Otton Pawłowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Otton Adam Pawłowicz
Siostra, Adam, Stefański, Otto
major major
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1897
Sławeczno

Przebieg służby
Lata służby

1919

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
AK Armia Krajowa

Jednostki

40 pułk piechoty
22 pułk piechoty

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi

Otton Adam Pawłowicz, pseudonimy: „Siostra”[1], „Adam”[2], „Stefański”[3], „Otto”[4] – (ur. 4 stycznia 1897 r. w Sławecznie[5], zm. ?) – major Wojska Polskiego oraz wywiadowca II Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej ZWZ Armii Krajowej[2][6].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 stycznia 1897 roku w majątku Słoweczno w powiecie owruckim na Wołyniu, na terenie obecnej Ukrainy, jako syn Jana Pawłowicza (z zawodu mierniczego) i Ksawery z d. Hryszkiewicz[5][7]. Uczęszczał do szkoły miejskiej w Pińsku, a następnie do szkoły mierniczej w Kursku, którą ukończył w 1915 roku[7].

Kariera wojskowa

1 października 1915 roku wstąpił jako ochotnik do armii rosyjskiej[7]. Został skierowany do 2 Szkoły Chorążych Piechoty w Moskwie, a w roku 1916 mianowany na pierwszy stopień oficera chorążego[7]. Do 1917 pełnił funkcję w pułkach rezerwowych, następnie przydzielony został do 99 pp[7]. Brał udział w walkach z Niemcami na froncie rumuńskim. Odbył też kurs K.M. przy Sztabie 9 Armii[7].

22 sierpnia 1917 roku został awansowany na ppor. piechoty[7]. W tym samym roku służył też w sztabie 25 D.P., a w grudniu wstąpił do Legii Oficerskiej III Korpusu Polskiego; brał udział w walkach przeciwko bolszewikom[7].

W roku 1918 dostał się do niewoli, skąd zdołał zbiec i wrócić do swojego oddziału[7].

7 kwietnia 1918 roku odznaczony został Krzyżem Walecznych[7].

2 maja 1918 roku został zwolniony do rezerwy w skutek demobilizacji Korpusu III, następnie wstąpił do polskiej formacji gen. Żeligowskiego na Kubaniu. Ukończył I Szkołę Oficerów Piechoty Dywizji gen. Żeligowskiego[7].

Ranny dwukrotnie trafił do niewoli wojsk Petlury, skąd zbiegł do Besarabii, a 28 grudnia 1918 wrócił do Warszawy[7].

11 lutego 1919 złożył podanie o przyjęcie do Armii Polskiej[7].

14 marca 1919 roku został zweryfikowany w stopniu podporucznika w grupie oficerów I, II i III Korpusów Polskich i armii rosyjskiej z zaliczeniem do I rezerwy armii i powołaniem do czynnej służby. Otrzymał przydział do dowództwa Grupy gen. Listowskiego z dniem 15 lutego 1919 roku[8].

9 lipca 1919 roku został przeniesiony z 23 pułku piechoty do 40 pułku piechoty[9]. 21 lipca 1919 roku został przydzielony do batalionu zapasowego 22 pułku piechoty[10][11].

21 grudnia 1920 roku został zatwierdzony w stopniu porucznika piechoty z dniem 1 kwietnia 1920 roku[12]. W 1920 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych[13]. W 1922 roku pozostawał w stopniu porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 756 lokatą. Nadal pełnił służbę w 22 pułku piechoty[14][15].

W 1924 roku w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 296 lokatą pełnił służbę w 22 pp[16].

W 1928 roku był dowódcą 3 kompanii granicznej batalionu KOP „Stołpce” w stopniu kapitana[17].

Wojskową karierę w wywiadzie zrobił we Lwowie, gdzie po ukończeniu kursu informacyjno-wywiadowczego w 1930 r. objął stanowisko kierownika wywiadu zaczepnego. W 1932 i 1933 roku pełnił służbę w Sztabie Głównym[18][19].

10 marca 1934 r. objął stanowisko zastępcy szefa Ekspozytury Nr 5 we Lwowie, został tam równocześnie Kierownikiem Referatu Organizacji Wywiadu.

W marcu 1939 roku nadal służył w Ekspozyturze Nr 5 we Lwowie Oddziału II Sztabu Głównego[20].

II wojna światowa

W przededniu wojny Otton Pawłowicz był kapitanem Ekspozytury Nr 5 Oddziału II Sztabu Głównego ze specjalnym zadaniem obserwacji trzech rejonów: KieżmarkMedzilaborce; RużomberkStara Lubowla; ChabówkaCieszyn do Bratysławy.

Po napaści Niemiec na Polskę był pracownikiem polskiego poselstwa w Budapeszcie odpowiedzialnym za porozumienia SIS na Węgrzech i kwestię łączności z Londynem.[21]

Od czerwca do września 1943 r. objął stanowisko kierownika sieci oraz równocześnie kierownikiem ds. organizacyjnych i koordynacji” w służbach specjalnych AK Wydziału Wywiadu Ofensywnego (kryptonim WW-72 – wywiad na kierunku wschodnim)[22][6].

14 grudnia 1943 został aresztowany przez Gestapo w czasie zasadzki na ul. Hożej w Warszawie, razem z Anną Krajewską[1][23]. Wydał ich polski agent Gestapo Eugeniusz Świerczewski.[23] Major Pawłowicz trafił najpierw na kilka miesięcy do więzienia Pawiak, a 24 maja 1944 do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Stutthof[24].

Data i miejsce śmierci oraz miejsce pochówku mjr Ottona Pawłowicza pozostają nieznane.[3]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana Pawłowicza i Ksawery z d. Hryszkiewicz. Siostra Alina Neumayer[26], brat Edwin Pawłowicz[5].

Żonaty z Wandą z d. Sienkiewicz, z którą miał troje dzieci: dwóch synów - Tadeusza[27] i Zygmunta[28] oraz nieznaną z imienia córkę[24].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b W. Bartoszewski, op. cit., s. 512–513
  2. a b Instytut Pamięci Narodowej o/Wrocław - sygn. IPN Wr 0095/1926/J
  3. a b "Polsko-Brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej" - Vol. 2 - str. 125
  4. "Bezimienni - z dziejów wywiadu Armii Krajowej" Paweł Maria Lisiewicz - str. 28
  5. a b c Wojskowe Biuro Historyczne - wyszukiwarka zasoby CAW - PAWŁ-PCHŁ - str. 4
  6. a b Polska Podziemna Komenda Główna ZWZ - AK 1940-1945
  7. a b c d e f g h i j k l m n "Oficerowie wywiadu WP i PSZ w latach 1939-1945" tom V, Tadeusz Dubicki, Andrzej Suchcitz 2022 - str. 234
  8. Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 32, s. 808, 816, Warszawa 1919
  9. Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 78, s. 1776, Warszawa 1919
  10. Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 81, s. 1894, Warszawa 1919
  11. SZKICE PODLASKIE Jerzy Garbaczewski "Kadra oficerska 22 pułku piechoty (Siedlce) w latach wojny 1918-1921" - str. 186
  12. Dziennik Personalny, 1920, R. 2, nr 2, s. 95, Warszawa 1920
  13. a b Dziennik Personalny, 1920, R. 2, nr 38, s. 1421, Warszawa 1920
  14. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, 1922 - str. 84, nr 756
  15. Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 188, 428.
  16. Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 177, 370.
  17. Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Stołpce” w latach 1927–1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  18. a b Rocznik oficerski - 1932, str. 54, Nr 216
  19. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, Warszawa 1933, s. 51.
  20. a b c Rybka Ryszard, Stepan Kamil, Rocznik oficerski 1939 : stan na dzień 23 marca 1939, Kraków 2006, s. 34, 423.
  21. "Polsko-Brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej" - Vol. 1 - str. 297
  22. WIELKI LEKSYKON SŁUŻB SPECJALNYCH ŚWIATA
  23. a b BIULETYN IPN Waldemar Grabowski "Kalksein i Kaczorowska w świetle akt UB" - str. 94
  24. a b Muzeum Stutthof - Zeszyty Muzeum - 1
  25. MONITOR POLSKI - Nr 167, 23-07-1932, str. 2
  26. Family Search - 1898/206
  27. Muzeum Powstania Warszawskiego - Biogramy Powstańców - Pawłowicz Tadeusz
  28. Muzeum powstania Warszawskiego - Biogramy Powstańców - Tadeusz Pawłowicz