Pielasa
53°57′17″N 24°58′02″E/53,954722 24,967222
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Wysokość |
146,8[1] m n.p.m. |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 1594[3] |
| Kod pocztowy |
231399 Bolciszki[3] |
| Tablice rejestracyjne |
4 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°57′17″N 24°58′02″E/53,954722 24,967222
| |
Pielasa, Pielesa[4] (biał. Пеляса[5], ros. Пелеса, lit. Pelesa) – wieś w rejonie werenowskim obwodu grodzieńskiego Białorusi. Wieś należy do sielsowietu bolciskiego. Jest jednym z najważniejszych ośrodków białoruskich Litwinów.
W 1994 roku zarejestrowano miejscową wspólnotę Litwinów[6].
23 września 2010 roku we wsi odsłonięto pomnik wielkiego księcia Witolda[7].
Instytucje społeczne[edytuj | edytuj kod]
Parafia[edytuj | edytuj kod]
W 1917 została erygowana we wsi parafia katolicka pw. św. Linusa. W 1935 roku wybudowano i poświęcono kościół pw. św. Linusa. Zamknięty w 1962 roku, oddany, odrestaurowany i na nowo poświęcony został w 1989 roku[8]. W 1944 roku miejscowy litewski ksiądz ze strachu przed represjami odmówił pochowania na tamtejszym cmentarzu Polaków poległych w walce z NKWD pod Surkontami, natomiast poświęcił przeznaczone na pochówek miejsce obok dawnej mogiły powstańczej i wziął udział w pogrzebie. Za ten gest również był wzywany na przesłuchania[9].
Szkoła[edytuj | edytuj kod]
Istniała tu szkoła z litewskim jako językiem wykładowym. Była to jedna z dwóch litewskich szkół na Białorusi obok szkoły w Rymdziunach. Za jej finasowanie odpowiedzialny był rząd litewski. W ostatnim roku działalności (2021/2022) w szkole uczyło się 127 uczniów. Zatrudnionych było 23 nauczycieli, w tym 11 obywateli Litwy[10].
W kwietniu 2022 władze białoruskie poinformowały, że od 1 września tego roku nauka we wszystkich szkołach mniejszości narodowych, w tym w szkole w Rymdziunach, ma odbywać się w języku białoruskim lub rosyjskim. Język litewski pozostał jako jeden z przedmiotów. Przeciwko tej decyzji protestowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych Litwy[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mapa Taktyczna Polski 1:100 000, (XVI-18) LIDA, Wojskowy Instytut Geograficzny 1926.
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ a b www.belpost.by
- ↑ Egzonim ustalony przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Zmiany wprowadzone na 66. posiedzeniu Komisji (7 grudnia 2011 roku))
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004., ISBN 985-458-098-9. (biał.)
- ↑ (red.) Steponas Maculevičius, Doloresa Baltrušiene, Znajomość z Litwą. Księga tysiąclecia. Tom pierwszy. Państwo, Kraštotvarka, Kaunas, 1999, ISBN 9986-892-34-1, s. 384.
- ↑ У Воранаўскім раёне паставілі помнік Вітаўту, Наша Ніва, 24.09.2010 (biał.)
- ↑ Пеляса — парафія Св. Ліна (biał.)
- ↑ Jolanta Drużyńska, Stanisław Maria Jankowski, Wyklęte życiorysy, Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 199, ISBN 978-83-7510-373-1, OCLC 750586013.
- ↑ a b Język litewski jako wykładowy zniknie ze szkół litewskich na Białorusi?. Wilnoteka. [dostęp 2023-05-30]. (pol.).