Orlaja

Orlaja
	; Orlaja wielkokwiatowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	orlaja
	Nazwa systematyczna
	Orlaya G.F. Hoffmann; Gen. Pl. Umbellif. xxvi, 58. 1814
	Typ nomenklatoryczny
	O. grandiflora (Linnaeus) G. F. Hoffmann
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Orlaja (Orlaya G.F. Hoffmann) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 3^[4]–5^[5] gatunków. Występują one w środkowej i południowej Europie, w północno-zachodniej Afryce oraz w Azji Centralnej^[5]^[6]. Orlaja wielkokwiatowa O. grandiflora bywa uprawiana jako ozdobna^[5], także w Polsce^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Nagie lub w dolnej części pędów owłosione rośliny jednoroczne o pędzie pojedynczym lub rozgałęziającym się i osiągającym do 40–80 cm wysokości^[8].
Liście: Podwójnie do potrójnie pierzasto złożonych^[8].
Kwiaty: Zebrane w baldaszki, a te z kolei w baldachy złożone. Pokrywy i pokrywki są nieliczne, lancetowate. Działki kielicha drobne lub całkiem zredukowane. Płatki korony białe lub różowe, płatki kwiatów znajdujących się po zewnętrznej stronie baldachów są wyraźnie powiększone^[8].
Owoce: Rozłupnie rozpadające się na dwie rozłupki, brzusznie spłaszczone, jajowate, z żebrami, przy czym między nagimi żebrami podstawowymi znajdują się żebra dodatkowe opatrzone pojedynczym lub podwójnym rzędem kolców^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Scandiceae i podplemienia Daucinae^[9].

Wykaz gatunków^[4]

Orlaya daucoides (L.) Greuter
Orlaya daucorlaya Murb.
Orlaya grandiflora (L.) Hoffm. – orlaja wielkokwiatowa^[7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-07-07] (ang.).
↑ ^a ^b Orlaya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-07-07].
↑ ^a ^b Orlaya Hoffm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-03].
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 657, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Orlaya Hoffm.. [w:] Plants of the World [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-07-06].
↑ ^a ^b WiesławW. Gawryś WiesławW., Słownik roślin zielnych, Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 133, ISBN 978-83-925110-5-2 .
↑ ^a ^b ^c ^d T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea. Vol. 2. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press, 1981, s. 372–373. ISBN 0-521-06662-X.
↑ Genus: Orlaya Hoffm.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-07].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-07-07] (ang.).

[ing-3] Orlaya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-07-07].

[powo-4] Orlaya Hoffm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-03].

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 657, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[pow-6] Orlaya Hoffm.. [w:] Plants of the World [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-07-06].

[gawrys-7] WiesławW. Gawryś WiesławW., Słownik roślin zielnych, Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 133, ISBN 978-83-925110-5-2 .

[europ-8] T.G. Tutin, V.H. Heywood i in.: Flora Europaea. Vol. 2. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press, 1981, s. 372–373. ISBN 0-521-06662-X.

[grin-9] Genus: Orlaya Hoffm.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-07].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]