Parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Tiumeni
 kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Siedziba | |
| Adres |
Тюмень, ул. Ленина 7 |
| Data powołania |
1909 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| diecezja | |
| dekanat | |
| kościół | |
| Wezwanie |
św. Józef z Nazaretu |
| Wspomnienie liturgiczne |
19 marca |
Położenie na mapie Tiumenia  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu tiumeńskiego  | |
 57°09′36,3″N 65°31′24,9″E/57,160083 65,523583
| |
Parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Tiumeni – rzymskokatolicka parafia znajdująca się w Tiumeni, w diecezji Przemienienia Pańskiego w Nowosybirsku, w dekanacie zachodniosyberyjskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstanie wspólnoty katolickiej w Tiumeni wiąże się z zesłaniami po powstaniu styczniowym. Powiększona została później przez dobrowolnych emigrantów głównie z terenów byłej Rzeczypospolitej. W 1897 w mieście mieszkało 481 katolików, z czego 380 było narodowości polskiej, a w okolicach Tiumeni 142 katolików, w tym 104 Polaków. Opiekę duszpasterską nad nimi sprawował kapłan z parafii Świętej Trójcy w Tobolsku. Nabożeństwa odbywały się w prywatnym domu. Pod koniec XIX w. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych udzieliło zgody na budowę świątyni katolickiej w Tiumeni. W 1899 urząd miejski wydzielił działkę pod kościół. Został on wzniesiony w latach 1903 - 1906. W 1906 w mieście na stałe zamieszkał kapłan katolicki. Początkowo tiumeński kościół był filią parafii Świętej Trójcy w Tobolsku. W 1909 arcybiskup mohylewski Apolinary Wnukowski erygował parafię w Tiumeni. Należała ona do dekanatu omskiego archidiecezji mohylewskiej.
Po rewolucji październikowej nastały prześladowania katolików. W 1922 w ramach akcji konfiskaty majątku cerkiewnego i kościelnego bolszewicy ograbili kościół ze wszystkich cennych przedmiotów. Sam kościół został zamknięty i znacjonalizowany 16 grudnia 1929. Opiekę nad tiumeńskimi katolikami do czasu rozstrzelania w 1937 sprawował ks. Franciszek Budrys (do 1933 proboszcz tiumeński, następnie do śmierci dziekan permski). W 1923 parafia liczyła ok. 300 wiernych w mieście i ok. 500 w jego okolicach. W ramach operacji polskiej NKWD pod zarzutem szpiegostwa, dywersji i uczestnictwa w Polskiej Organizacji Wojskowej aresztowano 14 tiumeńskich katolików, z których 13 rozstrzelano, a jeden zmarł w 1944 w łagrze w Kańsku.
Parafia została ponownie zarejestrowana w 1993. Podjęto wówczas starania o zwrot kościoła, zakończone sukcesem w 1998. Poświęcenie odzyskanego kościoła przez administratora apostolskiego Syberii bpa Josepha Wertha SI miało miejsce 25 grudnia 1998. W kolejnych latach kościół przeszedł gruntowną renowację.
Proboszczowie[edytuj | edytuj kod]
- ks. Józef Underis (1906 - 1907) rektor
- ks. M. Veit (1907 - 1909) rektor
- ks. Franciszek Budrys (1909 - 1919)
- ks. M. Dąbrowski (1919 - 1920)
- ks. Franciszek Budrys (1922 - 1933)
- parafia nie działała
- ks. M. Sebin (1993 - 1995)
- ks. A. Romaniuk (1995)
- ks. K. Jóźwik (1995 - 1999)
- ks. Leszek Hryciuk (1999 - nadal)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- S. G. Fil, Rimsko-katoliczekij prichod sw. Josifa w Tjumeni (minuwszeje i nastojaszczeje). Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku. [dostęp 2019-12-23]. (pol.).
- Nowe książki - Sergiusz Fiel „Rzymsko-katolicka parafia p.w. Św. Jozefa w Tiumeniu (historia i teraźniejszość)”. Rodacy na Syberii. [dostęp 2019-12-23]. (pol.).
- Fatima na Syberii. Nasz Dziennik. [dostęp 2019-12-23]. (pol.).
- Parafie. Diecezja Przemienienia Pańskiego w Nowosybirsku. [dostęp 2019-12-23]. (ros.).