Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Naczy
 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Siedziba | |
| Adres |
в. Нача, 231392, |
| Data powołania |
1529 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół |
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Naczy |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°04′19,1″N 24°50′21,2″E/54,071972 24,839222
| |
Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Naczy – parafia rzymskokatolicka w dekanacie raduńskim na Białorusi.
Historia parafii i kościoła[edytuj | edytuj kod]
Za datę powstania parafii uważa się rok 1529, kiedy to został ufundowany pierwotny kościół parafialny. Fundatorką była właścicielka wsi Maria Kościewiczowa, wdowa po Januszu Kościewiczu, wojewodzie podlaskim[1]. Ona też doprowadziła do przeniesienia parafii z Dubicz[2]. Pierwotny kościół popadł z czasem w ruinę, toteż w 1756 miejscowy proboszcz ksiądz Józef Kuczewski wybudował na jego miejscu nowy kościół, również drewniany. Prace nad budową obecnej świątyni rozpoczęły się 15 sierpnia 1900 wraz z poświęceniem kamienia węgielnego przez wywodzącego się z parafii księdza Karola Lubiańca, profesora Seminarium Duchownego w Wilnie. Budowa kościoła zakończyła się w 1910. Konsekrowany został 26 kwietnia 1927.
.jpg)
Obecny kościół zbudowany został w stylu neoromańskim, z dwiema wieżami. Mury kościoła wykonane są w całości z czerwonej cegły, zaś posadzka - z betonu.
Zasięg i liczba wiernych[edytuj | edytuj kod]
_-_Cemetery_3.jpg)
_-_Church_cemetery_2.jpg)
_-_Cemetery_-_Home_Army_2.jpg)
W 1885 parafia obejmowała 60 wsi chłopskich, 21 okolic drobnoszlacheckich oraz 26 folwarków[2].
Według sporządzonego w 1909 spisu spowiadających się, parafia liczyła łącznie 78 miejscowości w tym: 40 wsi chłopskich, 15 okolic szlacheckich, 4 zaścianki, 11 folwarków i 8 samodzielnych majątków[3].
W czasach ZSRR parafia obejmowała łącznie 45 wiosek - w tym 18 na terenie Litewskiej SRR. Po rozpadzie ZSRR oraz po utworzeniu parafii w Dociszkach, parafia w Naczy obejmuje obecnie 14 wsi: Nacza, Sołtaniszki, Alekszyszki, Mieżancy, Tołciszki, Wysokije, Mickancy, Bieluncy, Ginęli, Puzieli, Sołopiaciszki, Szawry, Maciuncy, Nowosady.
| Rok | Liczba wiernych |
|---|---|
| 1863 | 6474[4] |
| 1870 | 7090 |
| 1875 | 7372 |
| 1881 | 8007 |
| 1884 | 8232 |
| 1889 | 8764 |
| 1909 | 7811[a] |
| 1935 | 6605 |
| 2010 | 1180[1] |
Cmentarze[edytuj | edytuj kod]
Główny cmentarz parafialny znajduje się 850 metrów na północ od kościoła. Kilkadziesiąt grobów znaczących mieszkańców parafii żyjących w II połowie XIX i na początku XX wieku znajduje się również na cmentarzu przykościelnym. Pochowany jest tam m.in. Teodor Ostyk-Narbutt. Oprócz tego w parafii znajduje się szereg mniejszych cmentarzy (tzw. "mogiłki") - największy z nich znajduje się w pobliżu wsi Szawry - są na nim pochowani niektórzy przedstawiciele rodziny Ostyk-Narbuttów.
Duszpasterze parafii[edytuj | edytuj kod]
Niektórzy potwierdzeni źródłowo duszpasterze:
- ks. Józef Kurczewski 1756
- ks. Jan Oborowicz, pleban 1829-1839
- ks. Antoni Jasiński ex SchP, pleban 1840-1847 r.
- ks. Antoni Jasiński, pleban, zm. 22 sierpnia 1847 w Naczy[5]
- ks. Jerzy Gotowtt (ur. 1812 zm. 1878), proboszcz 1848-1878 (administrator 1848-1850[6])
- ks. Dominik Gotowtt, wikary 1858-1871, zm. 1871
- ks. Kalikst Stawicki (OP) - kościół filialny w Dubiczach, 1855 do 1869
- ks. Adam Sokołowski, proboszcz 1878-1909
- ks. Wiktor Masiulis, wikary 1889
- ks. Jan Kundziewicz, proboszcz 1909-1910
- ks. Jan Burba, proboszcz 1910-1912
- ks. Józef Bałczunas, proboszcz 1912-1914
- ks. Jan Kuźmiński, proboszcz 1914-1927
- ks. Kazimierz Szyłejko, proboszcz 1927-1934
- ks. Stefan Wierzbowski, proboszcz 1935-1939
- ks. Czesław Dabulewicz (ur. 1894 zm. 1950), proboszcz do 1941-1945, zm. 1950[7]
- ks. Władysław Dworzecki, proboszcz 1945-1956
- ks. Jan Winorzędis, proboszcz 1956-1967
- ks. Aleksander Adamowicz, obecnie[8]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczba osób odnotowanych w spisie spowiadających się sporządzonym w 1909 r.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Słowo Życia. Gazeta diecezji grodzieńskiej, "Jubileusz Kościoła w Naczy", 6 lipca 2010 r.
- ↑ a b Nacza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 853.
- ↑ Genealogia Wileńszczyzna, genealogia.lt (pdf)
- ↑ Wincenty Sułkowski, Kartka z dziejów kościoła katolickiego w Polsce Rosyjskiej: biskupstwo wileńskie, Kraków 1889, s. 263
- ↑ https://www.familysearch.org/
- ↑ https://www.familysearch.org/
- ↑ Grób ks. Czesława Dabulewicza na cmentarzu przykościelnym w Naczy
- ↑ Grodensis.by
_-_Church_cemetery_-_Czes%C5%82aw_Dabulewicz.jpg){kind=link}
.jpg)