Ogród Różańcowy w Chełmie
Ogród Różańcowy, Zielony Różaniec, Ogród Matki Bożej, Rosarium - ogród (różaniec wymodelowany z zielonych krzewów) urządzony na terenie podwórza chełmskiego klasztoru bazylianów, Inicjatorem stworzenia ogrodu-różańca był kustosz ks. inf. Kazimierz Bownik, natomiast główną projektantką Małgorzata Leśniewska[1].
Prace nad budową ogrodu rozpoczęły się wiosną 2004 r. 9 września 2004 r. podczas dorocznego odpustu odbyło się jego poświęcenie.
16 października 2005 r. poświęcono wykonane z brązu tablice - 20 tajemnic różańcowych, zaprojektowanych przez Stanisława Stopyra. Przytwierdzono je do naturalnych głazów. Jan Szewczyk, miejscowy rzeźbiarz wykuł na nich tytuły tajemnic i nazwiska fundatorów[2].
Ogród ma kształt dwóch serc (Serca Matki i Serca Syna). Roślinność na jego terenie tak została dobrana aby obrazowała kolorem i kształtem tajemnice różańcowe, przy każdej posadzono innego rodzaju krzewy i zrobiono inne kompozycje:
- tajemnica Radosna - jasne kolory krzewów;
- tajemnica Modlitwy Jezusa w Ogrójcu - drzewa oliwne;
- tajemnica Biczowania - czerwone krzewy;
- tajemnica Koronowania Cierniem - krzewy kolczaste;
- tajemnica Dźwigania Krzyża - cierniste krzewy wyrastające pośród głazów, są one coraz większe w miarę zbliżania się do krzyża.
Różaniec posiada cztery części. Zaczęto go budować zaraz po ogłoszeniu przez Jana Pawła II czwartej części Różańca. Zaliczą się on do jednych z pierwszych różańców tego typu w Polsce[3].
Podobny ogród znajduje się w sanktuarium Matki Bożej na Long Island.
Studnia Dolnego Zamku[edytuj | edytuj kod]
Na terenie ogrodu (50 m na wschód od nasypu Wysokiej Górki) znajduje się wejście do pochodzącej z najpóźniej XIV wieku studni zamkowej[4]. W zależności od źródła, posiada ona średnicę od 2,1 do 2,7 m i głębokość od 45 do 60 m[4][5]. Ocembrowana była ciosami z opoki. Niektóre źródła podają, że studnia prawdopodobnie została zbudowana przez jeńców tatarskich. Jednakże książę Daniel Halicki (za którego czasów powstała studnia) znajdował się w zależności lennej od chana krymskiego i to, że więził tatarów wydaje się mało prawdopodobne[6].
Studnia była czynna jeszcze przed I wojną światową i woda z niej była wykorzystywana m.in. do celów liturgicznych przez duchowieństwo prawosławne. Pod koniec XX wieku była już ona sucha co spowodował spadek poziomu wód głębinowych.
W latach 80. XX wieku wejście do niej nie było niczym zabezpieczone. Po śmiertelnym wypadku zamurowano je, a studnię ogrodzono. Podczas urządzania ogrodu została usunięta część naziemna studni, a otwór zabezpieczono płytą betonową.
Studnię spenetrowano w 1996 roku, a rok później przebadano jej dno. Była ona przedmiotem badań w późniejszych latach, kiedy udało się ustalić, że powstała ona najpóźniej w XIV wieku i potwierdzono ślady napraw w okresie między XVII a XX w[4][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej - Rosarium - Zielony Różaniec [online], bazylika.net [dostęp 2023-08-28] .
- ↑ Rosarium - Zielony Różaniec, www.bazylika.net [dostęp: 15 kwietnia 2009]
- ↑ Ks. Ryszard Koper, Zielony różaniec, www.niedziela.pl. niedziela.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. [dostęp: 18 kwietnia 2009]
- ↑ a b c Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków , Studnia na Górze Chełmskiej [online], Archeologia Żywa, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2022-10-13] (pol.).
- ↑ Sanktuarium Maryjne na Górze Chełmskiej - Studnia Dolnego Zamku [online], www.bazylika.net [dostęp 2022-10-13] .
- ↑ Studnia Dolnego Zamku, www.bazylika.net [dostęp: 17 maja 2009][twórczość własna?]
- ↑ a (red.), Odbudować legendarną studnię - Nowy Tydzień [online], Nowy Tydzień - tygodnik lokalny na terenie powiatu chełmskiego, włodawskiego, krasnostawskiego oraz miasta Lublin i Świdnik, 25 listopada 2021 [dostęp 2022-10-13] (pol.).