Parafia św. Jakuba Apostoła w Białutach

Parafia św. Jakuba Apostoła
	; kościół parafialny
Państwo	Polska
Siedziba	Białuty
Adres	Białuty 21; 13-240 Iłowo-Osada
Data powołania	1371
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	toruńska
Region	brodnicki
Dekanat	Działdowo
Filie	• Kaplica w przedszkolu w Pruskach; • Kaplica w lesie białuckim, w miejscu gdzie znajdują się zbiorowe mogiły pomordowanych w działdowskim obozie – w ostatnią niedzielę września corocznie odprawia się uroczystą Mszę św.
Proboszcz	ks. Jacek Suwiński
Wezwanie	św. Jakuba Apostoła
Wspomnienie liturgiczne	• Świętego Jakuba Apostoła – ostatnia niedziela lipca; • Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (ipsa die)
	Położenie na mapie gminy Iłowo-Osada Parafia św. Jakuba Apostoła
	Położenie na mapie Polski Parafia św. Jakuba Apostoła
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Parafia św. Jakuba Apostoła
	Położenie na mapie powiatu działdowskiego Parafia św. Jakuba Apostoła
	53°12′51,5″N 20°23′58,6″E/53,214306 20,399611

Parafia św. Jakuba Apostoła w Białutach – parafia rzymskokatolicka w diecezji toruńskiej, dekanacie działdowskim, z siedzibą w Białutach.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Parafia w Białutach została założona w 1371 roku przez zakon krzyżacki. W 1557 roku, na mocy postanowień synodu prowincjonalnego w Piotrkowie, parafia została włączona do diecezji płockiej.

Kościół wybudowany dopiero w 1700 roku, konsekrował (w 1713 roku) biskup płocki Ludwik Bartłomiej Załuski. Należy podkreślić, że w wyniku działań właścicieli białuckiego majątku w czasie reformacji parafia ta była jedną z nielicznych katolickich parafii w całych Prusach^[1].

W 1821 r. na mocy bulli De salute animarum parafia została wcielona do dekanatu górzeńskiego w diecezji chełmińskiej. A następnie w 1861 roku w skład dekanatu pomezańskiego. Parafia pozostała w diecezji chełmińskiej aż do końca jej istnienia, czyli 25 marca 1992 roku, kiedy to papież Jan Paweł II zreorganizował administrację Kościoła w Polsce. Dekanat Działdowo został przyłączony wraz z wszystkimi parafiami do diecezji toruńskiej.

Kościół parafialny[edytuj | edytuj kod]

Obecny kościół parafialny powstał około roku 1884, poświęcono 23 stycznia 1887 roku. Jest to budowla z nietynkowanej cegły w stylu neogotyckim. W 1885 roku w świątyni zainstalowano dziewięciogłosowe organy.

Kościół parafialny został wpisany do wykazu zabytków nieruchomych 2000-04-27 pod numerem A-4172^[2].