Pavel Dias

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pavel Dias
Pavel Dias 2013
Pavel Dias (2013)
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1938
Brno

Data i miejsce śmierci

19 kwietnia 2021
Praga

Narodowość

czeska

Alma Mater

Wydział Filmowy i Telewizyjny Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze

Dziedzina sztuki

fotografia

Multimedia w Wikimedia Commons

Pavel Dias (9 grudnia 1938 Brno – 19 kwietnia 2021 Praga[1]) był czeskim fotografem i nauczycielem akademickim. Urodził się w Brnie, a dzieciństwo często spędzał w Brankovicích. Po nauce w Średniej Szkole Sztuki i Projektowania w Brnie, gdzie poznał swoją późniejszą żonę Hildę Misura-Dias, trafił na Wydział Filmowy i Telewizyjny Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze (FAMU), który po krótkiej przewie ukończył w 1964 roku.

Pracował jako fotograf dokumentalista i publikował swoje zdjęcia w kilku magazynach. Pracował również na uniwersytetach w Pradze i we Zlínie, gdzie wykładał fotografię. Część życia spędził również pracując w filmie, poświęcając się fotografii reklamowej. W swojej pracy dokumentalnej stosował proste, czytelne kompozycje. Przez całe życie pracował nad różnymi cyklami, które stale prezentował na wystawach i nieustannie uzupełniał[2].

Był ojcem dwóch synów, Pavla, który zmarł w młodym wieku, oraz Marka, który pracuje jako ceramik w południowych Czechach. Pavel Dias zmarł 19 kwietnia 2021 roku w Pradze i został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu w Brnie-Tuřanach.

Życie i praca[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 grudnia 1938 roku w Brnie. Jego ojciec nie upomniał się o niego, został wychowany przez matkę Věrę. W dzieciństwie często przebywał w Brankovicích na południowych Morawach u swoich dziadków i krewnych ze strony matki, którzy w czasie protektoratu Czechy i Morawa brali udział w antynazistowskim ruchu oporu. Jego matka prowadziła cukiernię w Kromieryżu, ale po przejęciu władzy przez komunistów w 1948 roku musiała zamknąć interes i pracowała jako sprzedawczyni we Zlínie[3].

Pavel Dias studiował fotografię w Średniej Szkole Sztuki Użytkowej w Brnie w latach 1954–1958 pod kierunkiem profesora Karla Otto Hrubego. Tam poznał swoją późniejszą żonę[2], również fotografkę, Hildę Misura-Diasová (1940-2019)[4]. Podczas studiów współpracował ze studiem filmowym w Zlinie i pomagał przy realizacji filmu Diabelski wynalazek reżysera Karela Zemana. Następnie przez dwa lata studiował film i fotografię na FAMU w Pradze, po czym do 1961 roku pracował jako fotograf w studiach filmowych Barrandov[5]. Powrócił na studia fotografii artystycznej na FAMU, kończąc je w 1964 roku jako pierwszy w historii absolwent tego kierunku[6].

Swoje zdjęcia publikować w czasopiśmie Mladý svět od jego założenia w 1959 r. do 1977 r. Od 1964 do 1983 roku był fotografem współpracującym z różnymi czasopismami. Zajmował się głównie fotografią reklamową. W latach 1983–1988 pracował w Średniej Szkole Sztuki i Rzemiosła w Brnie jako kierownik działu fotografii. W latach 1989–2009 był profesorem FAMU w Pradze, w latach 2005–2018 uczył także fotografii na Uniwersytecie Tomasa Baty we Zlínie[7].

Pavel Dias współpracował z filmem, fotografował konie i wyścigi konne, obozy koncentracyjne jako miejsca pamięci o Holokauście, tworzył serie dokumentalne[8]. Zrealizował projekty Planeta Małego Księcia (czeski Planeta malého prince) i Przesłanie Małych Książąt (Poselství malých princů) wspierające dzieci z chorobami hematologicznymi[9]. W 2008 roku otrzymał nagrodę Osobowość Czeskiej Fotografii za wieloletni wkład przyznawaną przez Związek Zawodowych Fotografów Republiki Czeskiej[2].

Był ojcem dwóch synów. Starszy Paweł (1961–1979) zmarł młodo na ostrą białaczkę[10], Marek pracuje jako ceramik w południowych Czechach[11].

Publikacje (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Wystawy (wybór)[edytuj | edytuj kod]

  • Pavel Dias: Fotografie (Gabinet fotografii Jaromira Funke Brno, 1963)
  • Oblicze wyścigu (czeski Tvář dostihu; Galerie D Praga, 1979)
  • Torsje holocaustu (Torzo holocaustu; 1979)
  • Pavel Dias: Fotografie (Gabinet fotografii Jaromira Funke Brno, 1981)
  • Pavel Dias: Fotografie (Galeria Sztuki Hodonín, 1988)
  • Retrospektywa Pavla Diasa (Retrospektiva Pavla Diase) (1989)
  • Reminiscencje z Paryża (Reminiscence na Paříž) (1989)
  • Pavel Dias: Fotografie 1955–1990 (Brno House of Art, 1990)
  • Pavel Dias: Fotografie (Praski Dom Fotografii, 1994)
  • Pavel Dias: Fotografie (Muzeum Śląskie w Opawie, 1995)
  • Zlínskie powroty (Zlínské návraty) (2001)
  • Głębiny pamięci (Hlubiny paměti) (Velka synagoga Plzeň, 2002)
  • Zabytki kultury żydowskiej na południowo-wschodnich Morawach (Památky židovské kultury na Jihovýchodní Moravě) (2003)
  • Pavel Dias: Pięćdziesiąt lat z fotografią (Padesát let s fotografií) (Galeria FONS Pardubice, 2006)
  • Pavel Dias: Pięćdziesiąt / Fifty (Galerie Langhans Praha, 2009)
  • Pavel Dias: Fotografie (Galeria 34 Brno, 2010)
  • Pavel Dias: Fotografie (Synagoga na Palmovce, Praga, 2021)
  • Pavel Dias: Torsje - wspomnienia dla przyszłości (Torzo – vzpomínky pro budoucnost; Dom Matki Boskiej Czarnej, Praga, 13 października 2021 - 28 listopada 2021 r.)[12]
  • Pavel Dias: Fotografie (Czerwony Kościół Brno, 2022)[13]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zemřel Pavel Dias – Divadelní noviny [online] [dostęp 2022-11-12] (cz.).
  2. ↑ a b c Pavel Dias, Dias : fotografie, 1956-2015 = Photographs, 1956-2015, Praha 2015, ISBN 978-80-246-3017-5, OCLC 927294557 [dostęp 2022-11-12].
  3. ↑ Pavel Dias (1938 - 2021) [online], www.pametnaroda.cz [dostęp 2022-11-12] (cz.).
  4. ↑ Za Hildou Diasovou – Svaz českých fotografů [online] [dostęp 2022-11-12] (cz.).
  5. ↑ iFotoVideo - magazín o fotografování, digitálním videu, fotografické tvorbě a praxi - Retrospektivy Pavla Diase [online], web.archive.org, 23 czerwca 2007 [dostęp 2022-11-12] [zarchiwizowane z adresu 2007-06-23].
  6. ↑ FAMU [online], web.archive.org, 5 marca 2016 [dostęp 2022-11-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  7. ↑ Login - Portál [online], web.archive.org, 13 lipca 2020 [dostęp 2022-11-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-13].
  8. ↑ Pavel Dias: Nejen o Paříži - PALADIX.cz [online], www.paladix.cz, 13 czerwca 2002 [dostęp 2022-11-12] (cz.).
  9. ↑ dias [online], web.quick.cz [dostęp 2022-11-12].
  10. ↑ Jana Brázdilová, Vždy jsem fotil celospolečenská témata. A ta naše byla vážná [online], Universitas, magazín vysokých škol [dostęp 2022-11-12] (cz.).
  11. ↑ Fotogalerie [online], www.kicnovehrady.cz [dostęp 2022-11-12].
  12. ↑ Radka Potměšilová, PAVEL DIAS: TORZO - VZPOMÍNKY PRO BUDOUCNOST [online], Uměleckoprůmyslové museum v Praze, 9 września 2021 [dostęp 2022-11-12] (cz.).
  13. ↑ Výstava fotografií Pavla Diase do prosince v ČK [online], ČCE sbor Brno I [dostęp 2022-11-12] (cz.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pavel_Dias&oldid=72173317”