Pałac arcybiskupi w Valletcie
 Fasada pałacu arcybiskupiego (2019) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
90 Triq L-Arċisqof (Archbishop Street) |
| Typ budynku | |
| Architekt | |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy |
1622 |
| Ukończenie budowy |
1631 |
| Ważniejsze przebudowy |
1730 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°54′02,2″N 14°30′46,5″E/35,900611 14,512917
| |
Pałac arcybiskupi (malt. Il-Palazz tal-Arċisqof), znany do 1944 roku jako pałac biskupi (malt. Il-Palazz tal-Isqof)[a] – pałac w Valletcie na Malcie będący do roku 1976 rezydencją rzymskokatolickiego arcybiskupa Malty. Został zbudowany w XVII wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac został wybudowany jako rezydencja dla Baldassare Cagliaresa, pierwszego urodzonego na Malcie biskupa Malty[2], między rokiem 1622 a 1631[3][b]. Został zaprojektowany przez architekta Tommaso Dingliego[5]. Budowa siedziby biskupa była kontrowersyjna, ponieważ zakon św. Jana, który w tamtym czasie rządził Maltą, uważał, że plany Cagliaresa dotyczące przeniesienia siedziby biskupa do Valletty naruszają jurysdykcję Zakonu nad miastem[5].
Mimo to budynek został w większości ukończony, a siedziba administracyjna diecezji maltańskiej i rezydencja biskupa zostały przeniesione do Valletty w połowie lat 30. XVII wieku[2][6]. Koszt budowy do roku 1631 wyniósł 12 000 scudi[5]. Poza funkcjami administracyjnymi i mieszkalnymi pałac był także miejscem powitania dostojników[4], a także mieścił archiwum archidiecezji (Archivum Archiepiscopalis Melitensis, AAM)[6].
W 1730 roku budynek został rozbudowany, dodana została loggia i inne udogodnienia. Koszty pokrył biskup Paul Alphéran de Bussan. Z powodu sporu między diecezją a Zakonem pierwsza kondygnacja pałacu pozostawała niedokończona aż do XX wieku, kiedy została ukończona za episkopatu arcybiskupa Mikiela Gonziego[5]. Te ostatnie prace podjął architekt Vincenzo Bonello[7].
Pod koniec lat 70. XX wieku kuria przeniosła się z pałacu do pomieszczeń w Florianie, również AAM zostało tam przeniesione[6]. Mikiel Gonzi był ostatnim arcybiskupem, który faktycznie mieszkał w pałacu[3], ale dziś budynek jest nadal używany przez archidiecezję, mieści się w nim Trybunał Sądowy[4].
Budynek i jego przyległości przeszły w roku 2019 prace konserwatorskie sfinansowane przez Archidiecezję[4]; niekiedy, przy specjalnych okazjach jest otwarty dla publiczności[3][7][8][9].
Opis[edytuj | edytuj kod]
W pałacu znajduje się oratorium poświęcone Świętemu Józefowi[5]. Ma również podziemne cysterny wodne, naturalne źródło i ogród, przy czym ten ostatni to największy ogród na terenie mieszkalnym w Valletcie. W ogrodzie tym znajdują się drzewa cytrusowe i XVII-wieczna fontanna[4][8].
W pałacu znajduje się kolekcja obrazów i rzeźb, w tym portret Alphérana de Bussan autorstwa Francesco Zahry[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nicholas Joseph Doublet: First solemn entry of the Archbishop of Malta into Mdina Cathedral in 1944. [w:] Times of Malta [on-line]. 2015-03-29. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-28)]. (ang.).
- ↑ a b Apostolic Journey of His Holiness Pope Francis to Malta 2–3 April 2022. Archdiocese of Malta, 2022. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-28)]. (ang.).
- ↑ a b c The Archbishop's Palace open to visitors during Notte Bianca. Archdiocese of Malta, 2017-10-05. [dostęp 2022-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-25)]. (malt.).
- ↑ a b c d e Coryse Borg: Restoration project giving some TLC to Archbishop’s Palace. newsbook.com.mt, 2019-03-15. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-26)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Victor F. Denaro. More houses in Valletta. „Melita Historica”. 3 (2), s. 5–6, 1961. (ang.).
- ↑ a b c Joseph Bezzina: The Four Foremost Ecclesiastical Archives of Malta. archivaecclesiae.org. [dostęp 2022-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-18)]. (ang.).
- ↑ a b The Archbishop's Palace opens its doors for Notte Bianca. Archdiocese of Malta, 2019-09-28. [dostęp 2022-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (ang.).
- ↑ a b The Archbishop's Palace open to visitors during the Valletta Green Festival. Archdiocese of Malta, 2018-05-05. [dostęp 2022-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-28)]. (malt.).
- ↑ a b New attraction at the Archbishop's Palace for Notte Bianca 2018. Archdiocese of Malta, 2018-10-05. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (malt.).
- † Zburzone / Rozebrane / Ruiny