Ogończyk Taczanowskiego
| Synallaxis maranonica[1] | |||
| Taczanowski, 1879 | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ogończyk Taczanowskiego | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Ogończyk Taczanowskiego[4] (Synallaxis maranonica) – gatunek małego ptaka z rodziny garncarzowatych (Furnariidae). Występuje w północno-zachodniej części Ameryki Południowej – w Peru i Ekwadorze. Według czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN ogończyk Taczanowskiego jest gatunkiem krytycznie zagrożonym.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek został po raz pierwszy opisany przez polskiego zoologa Władysława Taczanowskiego w 1879[5]. Holotyp pochodził z Huajango (w oryginalnej pracy zapisane jako Guajango) nad rzeką Marañón w Peru[5][6], odłowił go Jan Sztolcman w 1878[5]. Ogończyk Taczanowskiego bywał później uznawany za podgatunek ogończyka płowego (S. gujanensis)[6]. Monotypowy – nie wyróżnia się podgatunków[6][7][8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 14–16 cm; masa ciała 16–17 g[8]. Obie płcie są do siebie podobne[8]. Upierzenie szaro-rude[9].
Występowanie i środowisko[edytuj | edytuj kod]
Ogończyk Taczanowskiego występuje w suchych obszarach dorzecza rzeki Marañón w północno-zachodnim Peru (region Cajamarca) oraz w rejonie miejscowości Zumba w prowincji Zamora-Chinchipe w skrajnie południowym Ekwadorze[3].
Zamieszkuje głównie zarośla w lasach liściastych, sporadycznie zasiedlając bardziej wilgotne tereny. Jego występowanie zaobserwowano na wysokościach od 450 do 1800 m n.p.m.[3]
Status, zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
IUCN od 2012 uznaje ogończyka Taczanowskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR, Critically Endangered); wcześniej, od 2000 był on klasyfikowany jako gatunek narażony (VU, Vulnerable), a od 1988 jako gatunek najmniejszej troski[3].
Populacja ogończyka Taczanowskiego jest szacowana na 6000 – 15 000 dorosłych osobników. Szacuje się, że populacja systematycznie maleje z powodu zawężania się i zanikania jego naturalnych siedlisk. Spowodowane jest to wylesianiem obszarów jego występowania głównie pod hodowlę bydła i uprawę soi oraz budową sieci dróg i infrastruktury. Szacuje się, że w ciągu tylko trzech generacji (tj. około 11 lat) gatunek utraci ponad 80% swojego habitatu[3][9]. Ptak ten występuje w pięciu ostojach ptaków IBA: w Peru – Santuario Nacional Tabaconas-Namballe, Chinchipe i Bagua, w Ekwadorze – Palanda i Zumba-Chito[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Synallaxis maranonica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-01-30] (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Maranon Spinetail Synallaxis maranonica (Taczanowski, 1879). Avibase. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e BirdLife International, Synallaxis maranonica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2018 [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Furnariidae Gray,GR, 1840 - garncarzowate - Horneros, foliage-gleaners and spinetails (Wersja: 2021-01-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-01].
- ↑ a b c W. Taczanowski. Liste des Oiseaux recueillis au Nord du Pérou par M.M. Stolzmann et Jelski em 1878. „Proceedings of the Zoological Society of London”. Part II, s. 230, 1879. (łac. • fr.).
- ↑ a b c Maranon Spinetail (Synallaxis maranonica). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-30)]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-01]. (ang.).
- ↑ a b c Remsen, Jr., J.V. & C.J. Sharpe: Marañon Spinetail (Synallaxis maranonica), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-05-08]. (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Synallaxis maranonica. BirdLife International, 2021. [dostęp 2020-01-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).