Organizacja Jedności Narodowej
Organizacja Jedności Narodowej (OJN) – polska wojskowa organizacja konspiracyjna działająca w latach 1939–1941 w Wielkopolsce.
Działalność[edytuj | edytuj kod]
OJN została utworzona w Kaliszu na przełomie września i października 1939 roku przez por. Antoniego Strzelczyka ps. „Kazik”. Była organizacją aspirującą do działalności samodzielnej, choć początkowo podporządkowała się taktycznie Inspektoratowi Rejonowemu AK w Kaliszu. Antoni Wolniewicz ps. „Znicz” prowadził bezskuteczne rozmowy ze Strzelczykiem w celu podporządkowania OJN Narodowej Organizacji Bojowej. OJN zajmowała się głównie sprawami organizacyjno-propagandowymi, prowadziła też drobny sabotaż i wywiad. Wydała obligacje „O wolną i sprawiedliwą Polskę”. Wiosną 1940 r. zmieniła nazwę na Tajna Organizacja Wojskowa OJN. Liczyła kilkuset członków działających w komórkach organizacyjnych w Kaliszu, Koninie, Kole, Turku i Ostrowie Wielkopolskim[1].
W grudniu 1939 r. w organizacji został utworzony Wydział Propagandy[2].
OJN początkowo unikała spraw politycznych, jednak wkrótce doprowadziły one do rozłamu ze Związkiem Walki Zbrojnej. Nie przyniosły rezultatu rozmowy z Poznańskim i Łódzkim Okręgiem ZWZ, ani z szefem Oddziału Organizacyjnego KG ZWZ, ppłk. Antonim Sanojcą ps. „Knapik”[2]. Jesienią 1940 r.[3] OJN wystąpiła z ZWZ, a Strzelczyk zdecydował się podporządkować ją NOB. Równocześnie podjął zobowiązanie, że nazwa organizacji zostanie zmieniona na „Armia Narodowa”[1].
W grudniu 1940 r. aresztowany został Antoni Wolniewicz, a Antoni Strzelczyk po wydostaniu się z obławy opuścił Kalisz. W 1941 r. wśród członków OJN i NOB nastąpiły liczne aresztowania[1]. Kierownictwo OJN objął por. rez. Marian Kwiatkowski i włączył ją do Narodowej Organizacji Wojskowej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej ↓, Organizacja Jedności Narodowej (OJN), s. 405.
- ↑ a b Marian Woźniak, Polskie organizacje wojskowe w Wielkopolsce w latach okupacji hitlerowskiej (1939–1945), „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 10 (z. 2), 1971, s. 175–217, patrz s. 206.
- ↑ Marian Woźniak, Narodowa Organizacja Bojowa 1939–1941. Geneza-struktura-koncepcje-działalność, „Życie i Myśl”, 9/1988, s. 58.
- ↑ Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej ↓, Narodowa Organizacja Bojowa (NOB), s. 370–371.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marian Woźniak (red.), Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej, Poznań: Instytut Zachodni, 1998 [dostęp 2024-01-09].