Organizacja wojenna plutonu taborowego
Organizacja wojenna plutonu taborowego – etat wojenny pododdziału taborów Wojska Polskiego II RP.
Plutony taborowe nie występowały w organizacji pokojowej wojska. Były pododdziałami formowanymi w wypadku wojny według założeń planu mobilizacyjnego "W".
W 1939 roku zostało zmobilizowanych trzydzieści plutonów taborowych dla czynnych dywizji piechoty oraz planowano sformować kolejnych dwanaście plutonów dla związków operacyjnych, odwodu Naczelnego Wodza i okręgów korpusów.
Jednostkami mobilizacyjnymi było dziesięć pułków artylerii ciężkiej (23 plutony), pięć pułków artylerii lekkiej (5 plutonów), jeden dywizjon artylerii ciężkiej (1 pluton) oraz dwa dywizjony i cztery kadry dywizjonów taborów (12 plutonów), a także szkoła podchorążych rezerwy artylerii (1 pluton). Formacje artylerii mobilizowały plutony dla wielkich jednostek piechoty, natomiast formacje taborów formowały plutony dla związków operacyjnych i okręgów korpusów.
Trzydzieści plutonów taborowych było przeznaczonych do przewozu dwóch jednostek ognia dla każdego z dywizjonów artylerii ciężkiej typu II, wchodzących w skład czynnych dywizji piechoty.
Organizacja wojenna L. 3346/mob. org. plutonu taborowego przewidywała 33 żołnierzy, w tym jednego oficera (dowódca plutonu) oraz trzydziestu dwóch podoficerów i szeregowych. Pluton posiadał 59 koni. Na jego wyposażeniu znajdowały się dwa wozy gospodarcze i dwadzieścia sześć wozów taborowych. W przypadku zastąpienia wozów parokonnych wozami jednokonnymi ich liczba ulegała podwojeniu.
Dwadzieścia sześć plutonów (62%) zostało zmobilizowanych w okresie zagrożenia i w alarmie, w pięciu grupach jednostek oznaczonych kolorami:
- zielonym – jednostki wzmacniane (uzupełniane do stanów wojennych) i formowane w okresie zagrożenia,
- czarnym – jednostki przeznaczone w czasie pokoju do zadań specjalnej interwencji wewnątrz lub na zewnątrz państwa, a w czasie mobilizacji do wzmocnienia sił w strefie granicy zagrożonej,
- czerwonym – jednostki przeznaczone do osłony granicy wschodniej,
- niebieskim – jednostki przeznaczone do osłony granicy zachodniej,
- żółtym – jednostki przeznaczone do wzmocnienia osłony obu granic.
Szesnaście plutonów (38%) miało zostać zmobilizowanych w mobilizacji powszechnej, przy czym dwanaście plutonów przeznaczonych dla armii, ONW i OK miało osiągnąć gotowość bojową dopiero 12-14 dnia mobilizacji.
23 marca 1939 roku zarządzona została mobilizacja trzech dywizji piechoty na terenie Okręgu Korpusu Nr IX i jednej na terenie Okręgu Korpusu Nr IV. Zmobilizowano wówczas cztery plutony taborowe:
- pluton taborowy Nr 9 dla 9 DP,
- pluton taborowy Nr 20 dla 20 DP,
- pluton taborowy Nr 26 dla 26 DP,
- pluton taborowy Nr 30 dla 30 DP.
W maju 1939 roku został ustalony przydział dwunastu plutonów taborowych, formowanych w mobilizacji powszechnej dla armii, odwodu Naczelnego Wodza oraz okręgów korpusów:
- Samodzielna Grupa Operacyjna „Narew” – 1 pluton (nr 361 ?),
- Armia „Modlin” – 1 pluton (nr 131 ?)
- Armia „Łódź” – 1 pluton (nr 431 ?)
- Odwód Naczelnego Wodza (w rejonie Warszawa-Brześć) – 3 plutony
- okręgi korpusów – 6 plutonów
13 sierpnia 1939 roku zarządzona została mobilizacja 13 i 27 Dywizji Piechoty na terenie Okręgu Korpusu Nr II. Dla obu dywizji zostały sformowane plutony taborowe nr 13 i 27.
24 sierpnia 1939 roku została rozpoczęta mobilizacja alarmowa dwudziestu czynnych dywizji piechoty, a w ich składzie plutonów taborowych.
31 sierpnia 1939 roku był pierwszym dniem mobilizacji powszechnej, w ramach której formowały się plutony taborowe dla 3, 5, 11 i 24 DP.
| Tryb mobilizacji | Numery plutonów taborowych | Razem plutonów |
|---|---|---|
| Okres zagrożenia, grupa zielona | 13, 19, 22 | 3 |
| Okres zagrożenia, grupa czarna | 26, 28 | 2 |
| Mobilizacja alarmowa, grupa czerwona | 1, 12, 20, 27, 30 | 5 |
| Mobilizacja alarmowa, grupa niebieska | 4, 8, 15, 16, 18 | 5 |
| Mobilizacja alarmowa, grupa żółta | 2, 6, 7, 9, 10, 14, 17, 21, 23, 25, 29 | 11 |
| I rzut mobilizacji powszechnej | 3, 5, 11, 24, 61, 62, 131, 231, 361, 431, 561, 562, 563, 564, 565, 566 | 16 |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przydział taktyczny (do wielkiej jednostki piechoty) lub operacyjny (do armii lub samodzielnej grupy operacyjnej).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wcześniej 13 DP była w grupie czerwonej.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ludwik Głowacki, 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939 roku, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1969.
- Waldemar Rezmer, Operacyjna służba sztabów Wojska Polskiego w 1939 roku. Organizacja. Zasady funkcjonowania. Przygotowanie do wojny, Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., Warszawa 2010, wyd. II, ISBN 978-83-930318-1-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.