany czynnościowo z nerwem błędnym[12].

Odruch nosowo-zatokowy[edytuj | edytuj kod]

Odruch nosowo-zatokowy (ang. nososinal reflex) został zaproponowany w 1991 roku jako jeden z mechanizmów obronnych organizmu. Ma on polegać na celowym wynaczynieniu krwi do światła dróg oddechowych, a znajdujące się w płynie komórki układu immunologicznego (głównie mówi się o eozynofilach, ze względu na ich działanie przeciwpasożytnicze) miałyby działać w śluzówce dróg oddechowych[13].

Nerwica nosowa - odruch nosowo-genitaliowy[edytuj | edytuj kod]

Uczeń Sigmunda Freuda - Dr. William Fliess, w swoich badaniach klinicznych dowodził istnienia połączenia neurologicznego pomiędzy śluzówką nosa, a genitaliami. Jej występowanie następnie wiązał, zgodnie z teoriami swego mistrza o podświadomości, z występowaniem biseksualizmu, jako zaburzeniem właśnie w funkcjonowaniu tego połączenia[14]. Obaj panowie - uczeń i mistrz - rozpoczęli wspólne badania, których jednak nie ukończono[4].

Udowodniono jednak, że połączenie to jest kluczowe przy powstawaniu neurastenii i innych zaburzeń neurogennych[4].

Jednak samo istnienia odruchu nosowo-genitaliowego (ang. nosogenital reflex) nie zostało potwierdzone w badaniach na dużej grupie badanych[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Nasal Reflex - Medical Definition from MediLexicon [online], www.medilexicon.com [dostęp 2016-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
  2. ↑ P. Kemppainen, C. Forster, H.O. Handwerker, The importance of stimulus site and intensity in differences of pain-induced vascular reflexes in human orofacial regions, „Pain”, 3, 2001, s. 331–338, ISSN 0304-3959, PMID: 11275391 [dostęp 2016-12-29].
  3. ↑ H.C. Everett, SNEEZING IN RESPONSE TO LIGHT, „Neurology”, 14, 1964, s. 483–490, ISSN 0028-3878, PMID: 14144120 [dostęp 2016-12-29].
  4. ↑ a b c d e f g h i James N. Baraniuk, Samantha J. Merck, Nasal Reflexes: Implications for Exercise, Breathing, and Sex, „Current allergy and asthma reports”, 2, 2016, s. 147–153, ISSN 1529-7322, PMID: 18417057, PMCID: PMC4209300 [dostęp 2016-12-29].
  5. ↑ H.B. Richerson, P.M. Seebohm, Nasal airway response to exercise, „The Journal of Allergy”, 5, 1968, s. 269–284, ISSN 0021-8707, PMID: 5239929 [dostęp 2016-12-29].
  6. ↑ V. Singh, R. Chowdhary, N. Chowdhary, Does nasal breathing cause frictional trauma in allergic rhinitis?, „The Journal of the Association of Physicians of India”, 5, 2000, s. 501–504, ISSN 0004-5772, PMID: 11273143 [dostęp 2016-12-29].
  7. ↑ Paraya Assanasen i inni, Elevation of the nasal mucosal surface temperature after warming of the feet occurs via a neural reflex, „Acta Oto-Laryngologica”, 5, 2003, s. 627–636, ISSN 0001-6489, PMID: 12875586 [dostęp 2016-12-29].
  8. ↑ Ulf Nihlen i inni, Alcohol-induced upper airway symptoms: prevalence and co-morbidity, „Respiratory Medicine”, 6, 2005, s. 762–769, DOI: 10.1016/j.rmed.2004.11.010, ISSN 0954-6111, PMID: 15878494 [dostęp 2016-12-29].
  9. ↑ A.D. Wilde, A.S. Jones, The nasal response to axillary pressure, „Clinical Otolaryngology and Allied Sciences”, 5, 1996, s. 442–444, ISSN 0307-7772, PMID: 8932950 [dostęp 2016-12-29].
  10. ↑ P.J. Goadsby, Trigeminal autonomic cephalgias (TACs), „Acta Neurologica Belgica”, 1, 2001, s. 10–19, ISSN 0300-9009, PMID: 11379270 [dostęp 2016-12-29].
  11. ↑ Horacio Kaufmann, Italo Biaggioni, Autonomic failure in neurodegenerative disorders, „Seminars in Neurology”, 4, 2003, s. 351–363, DOI: 10.1055/s-2004-817719, ISSN 0271-8235, PMID: 15088256 [dostęp 2016-12-29].
  12. ↑ G. Gherson i inni, Non-specific nasal reactivity: a proposed method of study, „European Journal of Respiratory Diseases”, 1, 1986, s. 24–28, ISSN 0106-4339, PMID: 3743685 [dostęp 2016-12-29].
  13. ↑ C.G.A. Persson i inni, Plasma exudation as a first line respiratory mucosal defence, „Clinical & Experimental Allergy”, 1, 1991, s. 17–24, DOI: 10.1111/j.1365-2222.1991.tb00799.x, ISSN 1365-2222 [dostęp 2016-12-29] (ang.).
  14. ↑ Annie Riddington Young, Freud's friend Fliess, „The Journal of Laryngology and Otology”, 12, 2002, s. 992–995, DOI: 10.1258/002221502761698702, ISSN 0022-2151, PMID: 12537609 [dostęp 2016-12-29].
  15. ↑ A. Zucker, D. Wiegand, Freud, Fliess, and the nasogenital reflex: did a look into the nose let us see the mind?, „Otolaryngology--Head and Neck Surgery: Official Journal of American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery”, 4, 1988, s. 319–322, ISSN 0194-5998, PMID: 3132686 [dostęp 2016-12-29].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Odruchy_nosowe&oldid=67409923”