Orenco IL-1
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Orenco |
| Typ |
bliskiego wsparcia |
| Konstrukcja |
drewniana, częściowo opancerzona, podwozie stałe |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
1920 |
| Lata produkcji |
1919 |
| Wycofanie ze służby |
1926? |
| Liczba egz. |
2 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
silnik rzędowy Liberty L-12 |
| Moc |
400 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,02 m |
| Długość |
9,32 m |
| Wysokość |
3,60 m |
| Powierzchnia nośna |
55,74 m² |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 km 12,7 mm 1x2 karabin maszynowy Lewis | |
| Użytkownicy | |
| United States Army Air Service | |
Orenco IL-1 (Orenco Model E2) – amerykański samolot szturmowy z lat 20. XX wieku zaprojektowany w zakładach Orenco na zamówienie United States Army Air Service (USAAS). Był to opancerzony, jednosilnikowy dwupłat o klasycznej konstrukcji. Zbudowano dwa egzemplarze, samolot nie został przyjęty do służby z powodu niezadowalających osiągów.
Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec I wojny światowej w niemieckich siłach powietrznych Luftstreitkräfte stworzono specjalne dywizjony znane jako Schlachstaffeln, których zadaniem było atakowanie i ostrzeliwanie żołnierzy nieprzyjaciela na ziemi[1]. W roli samolotów bliskiego wsparcia powietrznego używano takich myśliwców jak Halberstadt CL.II i V, Hannover CL.III oraz specjalnie zaprojektowany do tego typu zadań samolot - Junkers J 1[1]. Rewolucyjny J 1 był jednym z pierwszych samolotów o konstrukcji całkowicie metalowej, a jego załoga i silnik były chronione pięcio-milimetrową blachą pancerną[1]. Armia niemiecka wypracowała doktrynę bardzo bliskiej współpracy z samolotami Schlachstaffeln[1] co w późniejszym czasie zaowocowało opracowaniem teorii blitzkriegu i bardzo bliskiej współpracy lotnictwa i sił lądowych[2][3]. Brytyjczycy także zdawali sobie sprawę ze znaczenia bliskiego wsparcia lotniczego dla żołnierzy na ziemi, do tego celu używano początkowo myśliwców Sopwith Camel, Royal Aircraft Factory S.E.5 oraz Bristol F.2 Fighter, a w późniejszym czasie nieudanego i niepopularnego de Havilland D.H.5 oraz opancerzonego Sopwith Salamander, który jednak dotarł do jednostek zbyt późno aby mógł wziąć udział w wojnie[2].
Stworzeniem podobnych dywizjonów zainteresował się także United States Army Air Service[4]. Już po wojnie ówczesny jeszcze pułkownik „Billy” Mitchell poświęcił temu zagadnieniu rozdział „Organization and Employment of Attack Squadrons” w jego monografii Provisional Manual of Operations of Air Units, problem zajął się też podpułkownik William C. Sherman w opracowaniu Tentative Manual for the Employment of Air Service[4]. W 1921 Mitchell zorganizował pierwszy amerykański dywizjon bliskiego wsparcia powietrznego, 3rd Attack Group, opisując zasady jego działania[5]:
W ataku, dywizjony wsparcia powietrznego działają nad własnymi siłami lądowymi i za linią frontu, neutralizując ogień piechoty i artylerii nieprzyjaciela. W obronie, obecność samolotów wsparcia powietrznego daje znak własnej piechocie, że dowództwo robi wszystko aby pomów ciężko walczącym żołnierzom i podejmuje wszystkie środki aby ich wspomagać w walce[a]
W czasie wojny improwizowane amerykańskie dywizjony szturmowe używały samolotów DH.4, ale jeszcze przed sformowaniu 3rd Attack Group zdecydowano, że powinien on zostać wyposażony w specjalnie zaprojektowane do tego celu samoloty szturmowe[6].
Na zamówienie Armii powstało wówczas kilka nieudanych konstrukcji, wielosilnikowe samoloty Boeing GA-1 i Boeing GA-2, jednosilnikowy Aeromarine PG-1, a także jako prywatna inicjatywa, interesujący ale równie nieudany, Junkers-Larsen JL-12 o całkowicie metalowej konstrukcji i uzbrojony w 28 pistoletów maszynowych oraz właśnie Orenco IL-1[7][8][9][10].
Samolot został zaprojektowany w krótkoistniejącej wytwórni lotniczej Orenco (Ordnance Engineering Corporation) założonej w 1916[11], nosił wewnętrzne oznaczenie Model E2.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dwa egzemplarze samolotu zostały zamówione 26 stycznia 1920[12]. Był to jedyny samolot USAAS typu VII, a zarazem jedyny noszący oznaczenie „IL” (Infantry Liaison, dosłownie „współpracy z piechotą”)[13][10]. Samoloty otrzymały numery seryjne 63273 i 63274[14]. Po dostarczeniu do bazy McCook Field zostały oznaczone także jako Project Number P147 i Project Number P168[14]. Program testowy który rozpoczął się 21 marca 1921 wykazał, że samoloty były zbyt ciężkie i miały niezadowalające osiągi[12]. Jeden z samolotów, Project Number P168, przetrwał do 1926[14].
Współczesne źródła nie wspominają czy obydwa samoloty były identyczne. Według artykułu prasowego z 1920 w zakładach Orenco w tym czasie powstały dwa samoloty, Model E i Model E2, o bardzo podobnych osiągach[15]. Model E jest określony jako armoured fighter („opancerzony myśliwiec”), a model E2 właśnie jako infantry liaison[15]. Możliwe jest, że USAAS przekazano te dwa samoloty, a nie dwa egzemplarze modelu E2.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Orenco IL-l był jednosilnikowym dwupłatowcem o konwencjonalnej konstrukcji[12]. Zewnętrznie przypominał Airco DH.4B, ale w odróżnieniu od samolotu Airco miał dwa rzędy rozpórek (dwupłat dwukomorowy), skrzydła samolotu miały ten sam profil lotniczy typu RAF-15[12]. Załogę samolotu stanowiły dwie osoby - pilot i obserwtor/strzelec, uzbrojony był w pojedynczy karabin maszynowy kalibru 12,7 mm strzelający do przodu i ruchomy, podwójnie sprzężony karabin maszynowy Lewis obsługiwany przez strzelca/obserwatora[12]. Jednostkę napędową samolotu stanowił silnik rzędowy typu Liberty L-12 o mocy 400 KM[15].
W tabeli podano dane techniczne i osiągi modeli E i E2 według ówczesnych informacji prasowych[15], w nawiasach podano dane pochodzące z innych źródeł.
| Orenco Model E | Oernco Model E2 | |
|---|---|---|
| Rozpiętość skrzydeł (m) | 13,71 | 14,02 |
| Powierzchnia skrzydeł (m2) | 51,74 | 55,74 |
| Długość (m) | 8,71 | 9,32 (9,75[12]) |
| Wysokość (m) | 3,09 | 3,60 (3,58[12]) |
| Masa własna (kg) | 1855 | 1554 (2012[12]) |
| Masa startowa (kg) | 2544 | 2288 (2579[10][12]) |
| Prędkość maksymalna na wysokości morza (km/h) | 193 | 209 (172[10][12]) |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ During offensives, attack squadrons operate over and in front of the infantry and neutralize the fire of the enemy's infantry and barrage batteries. On the defensive, the apppearance of attack airplanes affords visible proof to heavily engaged troops that Headquarters is maintaining close touch with the front, and is employing all possible auxiliaries to support the fighting troops.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Walter Boyne: The Influence of Air Power Upon History. s. 86.
- ↑ a b Walter Boyne: The Influence of Air Power Upon History. s. 87.
- ↑ Walter Boyne: The Influence of Air Power Upon History. s. 88.
- ↑ a b Benjamin Franklin Cooling: Case Studies in the Development of Close Air Support. s. 42.
- ↑ Benjamin Franklin Cooling: Case Studies in the Development of Close Air Support. s. 43.
- ↑ Benjamin Franklin Cooling: Case Studies in the Development of Close Air Support. s. 45.
- ↑ E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. s. 6.
- ↑ James Tate: The Army and Its Air Corps. s. 32-33.
- ↑ The JL-12 Attack Plane. „Flight”, 1922-02-02.
- ↑ a b c d Michael Fox: Knights of the Skies. s. 104.
- ↑ Enzo Angelucci: The American Fighter. s. 378.
- ↑ a b c d e f g h i j Ray Wagner: Ground Attack Experimental. americancombatplanes.com. [dostęp 2013-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-29)]. (ang.).
- ↑ Gordon Swanborough: United States Military Aircraft Since 1908. s. 8.
- ↑ a b c Joe Baugher: 1908-1921 USASC-USAAS Serial Numbers. joebaugher.com. [dostęp 2013-04-23]. (ang.).
- ↑ a b c d Some "Orenco" (U.S.A.) Aeroplanes. „Flight”, 1920-04-01.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Enzo Angelucci, Peter M. Bowers: The American Fighter. New York, N.Y.: Orion, 1987. ISBN 0-517-56588-9.
- Walter Boyne: The Influence of Air Power Upon History. Pelican Publishing, 2003. ISBN 978-1589800342.
- Benjamin Franklin Cooling: Case Studies in the Development of Close Air Support. University Press of the Pacific, 2005. ISBN 978-1410225153.
- E. R. Johnson: American Attack Aircraft Since 1926. Jefferson, N.C.: McFarland, 2008. ISBN 0-7864-3464-3.
- Michael Fox: Knights of the Skies. Crecy Publishing, 2006. ISBN 978-1871187502.
- Gordon Swanborough, Peter M. Bowers: United States Military Aircraft Since 1908. Brassey's: Putnam Aeronautical. ISBN 0-85177-816-X.
- James Tate: The Army and Its Air Corps: Army Policy Toward Aviation, 1919 - 1941. University Press of the Pacific. ISBN 1-4102-0797-8.