Onuca

Onuca używana przez fińskie siły samoobrony do 1990 roku

Radziecki żołnierz w okopie suszy onuce

Onuca (gwar. łonyca) – kwadratowy (około 40 × 40 centymetrów) lub prostokątny (około 40 × 80 centymetrów) kawałek tkaniny lnianej lub bawełnianej flaneli używany zamiast skarpet. Onuca prostokątna używana była do butów z wysoką cholewką.

Używana była w dawnej Polsce. Pod koniec czasów saskich w miejsce onuc zaczęto używać skarpetek i mesztów tureckich. W ówczesnym wojsku zarówno oficerowie, jak i żołnierze, zwłaszcza podczas kampanii, używali onuc w miejsce pończoch i skarpet, jako lepiej utrzymujących ciepło, nieulegających tak podarciu i łatwiejszych do prania.

Zwyczaj używania onuc najdłużej w Polsce przetrwał w wojsku – do lat 80. XX wieku, gdy skarpety były już w powszechnym użyciu – oraz regionach wiejskich. Podobnie jak skarpety, onuca była warstwą ubioru chroniącą stopy przed zimnem i otarciami oraz izolującą je od obuwia. Prawidłowo założona, spełniała dobrze swoją rolę, lecz nawet niewielkie fałdy powodowały dotkliwe otarcia stóp.

Współcześnie onuc używają niektóre armie państw byłego Związku Radzieckiego. Z wyposażenia armii rosyjskiej onuce zostały wycofane oficjalnie w 2013 roku.

Onuce stosowane są również w górnictwie, gdzie istnieje potrzeba długotrwałego noszenia butów gumowych i istnieje ryzyko otarć związanych z brakiem możliwości ich ściągnięcia, i zsunięciem skarpet.

W polityce

W czasie inwazji Rosji na Ukrainę onuca stała się w Internecie popularną obelgą, wymierzoną w osoby o prorosyjskich/antyukraińskich poglądach lub oskarżanych o bycie płatnymi rosyjskimi trollami. Od „ruskich onuc” wyzwany został poseł Grzegorz Braun przez wicemarszałek Małgorzatę Gosiewską.