Opactwo Pluscarden
57°36′02″N 3°26′15″W/57,600556 -3,437500 Widok ogólny Opactwa Pluscarden | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Miejscowość |
Pluscarden koło Miltonduff |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Właściciel |
d. cystersi, ob. benedyktyni |
| Klauzura |
tak |
| Typ zakonu |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Kościół | |
| Założyciel klasztoru | |
| Styl | |
| Materiał budowlany |
kamień |
| Data budowy |
1230 |
| Data zamknięcia |
1560 |
| Data reaktywacji |
1948 |
Położenie na mapie Moray  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Szkocji  | |
| 57°36′02″N 3°26′15″W/57,600556 -3,437500
| |
| Strona internetowa | |
Opactwo Pluscarden (ang. Pluscarden Abbey) – klasztor katolicki zakonu benedyktynów w Szkocji, położony w dolinie Kail Glen, około 10 km na południowy zachód od miasta Elgin. To jeden z nielicznych czynnych klasztorów katolickich w Szkocji i jedyny, działający w swej pierwotnej siedzibie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki[edytuj | edytuj kod]
Opactwo Pluscarden założył król Szkocji Aleksander II w roku 1230 dla zakonu cystersów, pochodzących z Francji z opactwa Val des Choues (łac.: Vallis Caulium), i zwanych dlatego Valliscaulianami[1].
W 1345 r. Opactwo znalazło się pod bezpośrednim nadzorem biskupa Moray z Elgin. W 1390 r. zostało spalone przez przeciwników biskupa. W 1454 r., prawdopodobnie ze względów ekonomicznych, jak i politycznych, Pluscarden połączyło się z klasztorem Urquhart. Na skutek tej unii Opactwo zaczęło należeć do benedyktynów[1].
Po reformacji[edytuj | edytuj kod]
Ostatni opat Pluscarden przed reformacją Alexander Dunbar zmarł w 1560 r. i w tym samym roku władze Szkocji zlikwidowały wszystkie klasztory i skonfiskowały ich majątki. Opactwo, ograbione z wyposażenia i opuszczone przez mnichów, przeszło pod zarząd świecki; pierwszym takim zarządcą był Alexander Seton, lord Urquhardt. W 1594 r. Opactwo zostało sprzedane rodzinie Mackenzie. W 1662 r. stało się własnością rodziny Brodies, potem rodziny Duff, aby ostatecznie wejść w skład posiadłości hrabiów Fife. Właściciele dawnego Opactwa nosili tytuł „opatów świeckich”[1].
Powoli budynki Opactwa popadały w ruinę, chociaż były skrycie wykorzystywane do (nielegalnych wówczas) nabożeństw katolickich. W XVII wieku rozebrano część budowli, a pozyskany materiał budowlany wykorzystano m.in. do budowy protestanckiego kościoła w Elgin. Kościół Opactwa w XVIII wieku służył nadal jako miejsce pochówku dla miejscowej szlachty.[1]
Odbudowa[edytuj | edytuj kod]
W 1897 r. John Crichton-Stuart, III markiz Bute, stał się właścicielem ruin Opactwa. Wcześniej, w 1868 r. przyjął on katolicyzm (co było ogromnym skandalem w tamtej epoce) i stał się nieformalnym przywódcą katolickiej arystokracji w Wielkiej Brytanii[2]. Jego najmłodszy syn lord Colum Crichton-Stuart podarował w 1943 r. Opactwo Pluscarden benedyktynom z Prinknash. Dzięki pomocy lorda Crichton-Stuarta, benedyktyni rozpoczęli odbudowę Opactwa i w 1948 r. zamieszkali tam. W 1955 r. odbudowano częściowo kościół klasztorny. Pluscarden zyskało niezależność organizacyjną w 1966 r., a rangę opactwa otrzymało oficjalnie w 1974 r. Obecnie jest to nie tylko klasztor, ale również miejsce odosobnień i refleksji oraz pobytów turystycznych[1].
-
Ruiny Opactwa w XVIII wieku -
Opactwo obecnie (widoczne jeszcze nie odbudowane budowle) -
Cmentarz klasztorny -
Kościół Opactwa obecnie, widoczna nieodbudowana nawa
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e The Abbey- History. Pluscarden Abbey. [dostęp 2017-01-08]. (ang.).
- ↑ Gordon W. Gorman: Converts to Rome : a list of about four thousand Protestants who have recently become Roman Catholics. Swan Sonnenschein and Co., 1885. [dostęp 2017-01-08]. (ang.).